Virus SARS-CoV-2: Hiểu rõ về các biến thể nguy hiểm WHO đang theo dõi

Hiện WHO đang tích cực theo dõi ba biến thể nguy hiểm nhất của virus SARS-CoV-2, được cho là có khả năng đánh bại hệ thống miễn dịch và làm giảm tác dụng của vaccine.

Theo hãng tin Reuters, sự lây lan liên tục của virus SARS-CoV-2 đã tạo ra các biến thể mới. Một số trong số đó đã được trang bị khả năng đánh bại hệ thống miễn dịch và làm giảm tác dụng của vaccine. Hiện Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) vẫn đang theo dõi các đột biến mới, trong đó đặc biệt chú ý ba biến thể Delta, Lambda và Mu.

Delta - cần quan tâm

Biến thể Delta được phát hiện lần đầu tiên ở Ấn Độ vẫn là đột biến đáng lo ngại nhất. Nó đã tấn công những khu vực có tỉ lệ tiêm chủng thấp và được chứng minh là có khả năng lây nhiễm ở một số người đã được tiêm vaccine.

WHO phân loại Delta là một biến thể cần quan tâm. Nó đã được chứng minh là có khả năng làm tăng khả năng lây truyền, khiến bệnh trở nên nghiêm trọng hơn, cũng như làm giảm tác dụng của vaccine và phương pháp điều trị.

Tính đến 0h ngày 10-9, toàn thế giới đã ghi nhận 223.721.267 ca mắc COVID-19, trong đó có 4.614.286 trường hợp tử vong. Ảnh: REUTERS

Theo ông Shane Crotty - nhà virus học tại Viện Miễn dịch học La Jolla ở San Diego, "siêu năng lực" của Delta là khả năng truyền bệnh. Các nhà nghiên cứu Trung Quốc phát hiện số virus trong mũi của những người bị nhiễm biến thể Delta nhiều hơn 1.260 lần so với những người mắc virus SARS-CoV-2 "nguyên bản".

Trong khi virus ban đầu mất đến bảy ngày để gây ra các triệu chứng, biến thể Delta có thể gây ra các triệu chứng nhanh hơn, chỉ trong khoảng từ hai đến ba ngày, khiến hệ thống miễn dịch có ít thời gian hơn để phản ứng và phòng thủ.

Lambda - đáng quan tâm

Được xác định lần đầu tiên ở Peru vào tháng 12-2020, ban đầu biến thể Lambda được xem như một mối đe dọa tiềm tàng mới. Tuy nhiên, phiên bản này của virus SARS-CoV-2 hiện dường như đang thoái lui.

Theo dữ liệu của GISAID - một cơ sở dữ liệu theo dõi các biến thể SARS-CoV-2, mặc dù các ca mắc biến thể Lambda mới đã tăng lên vào tháng 7, tổng số các ca mắc nhìn chung đã giảm trên toàn cầu trong bốn tuần qua. WHO phân loại Lambda là một biến thể đáng quan tâm, có nghĩa là nó mang các đột biến bị nghi ngờ gây ra sự thay đổi khả năng lây truyền hoặc gây ra bệnh nặng hơn. Tuy nhiên, điều này vẫn đang được kiểm chứng. Các nghiên cứu trong phòng thí nghiệm cho thấy nó có các đột biến kháng lại các kháng thể được tạo ra sau khi tiêm vaccine.

Mu - đáng quan tâm

Biến thể Mu (hay B.1.621) được xác định lần đầu tiên ở Colombia vào tháng 1. Ngày 30-8, WHO đã liệt Mu vào danh sách biến thể "đáng quan tâm" do nó có các đột biến làm tăng khả năng lây lan và giảm tác dụng của vaccine. Theo Bản tin của WHO được công bố vào tuần trước, biến thể Mu đã gây ra một số đợt bùng phát lớn ở Nam Mỹ và châu Âu.

Trong khi số trường hợp mắc biến thể Mu đã giảm xuống dưới 0,1% trên toàn cầu, số ca mắc biến thể này ở Colombia là 39% và ở Ecuador là 13%. Các con số này đang có dấu hiệu tiếp tục tăng.

Một mẫu xét nghiệm trả kết quả dương tính với virus SARS-CoV-2. Ảnh: REUTERS

WHO cho biết họ sẽ tiếp tục theo dõi Mu để biết những thay đổi ở Nam Mỹ, đặc biệt là ở những khu vực mà nó đang đồng lưu hành với biến thể Delta.

Theo bà Maria van Kerkhove - một thành viên của WHO, sự lưu hành của biến thể này đang giảm trên toàn cầu nhưng nó vẫn cần được theo dõi chặt chẽ. Trong một cuộc họp báo vào tuần trước, cố vấn y tế của Nhà Trắng - Tiến sĩ Anthony Fauci cho biết các quan chức Mỹ đang theo dõi nó, song nước này vẫn chưa xem B.1.621 là mối đe dọa ngay lập tức.

Cách ngăn virus đột biến thêm nữa

Việc phủ sóng vaccine COVID-19 đóng vai trò rất quan trọng vì những nhóm người chưa được tiêm chủng là môi trường lý tưởng cho virus lây lan và đột biến thành các biến thể mới. Các chuyên gia nói rằng nỗ lực đó phải được đẩy mạnh trên phạm vi quốc tế để ngăn tình trạng các biến thể xuất hiện và không được kiểm soát ở các nước nghèo, nơi có rất ít người được tiêm chủng. Dù vậy, trong khi các loại vaccine hiện tại giúp ngăn ngừa bệnh nặng và tử vong, chúng không ngăn chặn sự lây nhiễm. Virus này vẫn có khả năng nhân lên trong mũi, ngay cả ở những người đã được tiêm chủng. Những người này sau đó có thể truyền bệnh cho người khác. Theo Tiến sĩ Gregory Poland - chuyên gia nghiên cứu phát triển vaccine ở Mỹ, để đánh bại SARS-CoV-2 sẽ cần một thế hệ vaccine mới có khả năng ngăn chặn sự lây truyền. Cho đến lúc đó, thế giới vẫn dễ bị tổn thương trước sự gia tăng của các biến thể mới.