Tiết lộ quốc gia đóng vai trò giúp Azerbaijan giành lại vùng ly khai thân Armenia

Một quốc gia đã âm thầm cung cấp vũ khí, hỗ trợ Azerbaijan mở chiến dịch chớp nhoáng vào tháng trước với kết quả là Azerbaijan giành lại quyền kiểm soát vùng lãnh thổ ly khai thân Armenia.

Các xe tăng Azerbaijan tham gia duyệt binh trong ngày thành lập quân đội.

Vài tuần trước khi Azerbaijan mở chiến dịch chớp nhoáng vào ngày 19/9, các máy bay vận tải quân sự Azerbaijan liên tục bay tới một căn cứ ở miền nam Israel, theo hãng tin AP.

Trong chiến dịch tiến công, Azerbaijan sử dụng pháo hạng nặng, rocket phóng loạt và máy bay không người lái (UAV) vũ trang có nguồn gốc từ Thổ Nhĩ Kỳ và Israel.

Hỏa lực áp đảo của Azerbaijan khiến phe ly khai thân Armenia ở vùng Nagorno-Karabakh hạ vũ khí đầu hàng chỉ sau 24 giờ đồng hồ. Khoảng 200 người Armenia thiệt mạng trong giao tranh, chủ yếu được cho là các chiến binh ly khai.

Các thông tin mới được giới chức Armenia tiết lộ, phản ánh mối quan hệ chiến lược ngày càng sâu sắc giữa Israel và Azerbaijan. "Chúng tôi bày tỏ quan ngại về việc Israel cung cấp vũ khí cho Azerbaijan để tấn công người Armenia", Arman Akopian, đại sứ Armenia tại Israel, nói, theo AP.

Tháng 7/2023, Bộ trưởng Quốc phòng Israel Yoav Gallant có chuyến thăm thủ đô Baku của Azerbaijan. Ông Gallant khi đó ca ngợi hợp tác quân sự giữa hai nước "trong cuộc chiến chống khủng bố".

Theo AP, Israel có lợi ích lớn ở Azerbaijan, quốc gia đóng vai trò là nguồn cung cấp dầu quan trọng. Azerbaijan cũng đứng về phía Israel trong căng thẳng với Iran.

"Hợp tác quân sự Israel - Azerbaijan là điều tất yếu vì chúng tôi có quan hệ chiến lược nhằm kiềm chế Iran", cựu đại sứ Israel tại Azerbaijan, Arkady Milman nói. Azerbaijan là quốc gia có chung đường biên giới với Iran.

Theo AP, Azerbaijan hiện đáp ứng 40% nhu cầu dầu mỏ của Israel, giúp xe cộ Israel lưu thông trên đường. Israel thúc đẩy hợp tác năng lượng với Azerbaijan từ cuối những năm 1990, xây dựng đường ống dẫn dầu thông qua Thổ Nhĩ Kỳ.

Azerbaijan từ lâu đã đề phòng Iran vì quốc gia láng giềng bày tỏ quan điểm ủng hộ Armenia. Iran cũng cáo buộc Azerbaijan cho Israel đặt căn cứ tình báo để giám sát hoạt động ở khu vực.

"Rõ ràng là Israel có lợi ích quân sự ở Azerbaijan, sử dụng lãnh thổ Azerbaijan để giám sát hoạt động của Iran", Tigran Balayan, nhà ngoại giao Armenia, nói.

Mẫu tên lửa phòng không Barak-8 được Azerbaijan mua từ Israel.

Theo các nhà quan sát quân sự, Israel đóng góp 70% lượng vũ khí Azerbaijan nhập khẩu trong giai đoạn năm 2016 - 2020. Điều này giúp Azerbaijan chiếm ưu thế trước Armenia trong khi cũng thúc đẩy ngành công nghiệp quốc phòng của Israel phát triển.

"Vũ khí Israel đã đóng vai trò rất quan trọng trong việc giúp Azerbaijan đạt mục tiêu quân sự", Pieter Wezeman, chuyên gia tại Viện Nghiên cứu Hòa bình Quốc tế Stockholm, nhận định.

Tên lửa tầm xa và UAV tự sát của Israel giúp Azerbaijan tấn công các mục tiêu ở vùng ly khai Nagorno-Karabakh. Tên lửa phòng không Barak-8 của Israel cũng giúp bảo vệ vùng trời Azerbaijan, chuyên gia Wezeman nói.

Một tháng trước khi phát động chiến dịch chớp nhoáng, Bộ Quốc phòng Azerbaijan thông báo phóng thử tên lửa phòng không Barak-8.

Công ty vũ khí Elbit Systems của Israel đã nâng cấp hàng chục xe tăng T-72 của Azerbaijan, trang bị thêm hệ thống chữa cháy và bọc giáp thế hệ mới. Israel cũng cung cấp các hệ thống súng cối cỡ 120mm thế hệ mới cho Azerbaijan.

Các vũ khí cầm tay Israel cung cấp cho Azerbaijan phải kể đến súng tiểu liên Micro-uzi, súng trường tấn công IWI Tavor và súng máy Negev.

Quân đội Azerbaijan cũng được trang bị tên lửa chống tăng do Israel sản xuất, bao gồm dòng tên lửa Spike. Từ năm 2016, Azerbaijan đã bắt đầu sử dụng hệ thống pháo tự hành Atmos 2000 cỡ 155mm do Israel sản xuất.

Năm 2020, Azerbaijan tấn công các vị trí của quân đội Armenia bằng lên lửa chiến thuật LORA do Israel sản xuất. Tên lửa có tầm bắn lên tới 400km.

"Chúng tôi không hề giấu giếm. Chúng tôi rất hài lòng với quân hệ hợp tác quốc phòng cùng Israel", Mukhtar Mammadovm đại sứ Azerbaijan tại Israel nói, theo AP, ám chỉ sự hỗ trợ của Israel giúp Azerbaijan hoàn thành mục tiêu quân sự.

Trả lời câu hỏi về việc các máy bay quân sự Azerbaijan tới Israel vài tuần trước chiến dịch ở vùng Nagorno-Karabakh, đại sứ Mammadov nói ông đã nắm được thông tin nhưng từ chối đưa ra bình luận.