Tổn thất binh sĩ lớn ở cả hai phía nhưng Ukraine mới là bên gặp nguy hiểm?
Các chuyên gia cho rằng dù Nga đang tổn thất binh sĩ nhiều hơn so với Ukraine, nhưng với mỗi thương vong của Ukraine, Điện Kremlin lại tiến gần hơn đến chiến thắng.
Cuộc chiến tiêu hao giữa Nga và Ukraine đang chứng kiến sự tổn thất binh sĩ với tốc độ chưa từng thấy ở châu Âu kể từ Thế chiến II.
Theo tờ The New York Times, hỏa lực pháo binh, máy bay không người lái (UAV) chứa chất nổ và mìn của Ukraine đang gây thương vong lớn cho binh sĩ Nga. Cùng lúc đó, các vị trí của Ukraine bị lộ, khiến binh sĩ nước này phải chịu thương vong nặng nề do UAV, pháo và bom lượn của Nga tấn công từ xa.
Việc tính toán quy mô thương vong cũng như diễn biến của cuộc chiến là điều khó khăn vì cả hai nước đều coi đây là bí mật quốc gia. Chính phủ Ukraine đặc biệt kín đáo, hạn chế tiếp cận dữ liệu dân số có thể dùng để ước tính tổn thất.
Dựa trên thông tin không hoàn chỉnh, các chuyên gia ước tính rằng Ukraine đã chịu tổn thất khoảng một nửa so với Nga trong cuộc chiến kéo dài gần ba năm qua.
Dù vậy, Nga vẫn đang chiếm ưu thế. Với dân số lớn hơn nhiều và khả năng tuyển quân hiệu quả hơn, Nga đã thay thế tổn thất tốt hơn, đồng thời dần dần đẩy mạnh các đợt tiến công, theo nhận định của ông Franz-Stefan Gady, một nhà phân tích quân sự tại Áo.
“Người mạnh thì chỉ suy yếu, nhưng người yếu thì không qua khỏi” - ông Gady nhận định về tổn thất nhân sự của Nga và Ukraine.
Binh sĩ Ukraine khiêng quan tài của một đồng đội thiệt mạng trong cuộc giao tranh ở miền Đông Ukraine. Ảnh: THE NEW YORK TIMES
Thống kê thương vong
Các con số đầy đủ nhất công khai về số binh sĩ thiệt mạng trong xung đột Nga-Ukraine đến từ hai trang web ẩn danh chuyên theo dõi cáo phó, trao tặng huy chương truy tặng, thông báo tang lễ và các thông tin liên quan tử vong được đăng tải trực tuyến.
Hai trang web này là Lostarmour.info và UALosses.org - đã đưa ra các kết quả tương đồng. Tuy nhiên, cả hai đều thừa nhận rằng số liệu này chỉ phản ánh một phần thực tế, bởi cáo phó thường được công bố chậm trễ hoặc có những trường hợp không được thông báo công khai.
Lostarmour ước tính rằng đến tháng 12-2024, tổng số binh sĩ Ukraine thiệt mạng vượt qua 100.000 người. Trong khi đó, các nhà nghiên cứu và nhà báo Nga sử dụng phương pháp tương tự để ước tính rằng Nga đã chịu hơn 150.000 tổn thất về nhân sự trên chiến trường tính đến cuối tháng 11-2024.
Dự án thống kê thương vong của Lostarmour do 10 tình nguyện viên ẩn danh điều hành, hầu hết là người Nga. Họ thu thập thông tin từ internet và kiểm tra chéo để đảm bảo độ xác thực.
Người tự nhận điều hành UALosses chia sẻ với The New York Times qua tin nhắn trên nền tảng X rằng anh là một chuyên gia công nghệ thông tin, sống ở một quốc gia phương Tây, lập dự án này nhằm lấp đầy khoảng trống hiểu biết của công chúng.
Anh khẳng định không có mối liên hệ với Ukraine hay Nga, và hoạt động ẩn danh để tránh rủi ro pháp lý cũng như các rủi ro khác. Chính phủ Ukraine đã cáo buộc UALosses “phát tán thông tin sai lệch” và thường xuyên chặn truy cập trang web này. Lostarmour cũng bị chặn ở Ukraine.
Dù vậy, theo The New York Times, sự ẩn danh hoặc thiên vị về mặt ý thức hệ của các trang web này không nhất thiết làm mất giá trị của số liệu. Một số dữ liệu từ UALosses đã được hãng truyền thông độc lập Nga Mediazona và tổ chức phi lợi nhuận Ukraine Memory Book xác minh bằng cách kiểm tra ngẫu nhiên và đối chiếu với cáo phó trực tuyến.
Phân tích thống kê của The New York Times đối với dữ liệu công khai từ Lostarmour cho thấy 97% số liệu của nhóm này là chính xác với độ tin cậy 95%, cùng biên độ sai số 5%.
Một đài tưởng niệm ở thủ đô Kiev (Ukraine) dành cho những binh sĩ thiệt mạng trong cuộc xung đột. Ảnh: THE NEW YORK TIMES
Ước tính từ tình báo
Trong một động thái hiếm hoi, một nhân vật nổi tiếng ở Ukraine đã công khai số liệu thương vong khác với số liệu mà chính phủ Ukraine đưa ra vào tháng 12.
Nhà báo chiến trường độc lập Yurii Butusov thông báo với 1,2 triệu người theo dõi trên YouTube rằng các nguồn tin từ tổng hành dinh Lực lượng Vũ trang Ukraine cho thấy 105.000 binh sĩ Ukraine đã bị “mất mát không thể phục hồi”, bao gồm 70.000 người thiệt mạng và 35.000 người mất tích.
Con số này cao hơn nhiều so với tuyên bố của Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky rằng 43.000 binh sĩ đã thiệt mạng tính đến ngày 8-12-2024.
Ông Butusov cũng nói thêm rằng số liệu của ông không bao gồm các đơn vị nằm ngoài quyền chỉ huy của Lực lượng Vũ trang, như Lực lượng Vệ binh Quốc gia, điều này có thể khiến tổng số thương vong còn tăng cao hơn nữa.
Một nhà phân tích quân sự, người quen thuộc với các đánh giá của chính phủ phương Tây về thương vong của Ukraine, cho biết con số của ông Butusov là đáng tin cậy. Nhà phân tích này chia sẻ thông tin với The New York Times với điều kiện được giấu tên.
Các cơ quan tình báo phương Tây vẫn do dự trong việc công bố những ước tính nội bộ về thương vong của Ukraine vì lo ngại sẽ làm suy yếu đồng minh. Các quan chức Mỹ trước đây cho biết Kiev giữ kín thông tin này, ngay cả với những đồng minh thân cận nhất.
Những ước tính hiếm hoi từ các quan chức phương Tây về tổn thất của Ukraine thường vượt xa số liệu chính thức từ Kiev. Các quan chức Mỹ nói với The New York Times vào năm 2023 rằng 70.000 binh sĩ Ukraine đã thiệt mạng tính đến tháng 8 năm đó và nhiều trận chiến đẫm máu nhất của cuộc chiến đã diễn ra sau thời điểm đó.
Mất tích trong chiến đấu và mất tích trong số liệu thống kê
Tình trạng mờ mịt xung quanh số liệu thương vong của Ukraine càng trở nên phức tạp hơn do số lượng lớn binh sĩ được tuyên bố là mất tích trong chiến đấu.
Theo Bộ Nội vụ Ukraine, khoảng 59.000 người Ukraine được ghi nhận mất tích tính đến tháng 12-2024, phần lớn trong số đó là binh sĩ. Vào thời điểm đó, nhà báo Butusov nói rằng 35.000 binh sĩ thuộc Lực lượng Vũ trang nằm trong danh sách mất tích.
Một nhà phân tích quân sự quen thuộc với các đánh giá của phương Tây cho rằng phần lớn binh sĩ Ukraine mất tích được cho là đã thiệt mạng.
Luật pháp Ukraine khiến việc thân nhân của những người mất tích tuyên bố người mất tích đã tử vong trở nên khó khăn. Điều này tạo ra một “vùng lửng pháp lý” cho những gia đình có người thân chưa được tìm thấy trên chiến trường, đồng thời khiến con số thương vong chính thức trở nên thiếu chính xác.
Cô Alyona Bondar, một nhân viên quán cà phê ở Ukraine, cho biết cô chưa nhận được bất kỳ thông tin nào về anh trai mình, một binh sĩ, kể từ khi anh mất tích trên chiến trường ở miền nam Ukraine vào năm 2023.
“Nói ra sự thật sẽ tốt hơn, kể cả vì anh trai tôi. Sẽ tốt hơn nếu có một ngôi mộ để viếng thăm, thay vì anh ấy nằm đâu đó trên một cánh đồng suốt một năm rưỡi” - cô Bondar bày tỏ.
Binh sĩ Ukraine tham chiến ở vùng Donbas (miền đông Ukraine). Ảnh: THE NEW YORK TIMES
Chuyện này phản ánh điều gì?
Tổng hợp các ước tính, dù còn nhiều hạn chế và thiếu sót, các nhà phân tích nhận định rằng Nga mất tỉ lệ tử vong giữa binh sĩ Nga so với Ukraine là 2:1. Tuy nhiên, tỉ lệ này chưa đủ để giúp Ukraine vượt qua lợi thế dân số và tuyển quân của Nga. Với xu hướng hiện tại, Ukraine đang mất một tỉ lệ lớn hơn so với quân số nhỏ hơn của mình.
Hiện có hơn 400.000 binh sĩ Nga đối đầu với khoảng 250.000 binh sĩ Ukraine trên tiền tuyến, và khoảng cách giữa hai lực lượng này đang ngày càng lớn hơn, theo một nhà phân tích quân sự quen thuộc với đánh giá của phương Tây.
Nga đã có thể tái thiết và thậm chí mở rộng lực lượng nhờ vào dân số gấp bốn lần Ukraine, thực hiện đợt tổng động viên đầu tiên kể từ Thế chiến II, cũng như tuyển mộ tù nhân. Chính quyền của Tổng thống Nga Vladimir Putin đã tăng mạnh các khoản tiền thưởng cho tân binh và gần đây bắt đầu thuyết phục những người bị dính các cáo buộc tham gia quân đội để được miễn trừ.
Theo thống kê tài chính của Nga, các nỗ lực tuyển quân này đã mang lại cho Nga từ 600 đến 1.000 tân binh mỗi ngày trong năm ngoái. Ukraine chỉ có thể duy trì tốc độ này trong một thời gian ngắn.
Nhu cầu cân bằng với dư luận trong nước đã khiến Tổng thống Zelensky trì hoãn việc ban hành lệnh tổng động viên vốn không được ủng hộ, sau đó lại gặp khó khăn trong việc thực thi lệnh này.
Một số nam giới đã phải trốn để tránh bị gọi nhập ngũ hoặc hối lộ các quan chức tuyển quân để được miễn trừ. Việc Ukraine chậm trễ tuyển mộ tù nhân chỉ tạo ra một lực lượng nhỏ, không thể so sánh với số lượng binh sĩ được Nga trưng dụng từ các nhà tù.
Sự khác biệt trong tuyển quân cuối cùng đã định hình cục diện chiến trường. Nga đang mất nhiều binh sĩ hơn. Nhưng với mỗi thương vong của Ukraine, Điện Kremlin lại tiến gần hơn đến chiến thắng, theo các chuyên gia.
Hôm 5/1, quân đội Ukraine mở cuộc phản công lớn ở vùng Kursk nhưng ít người biết rằng các lực lượng Nga cũng đồng thời tổ chức một trong những cuộc...
Nguồn: [Link nguồn]
-01/02/2025 13:12 PM (GMT+7)