Venezuela sẽ thấm đòn trừng phạt của Mỹ?

Chính quyền Tổng thống Mỹ Donald Trump hôm 29-1 quyết định trừng phạt Tập đoàn dầu khí quốc gia Venezuela (PDVSA) và bước đi này có thể tác động mạnh đến hoạt động khai thác, xuất khẩu dầu của Caracas.

Dù chúng không đi kèm với lời đe dọa bóp nghẹt sản lượng dầu xuất khẩu của Venezuela như các biện pháp trừng phạt Iran nhưng tác động có thể không quá khác biệt.

Cụ thể, các biện pháp trừng phạt nhằm vào PDVSA nhằm ngăn nguồn thu dầu của chính quyền Tổng thống Nicolas Maduro, trừ khi nước này tìm được người mua thay thế.

Chưa hết, PDVSA đã bị đưa vào danh sách đen của Bộ Tài chính Mỹ, đồng nghĩa các công dân Mỹ bị cấm giao dịch với công ty này. Vì thế, các ngân hàng quốc tế và công ty vận chuyển có lẽ sẽ ngưng bất kỳ giao dịch nào liên quan đến PDVSA, tương tự như những gì đã làm với Tập đoàn nhôm United Co. Rusal (Nga) khi công ty này được đưa vào danh sách năm 2018.

Venezuela sẽ thấm đòn trừng phạt của Mỹ? - 1

Một cơ sở dầu của PDVSA ở Lagunillas, Venezuela. Ảnh: Reuters

Người Mỹ sẽ không còn mua dầu thô Venezuela. Các tổ chức tài chính Mỹ cũng sẽ không còn xử lý thanh toán liên quan đến hoạt động bán dầu thô Venezuela cho nước ngoài.

Năm ngoái, Venezuela xuất khẩu đến Mỹ trung bình 514.000 thùng dầu/ngày, theo dữ liệu của Bộ Năng lượng Mỹ. Con số này tăng lên 608.000 thùng/ngày trong 3 tuần đầu tiên của tháng 1-2019. tuy nhiên, dòng chảy này sẽ chấm dứt trong vòng 2 tháng tới do tác động của trừng phạt.

Lệnh trừng phạt không cấm những thực thể bên ngoài Mỹ mua dầu Venezuela, khác với lệnh trừng phạt nhằm vào Iran. Tuy nhiên, thực tế là sẽ có rất ít công ty, ngân hàng, nhà bảo hiểm nước ngoài sẵn sàng tiến hành hoặc hỗ trợ giao dịch dầu với Venezuela.

Tổng thống Maduro từng cảnh báo sẽ chuyển lượng dầu xuất sang Mỹ đến những những thị trường khác nhưng điều này còn phụ thuộc vào Trung Quốc có chấp nhận chọc giận ông Trump bằng cách mua thêm dầu của Venezuela hay không.

Venezuela sẽ thấm đòn trừng phạt của Mỹ? - 2

Một tàu chở dầu ngoài khơi TP Maracaibo - Venezuela. Ảnh: Reuters

Bắc Kinh có thể không sẵn sàng chấp nhận rủi ro này, nếu dựa vào phản ứng của họ đối với lệnh trừng phạt dầu nhằm vào Iran của Washington.

Thay vì tận dụng cơ hội này để mua thêm dầu giảm giá từ Iran, Trung Quốc dường như làm điều ngược lại. Với sự miễn trừ trừng phạt từ Washington, Bắc Kinh vẫn được phép nhập khẩu 360.000 thùng dầu/ngày từ Tehran. Dù vậy, số lượng dầu nhập khẩu thực tế vẫn thấp hơn nhiều so với mức năm 2017 và đầu năm 2018.

Các công ty dầu nhà nước Trung Quốc dĩ nhiên là cũng không muốn hứng chịu tác động tiêu cực từ việc mua dầu Venezuela, ngay cả khi Bắc Kinh đứng về phía Caracas trong cuộc đối đầu với Washington hiện nay.

Tóm lại, các biện pháp trừng phạt của Mỹ nhằm vào dầu thô Venezuela về hình thức khác với bước đi tương tự nhằm vào Iran nhưng tác động có thể là như nhau.