Ông Zelensky 'đi được nửa đường' hàn gắn với ông Trump

00:00 / 0:00

Chuẩn

Tốc độ đọc

Con đường tái ngộ giữa Tổng thống Trump và người đồng cấp Zelensky sau vụ "đấu khẩu" tại Nhà Trắng khá chông gai khi lịch sử quan hệ cá nhân giữa hai nhà lãnh đạo không mấy tốt đẹp.

Sau cuộc tranh cãi nảy lửa với Tổng thống Mỹ Donald Trump ở Phòng Bầu dục hôm 28-2, Tổng thống Ukraine - ông Volodymyr Zelensky đã có một số động thái được cho để giảm thiểu hậu quả mà cuộc “đấu khẩu” này gây ra nhưng dường như con đường tái ngộ ông Trump vẫn còn xa.

Nhìn về quá khứ

Một quan chức cấp cao của Nhà Trắng cho biết hai bên vẫn bế tắc về vấn đề đảm bảo an ninh mà Ukraine cho là cần thiết để đảm bảo nền hòa bình lâu dài ở Ukraine.

Nhà Trắng đã lập luận rằng thỏa thuận khoáng sản sẽ ngầm đảm bảo an ninh cho Ukraine bằng cách thu hút hàng tỉ USD đầu tư của Mỹ mà Nhà Trắng muốn bảo vệ. Dù vậy, ông Zelensky vẫn chưa cảm thấy thuyết phục.

Ông John Herbst - Đại sứ Mỹ tại Ukraine dưới thời Tổng thống George W. Bush và hiện là Giám đốc cấp cao tại viện nghiên cứu Hội đồng Đại Tây Dương (Mỹ) - cho rằng ông Zelensky rõ ràng đã làm ông Trump khó chịu trong cuộc gặp tại phòng Bầu dục khi liên tục chỉ trích ông Putin và thúc ép ông Trump đảm bảo an ninh cho Ukraine trước ống kính truyền hình trực tiếp.

Tổng thống Mỹ Donald Trump (phải) và Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky có cuộc trao đổi căng thẳng tại phòng Bầu dục hôm 28-2. Ảnh: THE NEW YORK TIMES

Theo ông Herbst, ông Zelensky có thể xử sự khéo hơn bằng cách nêu những vấn đề này trong một cuộc họp kín sau đó.

Ông Herbst cho rằng cuộc họp ở phòng Bầu Dục đã bị lu mờ do mối quan hệ rắc rối trong quá khứ của hai nhà lãnh đạo vì “ông Trump nhớ mọi thứ”, nhớ “những lần bị coi thường và nhớ những ân huệ”.

Quay trở lại quá khứ, năm 2019, trong cuộc điện đàm dài đầu tiên của ông Trump (lúc đó đang là tổng thống) với ông Zelensky (lúc đó mới đắc cử), ông Trump đã đề nghị tân tổng thống Ukraine mở cuộc điều tra lý do vì sao công tố viên cấp cao của Ukraine dừng điều tra về các hoạt động kinh doanh của ông Hunter Biden. Ông Biden là người từng làm việc trong hội đồng quản trị của một công ty khí đốt của Ukraine và là con trai của ông Joe Biden lúc đó là đối thủ của ông Trump trong cuộc bầu cử 2020.

Ông Trump cho rằng điều bất thường này là do có sự nhúng tay của ông Joe Biden. Ông Trump cũng cáo buộc ông “Biden đã đi khắp nơi khoe khoang rằng ông ấy đã ngăn chặn việc truy tố” con trai mình.

Chính cuộc gọi này đã dẫn đến cuộc luận tội đầu tiên đối với ông Trump với cáo buộc ông lạm dụng quyền lực để gây sức ép với tổng thống mới đắc cử của Ukraine nhằm yêu cầu điều tra đối thủ chính trị của mình.

Điều này có thể đã góp phần vào thất bại của ông trong cuộc bầu cử năm 2020 và do đó càng củng cố giả thuyết của ông Trump rằng tổng thống Ukraine cũng liên kết với đảng Dân chủ chống lại ông.

Nhà lãnh đạo Ukraine đã giữ khoảng cách với Trump sau khi ông Trump rời Nhà Trắng nhưng đã liên lạc lại trong chiến dịch tranh cử tổng thống Mỹ vào năm ngoái và cũng đã đến thăm ông Trump tại tháp Trump Tower.

Dù vậy, ông Zelensky cũng được cho là đã phạm phải một sai lầm khi xuất hiện cùng Thống đốc bang Pennsylvania - ông Josh Shapiro (thuộc đảng Dân chủ) tại một nhà máy chuyên sản xuất đạn pháo cho Ukraine ở tiểu bang này. Đảng Cộng hòa cực lực phản đối chuyến thăm này và cho rằng đây là chuyến thăm mang tính đảng phái.

Một sự kiện nữa là khi Tổng thống Trump khởi xướng đàm phán với Nga tại Saudi Arabia về chấm dứt cuộc chiến ở Ukraine hồi tháng trước, ông Zelensky tỏ ra không hài lòng trên mạng xã hội X vì không được mời tham dự.

Ngay sau đó, Tổng thống Trump cho biết ông "thất vọng" trước phản ứng của Ukraine và cáo buộc ông Zelensky khơi mào cuộc chiến với Nga. Ông Zelensky phản bác lại rằng ông Trump đã bị mắc kẹt trong "bong bóng tin giả" của Nga. Đáp trả, ông Trump gọi Zelensky là "nhà độc tài", là tổng thống có tỉ lệ ủng hộ thấp và né tránh bầu cử.

Hiềm khích trong quá khứ có thể đã châm thêm lửa trong cuộc tranh cãi tại phòng Bầu Dục hôm 28-2. Ông Zelensky có vẻ căng thẳng khi ông Trump nói rằng mình có mối quan hệ tốt với Tổng thống Nga Vladimir Putin và tin tưởng rằng ông có thể đạt được một thỏa thuận hòa bình với nhà lãnh đạo Nga.

Tuy nhiên, ông Zelensky liên tục nói rằng không thể tin tưởng ông Putin và Ukraine cần sự hậu thuẫn quân sự từ Mỹ để đảm bảo thỏa thuận hòa bình có thể được thực hiện.

Tổng thống Trump cũng đáp trả rằng ông Putin tôn trọng ông và rằng hai người gắn bó với nhau một phần vì họ đã cùng nhau chống lại những cáo buộc sai trái từ đảng Dân chủ rằng họ đã thông đồng để gian lận cuộc bầu cử năm 2016.

Năm 2019, công tố viên đặc biệt Robert Mueller kết luận rằng không có sự thông đồng nào như vậy, dù cộng đồng tình báo Mỹ cho rằng Nga đã cố gắng tác động đến cuộc bầu cử nhằm mang lại lợi thế cho ông Trump.

Tổng thống Trump và giới lãnh đạo Mỹ từ lâu đã khó chịu với ông Zelensky vì vị tổng thống Ukraine liên tục xin thêm vũ khí ngay cả khi Mỹ đã cung cấp hàng tỉ USD viện trợ.

Ông Zelensky đã “đi được nửa đường”

Những ngày quan các nhà lãnh đạo châu Âu cố gắng hàn gắn mối quan hệ giữa nhà lãnh đạo Mỹ và Ukraine bằng các cuộc điện đàm tới cả hai phía. Song một quan chức cấp cao của Nhà Trắng hôm 1-3 nói rằng chính bản thân ông Zelensky phải tìm cách hàn gắn với Mỹ.

Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky rời Nhà Trắng sau cuộc "đấu khẩu" với Tổng thống Mỹ Donald Trump. Ảnh: THE NEW YORK TIMES

Theo giới quan sát, mấy ngày nay, ông Zelensky đã đi được nửa đường trong việc hàn gắn quan hệ với Tổng thống Trump.

Trong một loạt bài đăng trên mạng xã hội X vào ngày 1-3, ông Zelensky đã bày tỏ lòng biết ơn đối với Mỹ và cá nhân Tổng thống Trump về chuyện viện trợ quân sự. Ông Zelensky cũng thừa nhận rằng sẽ rất khó để Ukraine có hòa bình nếu không có sự hỗ trợ từ Mỹ.

Hôm 2-3, trả lời báo chí, ông Zelensky hy vọng cuộc tranh cãi ở Nhà Trắng sẽ qua đi và nói rằng nếu Tổng thống Trump mời ông đến Nhà Trắng một lần nữa để “giải quyết các vấn đề thực sự” thì ông sẽ đến.

Ngoại trưởng Mỹ Marco Rubio đã chỉ trích ông Zelensky vì phá vỡ lễ ký kết thỏa thuận khoáng sản vốn đã lên kế hoạch, đồng thời khuyên ông Zelensky nên xin lỗi. Các quan chức châu Âu cũng đã nói với hãng tin Bloomberg rằng chính quyền Tổng thống Trump đã ra hiệu kín đáo rằng Mỹ mong đợi một lời xin lỗi công khai từ ông Zelensky để hàn gắn quan hệ.

Dù vậy, Tổng thống Zelensky vẫn nhất quyết không xin lỗi Tổng thống Trump.

Ông John Bolton - người từng là Cố vấn An ninh quốc gia của ông Trump trong nhiệm kỳ đầu tiên - cho rằng ông Trump không thích ông Zelensky và thực tế này hiện đang có tác động rất lớn đến chính sách đối ngoại của Mỹ, vì "nếu ông ấy thích một nhà lãnh đạo nước ngoài, thì Mỹ có mối quan hệ tốt với quốc gia đó", tờ The Wall Street Journal đưa tin.