Quan chức Ukraine nói về thách thức khi dùng Patriot đánh chặn tên lửa S-300 của Nga

Một đơn vị hệ thống tên lửa phòng không Patriot - được cho có thể đánh chặn tên lửa S-300 của Nga - đã được triển khai tại Ukraine và bắt đầu hoạt động cách đây vài ngày.

Mặc dù hệ thống tên lửa đất đối không Patriot mà Mỹ cung cấp cho Ukraine có thể đánh chặn tên lửa S-300 của Nga, song một quan chức cấp cao của Ukraine tin rằng làm như vậy sẽ không thực tế, thay vào đó nên phá hủy những tên lửa này trên mặt đất.

Phá hủy tên lửa S-300 bằng hệ thống Patriot sẽ không thực tế

Theo trang The EurAsian Times, ông Yuriy Ihnat, phát ngôn viên Bộ tư lệnh Không quân Ukraine, xác nhận một đơn vị hệ thống tên lửa phòng không Patriot đã được triển khai tại Ukraine và bắt đầu hoạt động cách đây vài ngày. Ông Ihnat cho biết thêm một số tổ hợp khác đang trên đường đến các địa điểm được chỉ định.

Ông hy vọng việc triển khai Patriot sẽ đem lại kết quả tích cực, đặc biệt là trong việc đối phó máy bay Nga.

Hệ thống phòng không S-300 của Nga. Ảnh: Wikimedia Commons

Khi được hỏi về khả năng của hệ thống Patriot trong việc đánh chặn tên lửa S-300 mà Nga nhắm vào tỉnh Kharkiv hôm 22-4, ông Ihnat xác nhận hệ thống phòng không của Mỹ có thể bắn hạ những tên lửa này. Tuy nhiên, ông cũng nhấn mạnh quân đội Nga sở hữu rất nhiều tên lửa S-300.

Vị quan chức cấp cao của Ukraine giải thích rằng thách thức đối với việc bắn hạ tên lửa S-300 bằng hệ thống Patriot không phải nằm ở chi phí mà ở số lượng tên lửa khổng lồ mà quân đội Nga sở hữu. Cách đây vài tháng, khoảng 6.000 – 7.000 tên lửa S-300 đã được đưa vào kho vũ khí của Nga.

Ông Ihnat cho rằng việc phá hủy những tên lửa này trên mặt đất sẽ thực tế hơn. Ông nhấn mạnh sự cần thiết phải đánh giá kỹ càng số lượng tên lửa Patriot hiện có và so sánh với số lượng tên lửa S-300 mà quân đội Nga đang có.

Ông Vijainder K Thakur, chuyên gia quốc phòng Ấn Độ theo dõi sát sao cuộc xung đột Nga-Ukraine nhận định: “Xét đến đầu đạn tương đối nhỏ và độ chính xác hạn chế, việc cố gắng bắn hạ tên lửa S-300 bằng tên lửa của Patriot sẽ vô nghĩa. Tên lửa S-300 không bao giờ được sử dụng để tấn công các mục tiêu quan trọng về mặt chiến lược”.

Nga có thể sử dụng tên lửa S-300 để áp đảo hệ thống phòng thủ của Ukraine

Hệ thống Patriot sẽ cho phép Ukraine đánh chặn và phá hủy các tên lửa đang lao tới. Tuy nhiên, các quan chức quân sự Ukraine bày tỏ lo ngại về chiến lược tiềm năng mà Nga có thể sử dụng để phóng tên lửa S-300 vào Ukraine.

Ông Ihnat lo ngại quân đội Nga có thể sử dụng tên lửa S-300 tương tự như cách họ triển khai máy bay không người lái (UAV) Shahed, nhằm áp đảo và làm cạn kiệt hệ thống phòng không của Ukraine bằng các vụ phóng liên tiếp.

Hệ thống tên lửa đất đối không Patriot của Mỹ. Ảnh: The EurAsian Times

Ông Ihnat lưu ý quân đội Nga đã sử dụng UAV Shahed do Iran chế tạo để xác định vị trí của các hệ thống phòng không Ukraine và nhằm vào chúng để làm suy yếu hệ thống phòng thủ của nước này.

Ông nhấn mạnh chi phí tài nguyên dành cho việc chống lại các cuộc tấn công này là tiêu biểu cho một cuộc chiến tiêu hao, trong đó cả hai bên đều nhắm đến việc làm cạn kiệt tài nguyên của nhau.

Ngoài ra, ông Ihnat còn lưu ý Ukraine đã phá hủy thành công các đơn vị thiết bị và tên lửa hành trình của đối phương.

Bên cạnh khả năng phòng thủ thực tế, hệ thống phòng thủ tên lửa Patriot còn mang một giá trị biểu tượng cho Kiev. Việc Ukraine nhận được công nghệ quân sự tiên tiến như vậy sẽ phát đi tín hiệu Mỹ vẫn cam kết hỗ trợ Ukraine.

Lá chắn phòng thủ Patriot có tầm bắn 965 km, có thể đánh chặn và phá hủy tên lửa đạn đạo tầm xa và máy bay từ khoảng cách lớn.

Patriot có thể xác định và loại bỏ các mối đe dọa cách xa hàng trăm km. Thêm vào đó, Patriot sở hữu radar mạnh vượt trội so với các hệ thống phòng không khác, cho phép nó dễ dàng phân biệt mục tiêu thân thiện và mục tiêu thù địch.

Một số người đặt câu hỏi về tính hiệu quả của tên lửa Patriot. Một bài cáo của tờ Foreign Policy năm 2018 cho rằng Patriot thất bại ở mọi nơi. Tuy nhiên, các quan chức quân đội Mỹ đã bác bỏ đánh giá này và cho rằng đó là lời nói quá.

Cũng đã có một số trường hợp thông tin về tính hiệu quả của Patriot bị bóp méo. Chẳng hạn, trong Chiến tranh vùng Vịnh, các quan chức quân sự tuyên bố hệ thống Patriot đã đánh chặn thành công tất cả tên lửa ngoại trừ hai tên lửa Scud của Iraq.

Thế nhưng Lầu Năm Góc sau đó đã sửa lại con số này, nói tỉ lệ thành công là 50%. Dù tỉ lệ hiệu quả của Patriot ngày nay được cho là cao hơn nhưng không dễ có được con số chính xác.