Quốc gia "ghét cay ghét đắng" sự trễ giờ

Nhà báo Eric Weiner đã có những trải nghiệm thú vị về sự đúng giờ tuyệt vời trong cuộc sống của người dân Thụy Sĩ.

Thụy Sĩ nổi tiếng thế giới về tính đúng giờ và sự sạch sẽ

Khi tới thăm Thụy Sĩ, tôi đã trải qua một số trạng thái khác nhau về sự đúng giờ. Đầu tiên nó khiến tôi rất thích thú, đặc biệt so với ở Italia hay Pháp vì những nước này có giờ hẹn “mềm dẻo” hơn. Nếu ai đó ở Thụy Sĩ nói rằng họ hẹn gặp tôi lúc 2 giờ chiều, họ đến đúng 2 giờ chiều (chứ không phải 2 giờ 5 phút hay 1 giờ 55 phút).

Nhà văn người Anh Evelyn Waugh từng cho rằng “sự đúng giờ là đức tính của kẻ nhàm chán”, nhưng suy nghĩ đó dường như không công bằng. Tôi đánh gia cao sự đúng giờ người Thụy Sĩ sau những gì đã trải nghiệm.

Sự đúng giờ luôn được coi trọng ở Thụy Sĩ

Không phải ngẫu nhiễn mà Thụy Sĩ là quốc gia sản xuất đồng hồ hàng đầu thế giới. Điều đó có phải đến từ tính cách luôn đúng giờ của người dân nơi đây hay không? Câu hỏi rất khó trả lời, nhưng mọi thứ ở Thụy Sĩ bao gồm hệ thống tàu điện đều hoạt động rất đúng giờ.

“Bạn đã tham quan nhà vệ sinh của chúng tôi chưa?”, một bác sĩ người Thụy Sĩ tại thành phố Geneva hỏi. “Chúng rất sạch sẽ”. Đúng là nhà vệ sinh ở đây rất sạch và mọi thứ khác cũng vậy. Tại một số quốc gia, nước máy không đủ sạch để uống nhưng bạn có thể yên tâm giải khát từ hệ thống nước máy ở Thụy Sĩ, vì chúng có nguồn từ các dòng suối tự nhiên.

Không ai có thể lý giải về mức độ sạch và sự đúng giờ ở Thụy Sĩ, nhưng giả thuyết được nhiều người tin nhất là bắt nguồn từ tính không khoan dung và địa hình núi đồi ở quốc gia này. Nếu bạn không trồng trọt đúng thời gian và thu hoạch đúng thời vụ, bạn sẽ chết đói.

Điều đáng buồn là sự đúng giờ đang chết dần tại nhiều nước trên thế giới và nguyên nhân một phần được cho là do điện thoại di động. Chúng ta cảm thấy ít bị bắt buộc phải đến đúng giờ nếu có thể gửi tin nhắn nói rằng mình sẽ đến muộn vài phút. Nhưng tôi không thấy điều này xảy ra tại Thụy Sĩ.

Các đoàn tàu ở Thụy Sĩ luôn đến đúng giờ

Susan Jane Gilman, một nhà văn người Mỹ sống tại thành phố Geneva 11 năm qua, cho biết bà chưa bao giờ thấy xe taxi tới muộn giờ theo lịch hẹn. Bà cũng rất ngạc nhiên khi đặt một chiếc tủ lạnh mới và công ty đã chuyển sản phẩm cho bà trong vòng 2 giờ sau đó như họ cam kết.

Đất nước Thụy Sĩ đã thay đổi Gilman, một người “mắc bệnh trễ giờ mãn tính”. Bà cho biết: “Tôi bây giờ rất đúng giờ và cảm thấy rất tôn trọng những người đúng hẹn”. Nữ nhà văn cảm thấy khó chịu bởi thiếu chính xác khi trở lại thăm quê nhà tại thành phố New York, Mỹ.

Xe bus New York thường đến muộn 15 phút so với lịch trình, trong khi những người bạn đến nhà hàng muộn hơn 30 phút so với lịch hẹn. “Bạn bè tôi nói rằng ‘Susan hãy thoải mái đi vì đây không phải là Thụy Sĩ’. Nhưng tôi cảm thấy khó chịu nếu mọi người đến muộn”, Gilman nói.

Sự đúng giờ tạo ra một loại hiệu ứng cộng đồng. Các cửa hàng cà phê ở Thụy Sĩ rất đông khách vào 4 giờ chiều hàng ngày vì mọi người thường uống cà phê chính xác vào lúc 4 giờ chiều. Tại các tòa nhà chung cư, các cư dân chấp hành lịch sử dụng phòng giặt hàng tuần.

Đồng hồ hoa tại thành phố Zurich, Thụy Sĩ

Tính đúng giờ cũng tạo ra một sự kỳ vọng và nếu sự kỳ vọng đó không đạt được, nó sẽ tạo ra sự thất vọng. Trong một số trường hợp mọi việc không diễn ra suôn sẻ, người dân Thụy Sĩ sẽ cảm thấy bối rối và tức giận. Gần đây, đất nước này đã rơi vào tình trạng kích động với thông tin chỉ 87,5% đoàn tàu đường sắt cập bến đúng giờ (hơn kém 3 phút so với lịch trình) trong khi mục tiêu đề ra là 89%.

Nhưng sự thất vọng đó có lẽ đáng được tán dương. Trong khi đó, Thụy Sĩ có một số đối thủ cạnh tranh về sự đúng giờ. Tại Nhật Bản, các đoàn tàu siêu tốc Shinkansen khiến hệ thống tàu điện ở Thụy Sĩ phải học tập khi tỷ lệ trễ giờ trung bình chỉ là 36 giây.