Ai phải bồi thường cho “người tù thế kỷ” Huỳnh Văn Nén?

Ông Huỳnh Văn Nén, người bị kết 2 bản án oan và ngồi tù oan 17 năm đã gửi đơn yêu cầu bồi thường 18 tỷ đồng. Vậy cơ quan nào sẽ chịu trách nhiệm bồi thường và ai sẽ trả tiền bồi thường cho “người tù thế kỷ” này?

"Người tù thế kỷ" Huỳnh Văn Nén (Ảnh: Pháp luật TP.HCM)

Như đã thông tin, hôm qua (11.4), ông Huỳnh Văn Nén, người duy nhất tại Việt Nam 2 lần bị kết án oan trong 2 vụ giết người và ngồi tù oan hơn 17 năm đã chính thức tới Tòa án nhân dân tỉnh Bình Thuận yêu cầu bồi thường thiệt hại số tiền là 18 tỷ đồng.

Phóng viên đã có cuộc trao đổi với luật sư Nguyễn Sơn Hải, Văn phòng luật sư Ánh sáng Công lý (Đoàn Luật sư Hà Nội) để tìm hiểu những vấn đề xung quanh hành trình đòi bồi thường của ông Huỳnh Văn Nén.

Thưa luật sư, “người tù thế kỉ” Huỳnh Văn Nén vừa đệ đơn yêu cầu đòi bồi thường 18 tỷ đồng, vậy cơ quan nào sẽ chịu trách nhiệm bồi thường cho ông Nén?

Luật sư Nguyễn Sơn Hải: Theo Luật Trách nhiệm bồi thường của Nhà nước (Luật TNBTNN), cơ quan nào sau cùng làm sai thì cơ quan đó phải chịu trách nhiệm bồi thường. Trong vụ việc của ông Nén, TAND tỉnh Bình Thuận là cơ quan tiến hành tố tụng cuối cùng gây oan sai cho ông Nén nên cơ quan này phải thực hiện giải quyết bồi thường.

Mất bao lâu để ông Nén có thể được giải quyết bồi thường thưa luật sư?

Quá trình giải quyết bồi thường sẽ rất phức tạp bởi vì số tiền bồi thường 18 tỷ theo yêu cầu của ông Nén rất lớn. Việc xác minh các thiệt hại của ông Nén có thể sẽ gặp nhiều khó khăn.

Chính luật sư Phạm Công Út (luật sư hỗ trợ tư vấn pháp lý cho ông Nén – PV) cũng đã cho biết, không phải tài sản nào gia đình ông Nén bán lấy tiền đi kêu oan cũng lưu lại giấy tờ, hóa đơn.

Thời gian giải quyết bồi thường ông Nén còn phụ thuộc vào cách thức giải quyết. Nếu ông Nén và TAND tỉnh Bình Thuận thương lượng được mức tiền bồi thường thì có thể sớm nhận được tiền bồi thường. Còn nếu không thỏa thuận được, ông Nén khởi kiện ra tòa, quá trình giải quyết bồi thường sẽ mất nhiều thời gian hơn.

Giả sử cơ quan chức năng chấp thuận mức bồi thường 18 tỷ đồng như yêu cầu của ông Nén thì số tiền này sẽ lấy từ đâu, thưa luật sư?

Theo quy định tại Luật TNBTNN và các văn bản hướng dẫn thi hành, kinh phí bồi thường cho ông Nén trước hết sẽ được lấy từ ngân sách Nhà nước để chi trả. Sau đó, những người gây oan sai cho ông Nén sẽ phải hoàn trả lại số tiền trên cho Nhà nước tùy vào mức độ lỗi.

Cụ thể, nếu những người gây oan sai cho ông Nén có lỗi cố ý và bị truy cứu trách nhiệm hình sự thì họ phải bồi thường toàn bộ theo quyết định của Tòa án giải quyết vụ án hình sự. Nếu không bị truy cứu trách nhiệm hình sự thì người thi hành công vụ chỉ phải hoàn trả tối đa không quá 36 tháng lương của họ tại thời điểm quyết định việc hoàn trả.

Tuy nhiên, theo quy định, những người làm oan sai cho người khác trong tiến hành tố tụng hình sự sẽ không phải chịu trách nhiệm hoàn trả nếu họ có lỗi vô ý hoặc hoàn trả một khoản tiền nhất định, nhưng tối đa không quá 3 tháng lương của người đó tại thời điểm quyết định việc hoàn trả.

Nếu xảy ra trường hợp này, phần lớn hoạc toàn bộ số tiền bồi thường cho ông Nén chính là của người dân, bởi số tiền chi trả cho ông Nén lấy từ ngân sách của Nhà nước do dân đóng góp.

Xin cảm ơn ông!