Uy lực siêu tàu sân bay Mỹ sắp đến Việt Nam

Những siêu tàu sân bay hạt nhân được hải quân Mỹ xem như những “lãnh thổ chủ quyền di động” của nước Mỹ.

Ngày 5-3 tới, tàu sân bay Mỹ USS Carl Vinson sẽ cập cảng Đà Nẵng và bắt đầu chuyến thăm chính thức kéo dài đến ngày 9-3. USS Carl Vinson được đánh giá là một trong những tàu sân bay uy lực nhất của Hạm đội Thái Bình Dương.

Uy lực đáng nể

Khi hải quân Mỹ cần đến sức mạnh hủy diệt cho các chiến dịch quân sự rầm rộ và quan trọng bậc nhất, tàu sân bay USS Carl Vinson chính là giải pháp. Tàu sân bay hạt nhân Nimitz đang có gần 75 máy bay chiến đấu các loại với các phi công có kinh nghiệm tác chiến tại mọi vùng biển trên thế giới, theo Navy Times. Tổng cộng có khoảng 5.300 quân nhân và sĩ quan theo tàu trong sứ mệnh đầu năm 2018 tại biển Đông. Chiếc tàu đã được đầu tư hơn 300 triệu USD để bảo trì và hiện đại hóa, bao gồm cả việc nâng cấp, rèn luyện các công nghệ và chiến thuật sử dụng máy bay không người lái.

Tàu sân bay lớp Nimitz USS Carl Vinson chính là “trái tim” của nhóm tác chiến tàu sân bay (CSG) 1 của Mỹ. Mỗi nhóm tàu tác chiến sân bay thường có trung tâm sức mạnh là tàu sân bay với khả năng triển khai không kích tầm xa, bao quanh bởi ít nhất một tàu tuần dương và khoảng 6-10 tàu khu trục, tạo thành nhiều lớp bảo vệ và phối hợp tác chiến với các mục tiêu thủy-bộ-không. Riêng đối với CSG, tàu USS Carl Vinson thường được hộ tống bởi tàu khu trục mang tên lửa dẫn đường lớp Arleigh Burke USS Wayne E. Meyer, tàu khu trục USS Michael Murphy và tàu tuần dương mang tên lửa dẫn đường USS Lake Champlain. Với kinh nghiệm tác chiến dày dạn, USS Carl Vinson được mệnh danh là một trong những “pháo đài không thể đánh chìm”, niềm tự hào của hải quân Mỹ.

Theo trang Military Factory, hải quân Mỹ đang nắm trong tay khoảng 10 tàu sân bay hạt nhân lớp Nimitz với hai tàu “trẻ tuổi” nhất là USS Ronald Reagan và USS George W. Bush. Tàu sân bay USS Carl Vinson là tàu chiến thứ ba thuộc lớp Nimitz, chạy bằng năng lượng hạt nhân. Với độ dài trung bình vào khoảng 333 m (bằng khoảng ba sân bóng đá theo chuẩn quốc tế) và lượng giãn nước được tính vào khoảng 97.000 tấn, các tàu thuộc lớp Nimitz được ghi nhận là các tàu sân bay có kích thước lớn hàng đầu thế giới.

Uy lực siêu tàu sân bay Mỹ sắp đến Việt Nam - 1

Biểu tượng cho sức mạnh vượt trội của quân đội Mỹ - tàu sân bay hạt nhân USS Carl Vinson.

Siêu tàu sân bay thiện chiến

USS Carl Vinson được đánh giá là một trong những tàu sân bay dày dạn kinh nghiệm trận mạc bậc nhất của Mỹ, chinh chiến từ cuộc chiến bão táp sa mạc với Iraq những năm 1990 đến cuộc chiến chống khủng bố vào đầu thế kỷ 21 khi còn nằm trong biên chế của Hạm đội 5 chuyên trách khu vực Ấn Độ Dương và Trung Đông. Chiếc siêu tàu sân bay hạt nhân lớp Nimitz cũng gắn liền với những thời khắc đặc biệt nhất trong cuộc chiến chống khủng bố của Mỹ. USS Carl Vinson góp mặt ở cả giai đoạn khởi đầu lẫn kết thúc của cuộc săn lùng trùm khủng bố Osama bin Laden. Những cuộc không kích đầu tiên ở Afghanistan xuất phát từ USS Carl Vinson. Gần một thập niên sau, “viên ngọc quý” của Hạm đội 5 được tin tưởng lựa chọn để đưa quan tài ông trùm khủng bố đến một địa điểm bí mật và an táng giữa đại dương.

Cuối năm 2014, khi tổ chức Nhà nước Hồi giáo tự xưng (IS) tiến quân như vũ bão về thủ đô Baghdad (Iraq), USS Carl Vinson cũng được chọn làm lá cờ đầu cho chiến dịch không kích phát động bởi cựu Tổng thống Barack Obama. Tờ The New York Times thời điểm đó ghi nhận mỗi ngày có gần 20 chiếc F-18 thay phiên nhau cất cánh từ USS Carl Vinson dội mưa bom vào lực lượng khủng bố. Với hơn 5.200 thủy thủ và sĩ quan trên tàu, thay quân thường xuyên 10 tháng/lần, USS Carl Vinson trở thành pháo đài bất khả chiến bại sừng sững giữa vùng Vịnh. Cho đến thời điểm được thay thế bởi tàu sân bay USS Theodore Roosevelt vào giữa năm 2015, USS Carl Vinson đã thực hiện hơn 2.300 chuyến bay tác chiến, gần 9.500 máy bay đã đáp lên boong tàu và đã ném hơn 800 quả bom vào các mục tiêu khủng bố, theo Navy Times.

Uy lực siêu tàu sân bay Mỹ sắp đến Việt Nam - 2

Ông Doug Verissimo (phải) được ông Karl O. Thomas chuyển giao chức vụ thuyền trưởng tàu sân bay USS Carl Vinson vào năm 2016. Ảnh: USS CARL VINSON

Uy lực siêu tàu sân bay Mỹ sắp đến Việt Nam - 3

USS Carl Vinson được chọn thực hiện sứ mệnh mang thi thể của trùm khủng bố Osama bin Laden an táng giữa biển. Ảnh: NYT

Gương mặt quen thuộc tại châu Á

Hải quân Mỹ cho biết nhóm tàu sân bay USS Carl Vinson vẫn nằm dưới sự kiểm soát của Hạm đội 3 đặt tại San Diego (California) trong lúc hoạt động ở biển Đông mặc dù vùng biển nằm trong sự quản lý của Hạm đội 7. Hải quân Mỹ khẳng định động thái này là chỉ dấu cho thấy sự linh hoạt của Bộ Chỉ huy Thái Bình Dương khi tận dụng năng lực của hai hạm đội, cho phép đội tàu của cả hai hỗ trợ nhau.

Trong một năm qua, siêu tàu sân bay này cùng các tàu hộ tống thuộc CSG 1 đã dần trở thành một “gương mặt quen thuộc” đối với các nước châu Á, mở màn bằng sứ mệnh tuần tra biển Đông giữa tháng 2-2017. Hộ tống USS Carl Vinson khi đó là USS Wayne E. Meyer và một máy bay thuộc Không đoàn tàu sân bay 2. Nhóm tàu sau đó còn tham gia các hoạt động huấn luyện chung với hải quân Úc ở vùng biển Ấn Độ Dương trước khi lên đường đến khu vực Đông Bắc Á trong giai đoạn cao điểm căng thẳng hạt nhân trên bán đảo Triều Tiên.

Không chỉ riêng tàu sân bay USS Carl Vinson, kể từ đầu nhiệm kỳ của Tổng thống Mỹ Donald Trump đến nay, các tàu sân bay Mỹ nói chung đã hiện diện tại khu vực châu Á-Thái Bình Dương với mật độ ngày một nhiều. Nổi bật nhất là giai đoạn cao điểm căng thẳng Mỹ-Triều Tiên hồi tháng 4 và tháng 5-2017, đã có đến ba tàu sân bay Mỹ được luân chuyển hoạt động tại vùng biển gần Nhật Bản. Sau đó đến tháng 11-2017, Mỹ lại tiếp tục điều động đồng loạt ba tàu sân bay USS Nimitz, USS Ronald Reagan và USS Theodore Roosevelt cùng các tàu chiến hộ tống của hải quân Mỹ sẽ tập trận chung tại khu vực Tây Thái Bình Dương. Các lực lượng này tham gia tập trận thường xuyên tại vùng biển Hoa Đông.

Nói một cách khác, dường như các vùng biển mà Trung Quốc đang củng cố sức mạnh và hiện diện hải quân đều đang được các tàu sân bay Mỹ ghé thăm một cách “thường xuyên” trong vòng hơn một năm qua. Một phần nào đó, điều này cho thấy sự kế thừa trong quyết tâm chuyển dịch sức mạnh hải quân Mỹ sang khu vực châu Á-Thái Bình Dương, từng được biết đến với khái niệm “xoay trục” sang châu Á, được bắt đầu từ nhiệm kỳ cựu Tổng thống Barack Obama. Mặt khác, như những tiết lộ của tờ The New York Times hồi giữa năm 2017, hải quân Mỹ đang muốn duy trì sự hiện diện của mình tại biển Đông một cách thường xuyên hơn với mục tiêu “bình thường hóa” các hoạt động tuần tra tự do hàng hải trước con mắt của truyền thông quốc tế.

Ngày 5-3, USS Carl Vinson ghé thăm Đà Nẵng

Hôm 20-2, tàu sân bay USS Carl Vinson đã rời Manila để tiếp tục hoạt động tuần tra thường kỳ trên biển Đông trước khi đến Đà Nẵng vào ngày 5-3 tới. Hạm phó tàu sân bay Mỹ, Thiếu tá Tim Hawkins, cho biết USS Carl Vinson không thực hiện hoạt động nhằm bảo đảm tự do hàng hải (FONOP) ở biển Đông trong lần triển khai này nhưng có thể thực thi sứ mệnh đó vào những lần tới. Trong khi đó, trả lời đài ABC của Úc, thuyền trưởng USS Carl Vinson, ông Doug Verissimo, khẳng định sự hiện diện của siêu tàu sân bay này trên biển Đông cho thấy quyết tâm của giới lãnh đạo Mỹ đối với khu vực này. “Khi họ đưa một nhóm tàu sân bay tấn công đến một khu vực nào, nó cho thấy nước Mỹ đang quan tâm đến khu vực đó. Nó cũng cho các nhà ngoại giao thêm thời gian và không gian để đàm phán và đưa ra quyết định, với mục đích lớn nhất là ngăn cản xảy ra xung đột vũ trang” - ông cho biết.