10 điều người lao động cần biết để bảo vệ quyền lợi

Nhà nước ban hành nhiều quy định nhằm bảo vệ quyền lợi của người lao động (NLĐ) trong mối quan hệ với người sử dụng lao động. Tuy nhiên, nhiều NLĐ lại không nắm được các quy định của Nhà được để bảo vệ quyền lợi của mình.

Nhà nước có nhiều quy định để bảo vệ quyền lợi cho người lao động. (Ảnh minh họa)

Nhân ngày Quốc tế lao động 1.5, luật sư Nguyễn Anh Thơm (Văn phòng luật sư Nguyễn Anh) đã chia sẻ một số quy định của Nhà nước mà NLĐ cần biết để bảo vệ quyền lời của mình:

Lương thử việc ít nhất bằng 85% lương chính thức

Bộ Luật Lao động 2012 quy định, tiền lương của NLĐ trong thời gian thử việc ít nhất phải bằng 85% mức lương chính thức. Ví dụ, lương chính thức 10 triệu thì lương thử việc ít nhất là 8.5 triệu.

Ngoài ra, theo quy định, thời hạn 3 ngày trước khi kết thúc thử việc, người sử dụng lao động phải báo cho NLĐ về kết quả thử việc. Nếu đạt yêu cầu phải ký kết hợp đồng lao động ngay. Nếu không đạt yêu cầu có quyền chấm dứt hợp đồng thử việc. Người vi phạm sẽ bị phạt từ 2 – 5 triệu đồng, đồng thời buộc trả 100% tiền lương cho NLĐ.

Lương chính thức không được thấp hơn lương tối thiểu vùng

Mức lương tối thiểu các vùng năm 2016 do Chính phủ quy định cụ thể như sau:

Vùng I  3.500.000 đồng/tháng;

Vùng II: 3.100.000 đồng/tháng;

Vùng III: 2.700.000 đồng/tháng.

Vùng IV: 2.400.000 đồng/tháng.

Nếu người sử dụng lao động trả lương cho NLĐ thấp hơn mức lương tối thiểu vùng do Chính phủ quy định thì bị phạt tiền từ 20 – 75 triệu đồng. Ngoài ra, người vi phạm có thể bị đình chỉ hoạt động từ 1 tháng đến 3 tháng.

Tiền lương làm thêm giờ, tăng ca

Nếu NLĐ làm thêm giờ trong ngày thường sẽ được tăng 150% lương, ngày nghỉ hàng tuần 200% lương. Làm thêm vào ngày lễ, Tết, NLĐ sẽ hưởng mức 400% lương.

Làm thêm vào ban đêm

Làm đêm vào ngày thường, NLĐ sẽ hưởng mức 210%, vào ngày nghỉ hàng tuần sẽ được 270% lương. Làm đêm vào ngày lễ, Tết, NLĐ hưởng 490% lương.

Nếu người sử dụng lao động không trả lương đúng mức quy định sẽ bị phạt tiền từ 5 – 50 triệu đồng.

Cấm phạt tiền, cắt lương thay việc xử lý kỷ luật lao động

Nếu NLĐ vi phạm quy định, người sử dụng lao động áp dụng các hình phạt kỷ luật như khiển trách, kéo dài thời hạn nâng lương không quá 06 tháng hoặc cách chức.

Nếu phạt tiền, cắt lương của NLĐ thay cho xử lý kỷ luật lao độ, người vi phạm sẽ bị phạt tiền từ 10 – 15 triệu đồng, đồng thời buộc trả lại tiền hoặc trả đủ tiền lương cho NLĐ.

Trốn đóng bảo hiểm cho NLĐ sẽ bị xử tù

Bộ Luật Hình sự 2015 (có hiệu lực từ 1.7) quy định, người nào có nghĩa vụ đóng bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp cho NLĐ mà gian dối hoặc bằng thủ đoạn khác để không đóng hoặc không đóng đầy đủ theo quy định từ 6 tháng trở lên, đã bị xử phạt vi phạm hành chính về hành vi này mà còn vi phạm, phạm tội thì bị phạt tiền từ 50 triệu đến 1 tỷ, phạt cải tạo không giam giữ đến 1 năm hoặc phạt tù từ 3 tháng đến 7 năm tùy vào mức độ vi phạm.

Pháp nhân phạm tội sẽ bị phạt tiền từ 200 triệu đến 3 tỷ đồng.

Sa thải bà bầu có thể bị phạt đến 3 năm tù

Nếu việc sa thải trái pháp luật làm cho người bị sa thải hoặc gia đình họ lâm vào tình trạng khó khăn thì phạt tiền từ 10 – 100 triệu đồng, phạt cải tạo không giam giữ đến 1 năm hoặc phạt tù từ 3 tháng đến 1 năm.

Trong trường hợp sa thải trái pháp luật đối với 2 người hoặc phụ nữ mà biết là có thai, người nuôi con dưới 12 tháng tuổi hoặc người bị sa thải tự sát thì phạt tiền từ 100 – 200 triệu đồng hoặc phạt tù từ 1 năm đến 3 năm.

Phạt tiền nếu không nhận lại NLĐ tạm hoãn hợp đồng

Trường hợp người sử dụng lao động không nhận lại NLĐ đã tạm hoãn hợp đồng lao động vì các lý do sau đây sẽ bị phạt tiền từ 3 – 7 triệu đồng: Tham gia nghĩa vụ quân sự; Bị tạm giam, tạm giữ; Bị áp dụng biện pháp đưa vào trường giáo dưỡng, đưa vào cơ sở cai nghiện, cơ sở giáo dục bắt buộc; Lao động nữ mang thai; Trường hợp khác do 2 bên thỏa thuận.

Phụ nữ được nghỉ 30 phút trong kỳ kinh nguyệt

Theo quy định, nếu không cho lao động nữ nghỉ 30 phút trong kỳ kinh nguyệt, người sử dụng lao động sẽ bị phạt tiền đến 1 triệu đồng.

Ngoài ra, nếu không cho lao động nữ đang nuôi con dưới 12 tháng tuổi nghỉ 60 phút mỗi ngày hoặc không đảm bảo việc làm cũ khi lao động nữ trở lại làm việc sau khi hết thời gian nghỉ thai sản thì cũng bị phạt tiền từ 10 – 20 triệu đồng.

NLĐ được miễn toàn bộ án phí khi khởi kiện

NLĐ sẽ được miễn toàn bộ án phí, lệ phí nếu khởi kiện người sử dụng ra tòa để đòi tiền lương, trợ cấp mất việc làm, trợ cấp thôi việc, bảo hiểm xã hội, tiền bồi thường về tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp; giải quyết những vấn đề bồi thường thiệt hại hoặc vì bị sa thải, chấm dứt hợp đồng lao động trái pháp luật.