Thứ y hệt Trái Đất hoạt động ở hành tinh khác: sự sống trỗi dậy?

Nhiều hành tinh khác tương đồng Trái Đất, nhưng vẫn không sống được vì thiếu mất một yếu tố quyết định: hoạt động địa chất. Nó đã bất ngờ xuất hiện ở Sao Hỏa.

Theo nghiên cứu vừa công bố trên tạp chí khoa học Icarus, đó là bằng chứng sống động về núi lửa đang hoạt động. Núi lửa là một trong những đặc điểm dễ nhận diện của hoạt động địa chất.

Một cấu trúc được cho là miệng núi lửa trẻ, đang hoạt động trên Sao Hỏa - Ảnh: NASA

Như nhiều nghiên cứu trong lĩnh vực khoa học Trái Đất, khoa học hành tinh trước đây cho thấy hoạt động địa chất và kiến tạo mảng là yếu tố quan trọng giúp một hành tinh sống được: cung cấp sự ổn định cho khí quyển, từ quyển, tạo ra các yếu tố hóa học cần thiết cho các phản ứng phát sinh và phát triển của sự sống... Trong hệ Mặt Trời chỉ có Trái Đất và mặt trăng Io của Sao Mộc được xác định có hoạt động địa chất, nhưng Io lại hoạt động quá đà, trở thành một "mặt trăng núi lửa" quá khắc nghiệt để sống.

Science Alert cho biết lần này nhóm nghiên cứu dẫn đầu bởi nhà thiên văn David Horvath từ Viện khoa học hành tinh và Đại học Arizona (Mỹ) đã xác định được một "mỏ núi lửa" ở đồng bằng Elysium Planitia ở phía Bắc đường xích đạo của Sao Hỏa.

"Đặc điểm này là một trầm tích tối bí ẩn, rộng hơn một chút so với Washingtion DC, tương tự các đốm đen trên mặt trăng và Sao Thủy, được cho là núi lửa phun trào" – tiến sĩ Horvath cho biết.

Vùng núi lửa này có vẻ tương đối "tươi", chứa nhiều dung nham và tro, có thể từ một vụ phun trào mạnh mẽ với cột tro bụi cao đến 10 km. Các dòng dung nham xung quanh được cho là từ một vụ phun trào gần đầy. Nhiều dấu hiệu hoạt động khác cũng được ghi nhận trong cùng một khu vực.

Sao Hỏa - Ảnh: NASA

Theo Sputnik News, các tác giả tin rằng động đất là nguyên nhân kích thích các vụ phun trào núi lửa, giống như trên Trái Đất. Động đất đã được ghi nhận tại một khu vực đầy vết nứt của đồng bằng là Cerberus Fossae. Cách đó không xa là một hố va chạm lớn tên Zunil, cũng là yếu tố có thể kích hoạt núi lửa.

Nhóm nghiên cứu trên tin rằng các bằng chứng trên cho thấy phải có hoạt động địa chất xảy ra trong lòng Sao Hỏa, hoặc ít nhất chúng vừa được kích thích cách đây không lâu. Hoạt động này có thể đã tạo điều kiện thuận lợi cho sự sống của vi sinh vật giống như trên Trái Đất sơ khai. Nếu may mắn, sinh quyển của Sao Hỏa có thể đã được 50.000 năm tuổi!