Venezuela giữa vòng xoáy nước lớn

Nghe theo tiếng gọi của Mỹ, Colombia và phong trào đối lập, hơn 1.500 binh sĩ Venezuela đã bỏ công việc, gia đình để tham gia cuộc nổi dậy lật đổ chính quyền.

Venezuela giữa vòng xoáy nước lớn - 1

Quân đội Venezuela. Ảnh: Getty

Hãng tin Reuters đưa tin ngày 5-6, Chủ tịch Trung Quốc (TQ) Tập Cận Bình tuyên bố TQ sẽ đóng vai trò tích cực trong vấn đề Venezuela. Sau đảo chính thất bại ngày 30-4 vừa qua của phe đối lập, Venezuela, vốn đang đối mặt khủng hoảng kinh tế, lại tiếp tục gia tăng bất ổn chính trị.

Venezuela giữa các cường quốc

Trả lời hãng tin TASS, ông Tập cho biết TQ sẽ làm việc với cộng đồng quốc tế để đóng một vai trò xây dựng và tích cực trong vấn đề Venezuela, đồng thời sẽ giúp tình hình đất nước Nam Mỹ trở lại bình thường. Hơn nữa, ông Tập còn nói với tờ Rossiyskaya Gazeta rằng Bắc Kinh phản đối sự can thiệp của nước ngoài cũng như các biện pháp trừng phạt đơn phương, sử dụng và đe dọa vũ lực ở Venezuela.

Trong khi đó, một số chính trị gia Mỹ nhiều lần cáo buộc Nga đã tăng cường hỗ trợ quân sự, ngoại giao và kinh tế cho ông Maduro trước những nỗ lực chống lại Venezuela của Washington, tờ The Washington Post cho hay.

Mới đây, Washington và Moscow còn mâu thuẫn trong phát ngôn liên quan đến lực lượng quân đội Nga tại Venezuela. Trên Twitter ngày 3-6, Tổng thống Mỹ Donald Trump nói Nga có thông báo với Mỹ rằng đã rút phần lớn người của Nga khỏi Venezuela.Tuy nhiên, điện Kremlin ngày 4-6 đã bác bỏ thông tin này. Theo phát ngôn viên của điện Kremlin Dmitry Peskov, ông Trump đã tuyên bố dựa vào thông tin trên báo chí.

Trước đó, ông Vladimir Zaemsky - Đại sứ Nga tại Venezuela lên tiếng rằng The Wall Street Journal đã thông tin không chính xác. Ông Zaemsky khẳng định không có chuyện nhà thầu quốc phòng Rostec cắt giảm nhân sự ở Venezuela. Rostec nhiều năm nay gửi nhiều chuyên gia kỹ thuật sang Venezuela để cung cấp, hướng dẫn kỹ thuật và bảo dưỡng thiết bị quân sự bán cho quốc gia Nam Mỹ này.

Các hợp đồng cung cấp vũ khí của Nga cho Venezuela, từ mua bán trực thăng, máy bay chiến đấu đến xe bọc thép hay tên lửa phòng thủ, đều được ký từ trước khi Caracas rơi vào tình trạng bất ổn chính trị đầu năm nay, theo hãng tin Sputnik. Nhiều quan chức Nga gần đây nói rằng họ không có kế hoạch ký thêm hợp đồng mới chuyển vũ khí sang Venezuela trong thời điểm này.

Số phận của quân nhân đào ngũ

Đi theo sự phát động của Mỹ, Colombia và phong trào đối lập do ông Juan Guaido đứng đầu, hơn 1.500 binh sĩ đã tham gia cuộc đảo chính lật đổ chính quyền ông Maduro vào cuối tháng 4 vừa qua. Lòng trung thành từ các lực lượng vũ trang thường là yếu tố quan trọng, có thể ảnh hưởng đến sự ổn định của nền chính trị quốc gia. Và ông Guaido đã kêu gọi và vận động những người lính cũng như cảnh sát Venezuela nồng nhiệt nhằm tìm cách lật đổ chính quyền đương kim tổng thống Maduro, hãng tin CNN cho biết.

Nhưng sự phấn khích của cuộc đảo chính bất thành vừa qua và những phong trào sau đó đã nhanh chóng bị dập tắt. Ông Guaido thừa nhận ông không thể thuyết phục đủ lực lượng vũ trang tham gia phe đối lập.

Khi động lực đảo chính của phe đối lập dần suy yếu qua nhiều tuần, những người đào ngũ và gia đình của họ cũng vơi đi hy vọng và mất kiên nhẫn trong lúc chờ đợi ở các khách sạn bên Colombia. Hầu hết những người đào ngũ đã được các quan chức Colombia hoặc chính phe của ông Guaido gửi đến các khách sạn. Cao ủy Liên Hiệp Quốc về người tỵ nạn (UNHCR) cũng đã hỗ trợ họ ổn định và bắt đầu xếp họ vào danh sách những người tỵ nạn.

Tuy nhiên, ai là người đã tài trợ chi phí cho việc ăn ở của những người đào ngũ này vẫn là một câu hỏi khó giải đáp. Trả lời hãng tin CNN, cả Bộ Ngoại giao Colombia và đại diện phe đối lập đều bác bỏ việc tài trợ này. “Chính phủ Bogota tiếp tục tìm kiếm các nguồn tài chính cho sự phát triển chiến lược và sự hỗ trợ tốt nhất dành cho những cựu quân nhân và gia đình của họ” - Bộ Ngoại giao Colombia phát biểu.

Sau khoảng thời gian chờ đợi tín hiệu một cuộc đảo chính, những cựu quân nhân này giờ đây phải từ bỏ vũ khí và trở về làm thường dân, phải tự lo các chi phí tài chính cá nhân, theo một sáng kiến mới của chính phủ Colombia. Chương trình tình nguyện Permiso Especial de Permanencia sẽ hỗ trợ các quân nhân đào ngũ và 600 thành viên gia đình của họ khoản trợ cấp ba tháng hoặc giúp họ sống và làm việc hợp pháp ở nước này. Có những người quyết định tiếp tục cuộc sống mưu sinh nhưng cũng có người tiếp tục chờ đợi một cuộc đảo chính tiếp theo

Trở lại Venezuela, mới đây ông Guaido đã phát biểu công khai nhằm duy trì một số động lực vì cho rằng chính quyền Caracas đang cố gắng đàm phán. Ông Guaido cuối tuần rồi còn hứa với những người ủng hộ ở bang Barinas của Venezuela rằng ông sẽ cố gắng thực hiện các mục tiêu mà phe đối lập đã đề ra. Dù vậy, giới quan sát nhìn chung vẫn cho rằng vị thế chính trị của Tổng thống Maduro vẫn vững chắc, dẫu giải pháp dẫn dắt Venezuela thoát khỏi những khó khăn hiện nay vẫn còn là dấu chấm hỏi lớn.