Ai cho phép phòng khám TQ "lộng ngôn"?

Thật bất ngờ, những kiểu quảng cáo “đao to búa lớn”, “quảng cáo nghe là mê” từ các phòng khám Trung Quốc đều được Bộ Y tế hoặc Sở Y tế cho phép! Bộ Y tế dễ dãi song Sở Y tế còn dễ dãi hơn trong việc này.

Theo ghi nhận của PV, hầu như tất cả phòng khám (PK) Trung Quốc (bao gồm PK đa khoa, PK y học cổ truyền) đang hoạt động trên địa bàn TP.HCM đều quảng cáo theo kiểu “đao to búa lớn” như “tiên tiến nhất”, “hiện đại nhất”, “hiệu quả nhất” hoặc điều trị cái gì cũng “chỉ một lần duy nhất”, “không tái phát”, “không nằm viện” hoặc “không đau, không sưng, không chảy máu, không phẫu thuật”...

Tất cả PK Trung Quốc này chỉ tập trung quảng cáo thu hút người bệnh bị mắc những bệnh mãn tính, bệnh khó nói, khó chữa như bệnh trĩ, hiếm muộn, bệnh nam khoa, bệnh phụ khoa... Những bệnh mà ngay cả những giáo sư, bác sĩ đầu ngành trong và ngoài nước còn chưa dám chắc 100% chữa khỏi, không tái phát, không biến chứng cho người bệnh.

Một phòng khám Trung Quốc trên đường Thành Thái, Q.10, TP.HCM - Ảnh: T.T.D.

Bộ Y tế dễ dãi

Theo tìm hiểu của PV, trong công văn ngày 28-7-2011 (do phó vụ trưởng Vụ Y dược cổ truyền Nguyễn Hoàng Sơn ký), Bộ Y tế đồng ý cho Công ty TNHH y học cổ truyền Huê Hạ (199 Nguyễn Chí Thanh, Q.5) được quảng cáo với nội dung: “PK bệnh y học cổ truyền Huê Hạ có bác sĩ y học cổ truyền có kinh nghiệm kết hợp kỹ thuật hiện đại để xác định nguyên nhân, đưa ra giải pháp điều trị hiệu quả các bệnh thuộc về trĩ... Không phẫu thuật, chữa trị chuyên nghiệp các bệnh trĩ...”. Trong khi theo giấy chứng nhận đủ điều kiện hành nghề do Sở Y tế TP.HCM cấp cho người đứng tên phòng khám này thì phạm vi hành nghề chỉ là “bắt mạch, kê đơn, bốc thuốc thang”.

Trong một văn bản khác ký ngày 13-3-2012, Bộ Y tế cho phép PK Huê Hạ được quảng cáo “đau lưng, đau bả vai, sưng đau các khớp, tê tay chân, các chứng bệnh phong thấp luôn hành hạ bạn... Để sớm giúp bệnh nhân thoát khỏi sự đau khổ này, PK Huê Hạ vận dụng phương pháp điều trị kết hợp, trong thời gian ngắn, nhanh chóng giải quyết các chứng bệnh đau nhức...”.

Đối với PK bệnh y học Trung Quốc (87 Thành Thái, Q.10 và chi nhánh ở 141 Phan Đăng Lưu, Q.Phú Nhuận), Bộ Y tế cũng có công văn ngày 7-11-2011 cho phép quảng cáo rất “kêu”: “Khám, điều trị bệnh trĩ hãy đến PK bệnh y học Trung Quốc. Chuyên nghiệp điều trị trĩ, hiệu quả nhanh. Do các bác sĩ Trung Quốc trực tiếp chữa trị bằng phương pháp Trung - Tây y kết hợp, không phải phẫu thuật, không chảy máu, không đau. Điều trị về ngay trong ngày...”. Kèm theo công văn này, Bộ Y tế còn có một tờ giấy khác cho phép quảng cáo với nhiều nội dung trên truyền hình và đài phát thanh nhưng chỉ có chữ ký của vụ phó Vụ Y dược cổ truyền, không có dấu mộc. Nội dung quảng cáo Bộ Y tế cho phép là: “...PK bệnh y học Trung Quốc chuyên khoa trĩ xin đảm bảo với quý bệnh nhân bất kể bệnh tình nặng hay nhẹ - chữa trị với liệu trình một lần. Nếu có tái phát xin hoàn trả toàn bộ chi phí điều trị. Chuyên khoa bệnh trĩ. Chuyên nghiệp chữa trị”!

Cũng Bộ Y tế, trong công văn ngày 23-12-2011 còn cho phép PK bệnh y học Trung Quốc quảng cáo với nội dung: “Phụ nữ như hoa, vẻ đẹp mềm mại nhưng rất dễ chịu sự tổn thương huyết trắng nhiều, có mùi hôi hãy đến PK bệnh y học Trung Quốc... Phòng khám hội tụ các chuyên gia phụ khoa với kinh nghiệm phong phú, sử dụng các thiết bị tân tiến để kiểm tra và chữa trị các chứng bệnh: viêm âm đạo, viêm cổ tử cung, vô sinh ở nữ giới, kế hoạch hóa gia đình. Có hiệu quả rõ rệt...”. Bộ Y tế nghĩ sao khi cho PK này quảng cáo làm cả kế hoạch hóa gia đình (tức cho phép cả nạo, phá thai, đặt vòng... - PV) trong khi giấy chứng nhận hành nghề do Sở Y tế cấp chỉ cho phép PK này được “khám chữa bệnh ngoại trú bằng phương pháp y học cổ truyền”?

Ngày 19-9-2011, Bộ Y tế đã duyệt hồ sơ quảng cáo của Công ty TNHH y học cổ truyền Ánh Sáng (928 Lạc Long Quân, Q.Tân Bình) với những nội dung quảng cáo vượt quá chuyên môn hoạt động của PK này chỉ là bắt mạch, kê đơn, bốc thuốc thang: “PK có các thiết bị hỗ trợ chẩn đoán như máy siêu âm, xét nghiệm...”.

Sở Y tế TP.HCM còn dễ dãi hơn

Phòng khám bệnh y học Trung Quốc trên đường Phan Đăng Lưu, Q.Phú Nhuận, TP.HCM tạm ngưng hoạt động (ảnh chụp ngày 26-6) - Ảnh: T.T.D.

Ngày 26-12-2011, Sở Y tế TP.HCM cho phép PK đông y Tâm Đức (945-947 Trần Hưng Đạo, Q.5) được quảng cáo “bệnh nam khoa” trên truyền hình, báo, tờ rơi với nội dung: “...Bệnh nam khoa, bệnh khó nói? PK đông y Tâm Đức chúng tôi thấu hiểu được điều đó. Bằng tấm lòng nhiệt huyết, đồng cảm với bạn, không ngừng nghiên cứu, sáng tạo, tìm tòi các phương thuốc trên hàng trăm loại dược thảo quý hiếm, nhằm mang lại hạnh phúc, niềm vui trong cuộc sống cho bạn, cho mọi nhà. Chuyên tâm, chuyên khoa, chuyên trị về nam khoa...”.

Phòng chẩn trị y học cổ truyền Trường An (786 Hồng Bàng, Q.11) có phạm vi chuyên môn hành nghề là “bắt mạch, kê đơn, bốc thuốc thang, châm cứu”, thế nhưng hồ sơ quảng cáo ngày 3-4-2012 Sở Y tế TP cho phép quảng cáo: “Khắc tinh siêu cường của bệnh trĩ, tin lành của bệnh nhân tại TP.HCM. Chuyên khoa hậu môn đường ruột phòng chẩn trị y học cổ truyền Trường An TP.HCM... Đầu tư lớn để nhập thiết bị kỹ thuật mới điều trị bệnh trĩ không đau tiên tiến nhất trên thế giới...”.

Chi tiền tỉ cho quảng cáo

Trao đổi với PV ngày 26-6, chánh thanh tra Sở Y tế Hà Nội Nguyễn Việt Cường cho biết sở có hội đồng duyệt nội dung quảng cáo của các PK Trung Quốc, bao gồm cả duyệt kịch bản và spot quảng cáo hoàn chỉnh. Tuy nhiên, theo một đại diện công ty quảng cáo từng môi giới quảng cáo cho PK Trung Quốc M, nội dung quảng cáo đã được duyệt chỉ dùng để phát trong vài ngày đầu vì sợ thanh tra y tế còn “soi”, sau đó PK sẽ cung cấp spot quảng cáo mới có chỉnh sửa từ ngữ, ví dụ như “tuyến cuối điều trị bệnh trĩ”, trong khi thực tế PK chỉ được phép điều trị trĩ độ 1-2, điều trị trĩ độ 3-4 là trái phép. Để làm được việc này, tất nhiên có sự hỗ trợ của đài truyền hình. Thời gian qua, các kênh H2, TV shopping, kênh VOV giao thông... có nhiều quảng cáo cho PK Trung Quốc hơn cả.

Theo đại diện công ty quảng cáo này, Hà Nội đang có ba PK Trung Quốc chi tiền quảng cáo rất mạnh tay. Trung bình một năm, một PK trong số này chi đến 6-7 tỉ đồng quảng cáo riêng trên radio, còn quảng cáo trên truyền hình mức giá trung bình 3-3,5 triệu đồng/spot, mỗi PK phát ít nhất 10 spot ở nhiều khung giờ khác nhau/ngày/kênh, chi phí riêng cho quảng cáo truyền hình ít nhất cũng nhiều chục triệu đồng/ngày, chưa tính các quảng cáo biển bảng, quảng cáo trên báo mạng và báo giấy.

Theo ông Nguyễn Hoàng Sơn, cách đây vài năm Vụ Y dược cổ truyền có tiến hành một điều tra trên diện rộng về trình độ chuyên môn của các thầy thuốc nước ngoài. Kết quả cuộc điều tra cho thấy tỉ lệ thầy thuốc dùng bằng cấp giả đến khám chữa bệnh tại VN rất lớn. Từ kết quả này, Bộ Y tế đã quy định bằng cấp của thầy thuốc nước ngoài phải được hợp pháp hóa lãnh sự trước khi nộp cho cơ quan chức năng VN. Trong 10 năm qua, dù chỉ có 50-60 thầy thuốc nước ngoài (chủ yếu là người Trung Quốc) hành nghề tại VN, tổng số PK có yếu tố nước ngoài chưa bao giờ vượt con số 40, nhưng sai phạm luôn nối tiếp sai phạm, gây bức xúc rất lớn cho người dân.