Rắn biến hóa như thế nào trong các nền văn hóa

Trong các nền văn hóa khắp thế giới, rắn là sinh vật đặc biệt, vừa được tôn thờ vừa bị khiếp sợ, biểu trưng cho sự giao thoa giữa sự sống và cái chết, sáng tạo và hủy diệt.

Nữ thần rắn Wadjet. Ảnh: Night Cafe

Trong suốt chiều dài lịch sử và văn hóa, rắn đóng vai trò quan trọng trong thần thoại, tượng trưng cho nhiều khái niệm khác nhau, từ trí tuệ và chữa lành đến nguy hiểm và hỗn loạn.

Tờ Times of India có bài viết thú vị, giúp khám phá những cách thức đa dạng mà loài rắn được khắc họa trong thần thoại và trở thành biểu tượng trong các nền văn hóa khác nhau.

Ai Cập cổ đại - Sự đối lập giữa bảo vệ và hủy diệt

Trong thần thoại Ai Cập cổ đại, rắn vừa là biểu tượng của sự bảo vệ và che chở, vừa là biểu tượng của sự hủy diệt và hỗn loạn. Ví dụ, rắn hổ mang gắn liền với hoàng gia và sức mạnh thần thánh, thường xuất hiện trên vương miện của pharaoh. Wadjet, nữ thần rắn hổ mang, được coi là người bảo vệ Ai Cập. 

Ngược lại, rắn Apophis tượng trưng cho sự hỗn loạn và hủy diệt, chiến đấu với thần Mặt trời (Ra) mỗi đêm khi vị thần này đi qua thế giới ngầm.

Hy Lạp - Sự chữa lành và nguy hiểm

Theo Times of India, người Hy Lạp cổ đại coi rắn là biểu tượng của cả sự chữa lành và nguy hiểm. Ví dụ nổi tiếng nhất là vị thần y khoa Asclepius. Biểu tượng cây gậy có con rắn quấn quanh của Asclepius ngày nay vẫn được sử dụng sử dụng làm biểu tượng của ngành y.

Trong thần thoại Hy Lạp, rắn gắn liền với những sinh vật nguy hiểm, chẳng hạn như Gorgon hay Medusa (với mái tóc là một đàn rắn độc). Thần thoại Hy Lạp cũng có biểu tượng Ouroboros, một con rắn tự ăn đuôi của chính mình, tượng trưng cho chu kỳ vĩnh cửu của sự sống, cái chết và sự tái sinh.

Văn hóa Trung Quốc 

Trong thần thoại Trung Quốc, rắn thường được coi là sinh vật thông minh, bí ẩn, tượng trưng cho sự biến đổi và tái sinh. 

Tuy nhiên, một số truyện dân gian Trung Quốc cũng miêu tả rắn là điềm báo của thảm họa, chẳng hạn như trong câu chuyện về Bạch Xà, một con xà tinh biến thành một phụ nữ xinh đẹp. Mặc dù câu chuyện miêu tả tình yêu của xà tinh dành cho người phàm, nhưng hình dạng thực sự của xà tinh lại gây ra nỗi sợ hãi và bi kịch.

Văn hóa của người Mỹ bản địa

Người Hopi biểu diễn một điệu nhảy. Ảnh: NPS

Theo Times of India, trong thần thoại của người Mỹ bản địa, rắn là biểu tượng mạnh mẽ của sự sinh sôi, chuyển đổi và chữa lành. Ví dụ, người Hopi biểu diễn điệu múa rắn để cầu mưa và mùa màng bội thu. Vị thần Quetzalcoatl của người Mesoamerican, thường được miêu tả là một con rắn có lông vũ, tượng trưng cho sự kết hợp của đất và trời, hiện thân của trí tuệ, sự sinh sôi và chính sự sống.

Thần thoại Bắc Âu 

Trong thần thoại Bắc Âu, rắn Jormungandr đóng vai trò quan trọng trong vũ trụ quan của các vị thần. Con rắn khổng lồ này bao quanh thế giới, và việc thả nó ra được cho là báo hiệu Ragnarok - ngày tận thế. Rắn Jormungandr tượng trưng cho sự căng thẳng giữa hỗn loạn và trật tự, đóng vai trò quan trọng trong quan niệm về ngày tận thế của người Bắc Âu.

Ảnh minh họa con rắn Jormungandr. Nguồn: Flohistory

Thiên chúa giáo 

Trong Thiên chúa giáo, con rắn nổi tiếng nhất gắn liền với câu chuyện về Adam và Eva trong vườn Địa đàng, nơi con rắn - hiện thân của quỷ Satan - dụ dỗ Eva ăn trái cấm. Con rắn trong bối cảnh này tượng trưng cho tội lỗi, sự cám dỗ và sự sa ngã của nhân loại. 

Tuy nhiên, trong kinh Tân Ước, Chúa Jesus có lần ám chỉ đến con rắn bằng đồng trong sa mạc như một biểu tượng của sự cứu rỗi và chữa lành. 

Thần thoại châu Phi 

Trong nhiều nền văn hóa châu Phi, rắn tượng trưng cho khả năng sinh sản, nước và thế giới tâm linh. 

Trong thần thoại Tây Phi, thần Damballa là một vị thần rắn liên quan đến sự sáng tạo, mưa và khả năng sinh sản. Tuy nhiên, một số nền văn hóa coi rắn tượng trưng cho sự xấu xa hoặc lừa đảo, liên quan đến cái chết và hỗn loạn.

Thần thoại Celtic

Trong thần thoại Celtic, rắn là biểu tượng của sự chữa lành và trí tuệ. Người Druid tin rằng rắn có kiến ​​thức đặc biệt về Trái đất, vì chúng lột da và tự "tái tạo". Khả năng sống trong lòng đất của rắn cũng kết nối loài này với thế giới tâm linh và trí tuệ của tổ tiên.

Rắn trong thần thoại Ấn Độ

Trong thần thoại Ấn Độ, rắn được tôn kính và giữ vai trò kép, tượng trưng cho cả lòng nhân từ và ác ý. Loài này gắn liền chặt chẽ với nước, khả năng sinh sản, sự bảo vệ, sự hủy diệt và cái chết, phản ánh mối quan hệ phức tạp giữa thiên nhiên và con người.

Hắc long, bạch long, huyết long tượng trưng cho điều gì theo quan niệm của người Trung Quốc?

Trong văn hóa Trung Quốc, màu sắc của mỗi loại rồng quyết định ý nghĩa của chúng. Không phải tự nhiên, người Trung Quốc ưa thích huyết long, bạch long nhưng lại e sợ hắc long.

Bấm xem >>