Vì sao TQ khó đứng ra bảo đảm an ninh cho Ukraine?

Trong cuộc phỏng vấn với Fox News hôm 1.4, Tổng thống Ukraine Zelensky cho biết, ông mong muốn Trung Quốc sẽ là một trong những nước đứng ra bảo đảm an ninh cho Ukraine sau khi Kiev ký kết thỏa thuận hòa bình nhằm chấm dứt xung đột với Nga.

Trung Quốc sẽ không bảo đảm an ninh cho Ukraine, theo nhiều chuyên gia (ảnh: CNN)

Tuy nhiên, giới quan sát Trung Quốc cho rằng, Bắc Kinh không có khả năng đóng vai trò là một bên bảo đảm an ninh cho Ukraine và điều này thể hiện rõ trong cuộc điện đàm mới đây giữa Ngoại trưởng Trung Quốc Vương Nghị với người đồng cấp Ukraine.

Hôm 4.4, ông Vượng Nghị đã khẳng định với Ngoại trưởng Ukraine Dmytro Kuleba rằng, trong xung đột Nga – Ukraine, Trung Quốc chỉ đóng “vai trò xây dựng” và thúc đẩy các bên giải quyết mâu thuẫn bằng đàm phán hòa bình, theo SCMP.

Shi Yinhong – giáo sư nghiên cứu các vấn đề quốc tế tại Đại học Renmin – cho rằng, kể cả Tổng thống Ukraine có trực tiếp đề nghị, Trung Quốc cũng không thể cung cấp cho Kiev thứ gọi là “đảm bảo an ninh”.

“Các nước phương Tây đã không gửi quân đội đến hỗ trợ Ukraine sau hơn một tháng kể từ khi Nga mở chiến dịch quân sự. Vì vậy, rõ ràng là họ không cung cấp thứ gọi là “bảo đảm an ninh” cho Ukraine”, ông Shi Yinhong nói.

“Vậy tại sao Trung Quốc phải đứng ra trong khi Mỹ và NATO không cam kết bảo đảm an ninh cho Ukraine? Kể cả khi có muốn tham gia, Trung Quốc cũng cần đánh giá xem liệu mình có khả năng cung cấp những đảm bảo cần thiết cho Ukraine hay không”, ông Shi Yinhong nói thêm.

“Trung Quốc thúc đẩy đàm phán hòa bình quốc tế nhưng hiếm khi tuyên bố rằng họ sẽ giữ vai trò cụ thể”, ông Shi Yinhong nhận xét.

Trong bài phát biểu hôm 5.4, Tổng thống Ukraine Zelensky đã mô tả những gì Kiev trông đợi về một quốc gia đứng ra bảo đảm hòa bình.

“Chúng tôi cần những người nghiêm túc, những người sẵn sàng hành động. Chúng tôi cần một nhóm các quốc gia sẵn lòng cung cấp cho Ukraine bất kỳ loại vũ khí nào chỉ trong vòng 24 giờ”, ông Zelensky nói.

“Đó phải là những nước có ảnh hưởng thực sự và sẵn sàng huy động lực lượng bất cứ khi nào chúng tôi bị đe dọa”, ông Zelensky nói thêm.

Tổng thống Ukraine Zelensky đặt nhiều kỳ vọng về một nước bảo đảm an ninh giữa xung đột với Nga (ảnh: CNN)

Theo ông Shi Yinhong, năm 1994, Bắc Kinh từng đưa ra một cam kết có thể gọi là “bảo đảm an ninh” cho Ukraine. Theo đó, Trung Quốc sẽ không “sử dụng vũ khí hạt nhân trước” đối với Ukraine.

Tuy nhiên, ông Shi Yinhong nói thêm rằng, Mỹ, Nga, Anh cũng có những cam kết “bảo đảm an ninh” với Kiev vào năm 1994 và kết quả là Ukraine vẫn xảy ra tình trạng bất ổn.

Gal Luft – giám đốc Viện Phân tích An ninh Toàn cầu (Washington) – cho rằng, việc Bắc Kinh đứng ra bảo đảm an ninh cho Ukraine là điều “không thể xảy ra”.

“Trên thực tế, NATO là bên đứng ra bảo đảm an ninh cho Ukraine và những gì chúng ta thấy là tình trạng hiện nay. Trung Quốc sẽ không bao giờ đồng ý giữ vai trò ‘nặng gánh’ như vậy. Trung Quốc có thể tham gia vào một sứ mệnh gìn giữ hòa bình cho Ukraine trên cơ sở nghị quyết của Liên Hợp Quốc”, chuyên gia Gal Luft nhận định.

Hôm 5.4, ông Zelensky cho biết, Ukraine hiện đang tìm kiếm thỏa thuận bảo đảm an ninh với 6 nước, bao gồm Pháp, Mỹ, Đức, Thổ Nhĩ Kỳ, Anh và Ba Lan, không có Trung Quốc.

Tổng thống Ukraine cho biết, quốc gia đảm bảo hòa bình cho Ukraine sẽ giúp nước này có thể tự vệ trước các mối nguy hiểm tiềm tàng.

“Ngay cả khi chúng tôi ký kết một thỏa thuận hòa bình có nhiều ràng buộc nhất, chúng tôi hiểu rằng, Nga vẫn có thể mở chiến dịch quân sự ở Ukraine trong vòng 2 năm tới”, ông Zelensky lo ngại.