Vì sao tệ nạn mại dâm đang bùng nổ ở Trung Quốc?

Một số phụ nữ dễ bị tổn thương nhất, không còn sự lựa chọn nào khác ngoài cảnh phải bán thân để kiếm sống.

Vì sao tệ nạn mại dâm đang bùng nổ ở Trung Quốc? - 1

Hàng chục phụ nữ bị bắt giữ trong một cuộc truy quét mại dâm của cảnh sát Trung Quốc

Tại Trung Quốc, cải cách kinh tế đã làm thay đổi toàn diện bộ mặt đất nước, mang đến nhiều cơ hội phát triển nhưng kèm theo đó là sự thoái trào đạo đức của một bộ phận xã hội, điển hình là làn sóng trỗi dậy của phân biệt giới tính, đẩy ngày càng nhiều phụ nữ có thân phận thấp kém, dễ bị tổn thương vào con đường “bán thân”.

Sốc vì quy mô khổng lồ của mại dâm Trung Quốc

Nhận định trên là của nhà báo, nhà văn, phê bình xã hội Lijia Zhang trong một bài viết đăng trên tờ Bưu điện Hoa Nam (SCMP) ngay đầu tháng 1 này. Mở đầu bài viết, nhà báo Zhang nhớ lại, trong cuốn album cũ của gia đình ông, có duy nhất một bức ảnh về bà ngoại hồi còn trẻ.

Theo ông Zhang, vẻ ngoài của bà như diễn viên điện ảnh, mặc bộ xường xám và mái tóc uốn xoăn. Sau này, khi ở bên giường bệnh của bà trong ngày tháng cuối đời, Zhang mới biết, người bà yêu quý của ông từng hành nghề mại dâm. Sự thật này đã khiến ông bị sốc, từ đó đi sâu vào tìm hiểu vấn đề này.

Khi bắt đầu để tâm và nghiên cứu, ông Zhang nhận ra, những người làm nghề “bán vốn tự có” hiện diện khắp mọi nơi. Dưới ánh đèn neon màu hồng, những người phụ nữ trang điểm bắt mắt, mặc những bộ cánh hở hang và hành nghề trá hình tại các quán massage, chăm sóc tóc hay trong các phòng xông hơi.

“Tôi đã quyết định viết một cuốn tiểu thuyết về gái mại dâm tại Trung Quốc. Tôi tham gia làm tình nguyện viên cho một tổ chức phi lợi nhuận về các công nhân tình dục tại Thiên Tân, thành phố cảng giàu có, nằm phía Nam Thủ đô Bắc Kinh. Từ đây, tôi phát hiện quy mô khổng lồ của ngành công nghiệp mại dâm tại Trung Quốc”, ông Zhang chia sẻ.

Không ai biết số lượng “công nhân tình dục” tại Trung Quốc hiện nay chính xác là bao nhiêu vì chủ đề này quá nhạy cảm để thực hiện các dự án, đề tài nghiên cứu hàn lâm. Nhưng, năm 2013, Liên hợp quốc dẫn nguồn tin từ cảnh sát Trung Quốc cho rằng, có 4 - 6 triệu “công nhân tình dục” tại Trung Quốc.

Trong cuốn sách của Elain Jeffrey viết về Trung Quốc, tình dục và mại dâm, một điều chắc chắn là: tình dục đang trên đà tăng cao tại nước này từ năm 1982.

Trong một bài viết đăng tải năm 2000, nhà báo Zhong Wei ước tính, ngành mại dâm đã tạo ra lợi nhuận một nghìn tỉ nhân dân tệ, tương đương 6% tổng sản lượng GDP. Ông cũng ước tính, Trung Quốc hiện nay có 20 triệu gái mại dâm.

Từ nền kinh tế thị trường đến mại dâm

Từ những nghiên cứu và quan sát của mình, nhà báo này cho rằng, nguyên nhân gây ra hiện tượng mại dâm chính là vì nền kinh tế thị trường của Trung Quốc. Bởi, trong quá trình đất nước đông dân nhất thế giới chuyển đổi từ nền kinh tế kế hoạch sang kinh tế thị trường, phụ nữ phải chịu đựng quá nhiều gánh nặng, chi tiêu cuộc sống tăng cao.

Bối cảnh này đã đẩy một số phụ nữ dễ bị tổn thương nhất, không còn sự lựa chọn nào khác ngoài cảnh phải bán thân để kiếm sống.

Ông Zhang lập luận, hình thức nhà chứa, nhà thổ tại Trung Quốc được Chính phủ tuyên bố dẹp bỏ từ sau khi Đảng Cộng sản Trung Quốc giành được chính quyền năm 1949. Nhưng trong kỷ nguyên cải cách, xã hội ngày càng giàu có, kiểm soát xã hội được nới lỏng, “ngành công nghiệp tình dục” đã quay trở lại một cách “ngoạn mục” - dĩ nhiên là ngấm ngầm và bất hợp pháp.

“Nền kinh tế thị trường đẩy người phụ nữ tại đất nước Trung Hoa vào thế bất lợi. Khoảng cách thu nhập giữa nam và nữ ngày càng rộng. Năm 1990, phụ nữ thành thị nhận được lương trung bình tương đương 78% công sức họ bỏ ra. Ngày nay, con số này đã giảm 67,3%. Trong khi đó, thu nhập mà phụ nữ ở nông thôn kiếm được còn thấp hơn, chỉ 65%”, nhà báo lập luận.

Dù nền kinh tế thị trường mang đến nhiều cơ hội cho phụ nữ, đặc biệt là những người được học hành nhưng cũng còn tồn tại nhiều vấn đề. Chẳng hạn, một số công ty đặt ra tiêu chuẩn tuyển dụng dành cho phụ nữ cao hơn trong khi một số khác lại từ chối tuyển dụng phụ nữ ở độ tuổi sinh nở.

Các sinh viên nữ ra trường rất khó khăn để tìm việc dù Chính phủ phân bổ công việc cho những người đã tốt nghiệp không liên quan tới giới tính. Ở những công ty quốc doanh tái cơ cấu, giảm biên chế để tăng sức cạnh tranh, phụ nữ là đối tượng đầu tiên nằm trong danh sách phải ra đi.

Thực tế này phần nào phản ánh qua câu chuyện của Lin Zhi, đến từ Thẩm Dương, một tỉnh nằm ở vành đai công nghiệp phía Bắc Trung Quốc. Cô bị một nhà máy sa thải vào đầu năm 90 của thế kỷ XX.

Ở tuổi trung niên, không được học hành, đào tạo, cô gần như không thể tìm việc làm trong khi vẫn phải cáng đáng gia đình hai con cùng người chồng bị mất tay trong một tai nạn lao động.

Do đó, cô đã lần xuống Thiên Tân và tìm được một công việc ở nhà tắm công cộng. Zhi mừng rỡ vì cuối cùng cũng kiếm được việc làm nuôi sống gia đình nhưng khi vào làm, cô mới ngỡ ngàng, tiền lương chẳng đáng là bao. Trong khi đó, những đồng nghiệp khác kiếm nhiều tiền là do bán dâm. Và cô đã nối gót họ.

Theo nhà báo Zhang, những người như Zhi không giống như bà ngoại ông. Bà ông vào nhà thổ là do bị bán còn phần lớn những người như Zhi là tự nguyện dấn thân vào ngành này, phần nhiều do nghèo khổ hoặc hoàn cảnh kém may mắn (bỏ chồng, mất việc, ốm đau…) đưa đẩy.

Ngành công nghiệp mại dâm thời nay chia thành hai loại chính. Một là người phục vụ đối tượng từ trung lưu trở xuống. Đó là những phụ nữ thiếu kỹ năng, không được học hành, chủ yếu đến từ nông thôn, một số ít là công nhân thất nghiệp. Tầng lớp còn lại là phục vụ giới trung lưu và đại gia, những người trong tầng lớp này coi mại dâm là lối sống của họ.

Trong đó, một số lượng rất nhỏ nhưng ngày càng tăng cao của các sinh viên đại học xinh đẹp đã tự bán thân mình làm bồ nhí cho đại gia, người quyền lực vì cho rằng cơ hội để chắc chắn kiếm được việc làm lương cao là vô cùng mong manh.