Từ khi ông Trump làm Tổng thống, thương mại Mỹ hơn hay thua trước TQ?

Tháng 9 vừa qua, Trung Quốc nhập khẩu số hàng hóa Mỹ kỷ lục, tăng 24,7% so với cùng kỳ năm ngoái. Đây là một phần của cam kết mua hàng hóa Mỹ theo thỏa thuận thương mại giai đoạn 1 giữa hai nước. Tưởng chừng như thỏa thuận này sẽ đem lại lợi thế thương mại cho Mỹ, nhưng không.

Thương mại Mỹ vẫn thâm hụt lớn trước Trung Quốc, bất chấp những nỗ lực của ông Trump (ảnh: SCMP)

So với thời điểm tháng 1.2017 (khi ông Trump chính thức nhậm chức Tổng thống Mỹ), thâm hụt thương mại của Mỹ trước Trung Quốc hiện tại đã là 43,6%.

Số liệu mới nhất này được Bắc Kinh công bố ngay trước thềm bầu cử tổng thống Mỹ.

Ngay từ khi mới nhậm chức, Tổng thống Trump đã nhiều lần chỉ trích thâm hụt thương mại của Mỹ trước Trung Quốc. Ông Trump phát động thương chiến với Trung Quốc và thu về thỏa thuận thương mại giai đoạn 1, buộc quốc gia tỷ dân phải mua hàng Mỹ nhiều hơn, đặc biệt là các sản phẩm như đậu nành, thịt lợn, ngô.

Tuy nhiên, kể cả bằng cách này, thâm hụt thương mại của Mỹ trước Trung Quốc vẫn chưa thể thu hẹp.

Theo số liệu mới nhất, tháng 9 vừa rồi, nhập khẩu ngũ cốc từ Mỹ vào Trung Quốc đã tăng 35%, nhập khẩu thịt tăng 40,5%, nhập khẩu đậu nành tăng 17,6% so với cùng kỳ năm ngoái.

Tuy nhiên, xuất khẩu của Trung Quốc sang Mỹ, chủ yếu là hàng điện tử, thiết bị y tế lại tăng 20,36% so với cùng kỳ năm ngoái. Mức tăng này trị giá 43,96 tỷ USD.

Theo số liệu mà hải quan Trung Quốc công bố hôm 13.10, tính từ khi bắt đầu thực hiện thỏa thuận thương mại giai đoạn 1 vào năm ngoái, thương mại Mỹ vẫn thâm hụt 18,86% so với Trung Quốc.

Con số này có thể còn lớn hơn, nếu như Bắc Kinh không nỗ lực đáp ứng thỏa thuận với Mỹ bằng việc đẩy mạnh mua nông sản.

“Nhập khẩu hàng hóa Mỹ vào Trung Quốc đã tăng mạnh trong tháng 9 vừa qua. Điều này cho thấy Bắc Kinh đang cố gắng thực hiện cam kết theo thỏa thuận thương mại với Mỹ. Tuy nhiên, thâm hụt thương mại của Mỹ trước Trung Quốc là quá lớn và Mỹ chưa thể thu hẹp ngay được”, Betty Wang, chuyên gia kinh tế cấp cao tại Ngân hàng ANZ, nhận xét.

Theo các chuyên gia, việc Mỹ bị thâm hụt thương mại trước Trung Quốc là khó tránh khỏi nhưng điều này có ảnh hưởng đến kết quả bầu cử tổng thống của ông Trump hay không vẫn còn khó đoán.

Trung Quốc công bố số liệu thặng dư thương mại trước Mỹ trong khi ông Trump đang vận động tranh cử (ảnh: SCMP)

Chưa rõ lý do vì sao Trung Quốc quyết định đưa ra những con số hơn thua trong thương mại ngay trước thềm bầu cử tổng thống Mỹ.

Trước đó, Tổng thống Trump từng đăng lên Twitter rằng, nếu ông Joe Biden thắng cử, Trung Quốc sẽ “sở hữu” Mỹ.

Theo một số chuyên gia, nếu không có sự bùng phát dịch bệnh Covid-19 ở Mỹ, ông Biden khó “có cửa” thắng Tổng thống Trump.

“Ông Trump coi thương mại với Trung Quốc như một chiêu bài để ghi điểm với cử tri. Ông ấy nhiều lần nhấn mạnh chính sách của mình sẽ giúp giảm thâm hụt thương mại trước Trung Quốc nhưng con số mới nhất nói lên điều ngược lại”, Jared Bernstein – cố vấn kinh tế cho chiến dịch tranh cử của ông Biden – nhận xét.

Theo các chuyên gia kinh tế, kinh tế Trung Quốc đang phục hồi nhanh chóng do việc sản xuất các mặt hàng như khẩu trang, thiết bị y tế. Trong bối cảnh dịch Covid-19 bùng phát, nhu cầu về đồ gia dụng, điện tử của Mỹ lại tăng cao khiến khoảng cách thâm hụt thương mại trước Trung Quốc càng khó thu hẹp.