Tiết lộ mới về bí quyết giúp Ukraine vô hiệu hóa bom lượn dẫn đường Nga

Vũ khí điện tử “Lima” do Ukraine phát triển đang khiến các loại bom dẫn đường chính xác của Nga trở nên kém hiệu quả, tờ Kyiv Post tiết lộ.

Bom lượn dẫn đường là một trong những vũ khí chứng minh hiệu quả trong xung đột ở Ukraine.

Một thiết bị tác chiến điện tử mới do Ukraine phát triển có tên gọi Lima, đang giúp quân đội nước này vô hiệu hóa hiệu quả các loại bom lượn dẫn đường của Nga – loại vũ khí từng là ác mộng với phòng tuyến Ukraine. Theo các nguồn tin từ lực lượng vũ trang Ukraine và tạp chí quốc phòng Militarniy, thiết bị này khiến bom Nga trượt mục tiêu hàng chục mét, làm giảm đáng kể độ chính xác và uy lực tấn công.

Từ mùa xuân năm 2023, Nga bắt đầu sử dụng rộng rãi bộ điều hướng có tên gọi “Module lượn và hiệu chỉnh thống nhất” (UPMK) để biến các quả bom thường thành bom lượn dẫn đường có điều khiển.

Khi được thả từ độ cao lớn, bom lượn Nga có thể triển khai cánh và cánh lái để bay theo đường lượn, tấn công mục tiêu từ khoảng cách nằm ngoài tầm với của hệ thống phòng không Ukraine. Cách làm này giúp máy bay Nga gần như miễn nhiễm với nguy cơ bị bắn hạ, đồng thời vẫn duy trì được khả năng pháo kích mạnh mẽ vào các vị trí phòng ngự của đối phương.

Đến đầu năm 2024, bộ điều hướng UPMK được Nga sản xuất hàng loạt. Những đợt tấn công bằng bom lượn đã góp phần quyết định vào chiến thắng của Nga tại thành phố Avdiivka, nơi Ukraine từng cố thủ từ năm 2014.

“Cuộc cách mạng” trong tác chiến điện tử của Ukraine

Theo tạp chí Militarniy, bước ngoặt xuất hiện khi hệ thống Lima – thiết bị tác chiến điện tử do Ukraine chế tạo – được đưa vào sử dụng quy mô lớn. Chuyên gia quốc phòng Nico Lange thuộc Trung tâm Phân tích Chính sách Châu Âu (CEPA) tiết lộ với The Economist: “Lima là giải pháp kỹ thuật của Ukraine nhằm đối phó với các loại bom trang bị bộ kit UPMK của Nga.”

Một quả bom dẫn đường Nga rơi xuống đất nhưng không phát nổ vào ngày 30/1/2025. Ảnh: AFP.

Thiết bị này hoạt động bằng cách vừa gây nhiễu, vừa đánh lừa hệ thống định vị vệ tinh GLONASS của Nga – nguồn dẫn đường chính cho bom lượn. Lima sẽ phát đi tín hiệu sai lệch để làm rối loạn bộ xử lý trong bom Nga, khiến quả bom không thể xác định chính xác vị trí và đường bay.

Cơ chế hoạt động càng hiệu quả khi quả bom bay càng lâu trong vùng ảnh hưởng của thiết bị Lima. Càng đến gần đích, sai số được hệ thống Lima "cấy" vào sẽ càng lớn, khiến bom lệch mục tiêu từ vài chục đến cả trăm mét/

Nhà quan sát quân sự Israel Yigal Levin đánh giá: “Những đổi mới gần đây đã đưa công nghệ tác chiến điện tử của Ukraine lên hàng đầu. Một trong những thành tựu nổi bật là thiết bị gây nhiễu Lima, thứ khiến hệ thống dẫn đường của bom lượn Nga bị rối loạn”.

Tác động thực tế trên chiến trường

Không chỉ các nguồn tin ủng hộ Ukraine xác nhận hiệu quả của Lima, ngay cả kênh thông tin quân sự thân Nga “Dva Mayora”, với hơn 600.000 người theo dõi trên mạng xã hội Telegram, cũng thừa nhận: “Hệ thống sử dụng thuật toán gây nhiễu thông minh được tăng cường bằng AI. Các báo cáo cho thấy điều này đã làm giảm đáng kể số vụ không kích bằng bom lượn của Nga trên chiến trường, cho thấy tính hiệu quả rất cao”.

Tạp chí Bild (Đức) cũng xác nhận công ty Ukraine có tên Night Watch là đơn vị sản xuất Lima. Theo Bild, hệ thống này khai thác lỗ hổng trong phần mềm Kometa-M – phần mềm điều khiển chính của bộ dẫn đường UPMK. Khi bom mất kết nối với vệ tinh GLONASS, nó sẽ chuyển sang chế độ dẫn đường quán tính, nhưng Lima có thể tiếp tục chèn tín hiệu giả, từ đó càng làm tăng độ lệch mục tiêu.

Hãng tin UNIAN của Ukraine trong báo cáo tháng 3 cũng xác nhận hệ thống Lima đã được triển khai ở nhiều khu vực tiền tuyến và cho thấy hiệu quả rõ rệt. Một bài phân tích ngày 23/3 kết luận: “Ukraine đã tạo ra hệ thống tác chiến điện tử khiến bom dẫn đường Nga trở nên cực kỳ thiếu chính xác, do đó gần như vô dụng dù có sức công phá lớn. Cuối cùng, khi nhận ra không đạt được hiệu quả mong muốn, đối phương đã ngừng hẳn việc ném bom vào các mục tiêu hậu phương”.

Hiện chưa rõ Ukraine có thể sản xuất hệ thống Lima với quy mô ra sao, nhưng những kết quả ban đầu cho thấy tác động rõ rệt, tờ Kyiv Post kết luận.

Video: Tiêm kích MiG-29 Ukraine ném bom lượn trúng cửa hầm chỉ huy dưới lòng đất của Nga ở Kherson

Quân đội Ukraine gần đây huy động tiêm kích MiG-29 ném bom dẫn đường GBU-62 để tập kích mục tiêu được cho là hầm chỉ huy dưới lòng đất của Nga ở vùng...

Bấm xem >>