Ông Trump tiếp tục làm Tổng thống Mỹ có lợi gì cho TQ?

Trong nhiệm kỳ đầu tiên đầy biến động, Tổng thống Trump có thể khiến Trung Quốc không hài lòng, thậm chí là tức giận về nhiều vấn đề. Tuy nhiên, nếu ông Trump tiếp tục đắc cử thêm một nhiệm kỳ nữa, Bắc Kinh cũng không phải hoàn toàn gặp bất lợi.

Ông Trump đã nhiều lần công kích Trung Quốc trong suốt 4 năm nhiệm kỳ đầu (ảnh: Asian Times)

Dưới khẩu hiện “nước Mỹ trên hết”, ông Trump đã không ít lần miêu tả Trung Quốc là “mối đe dọa lớn nhất đối với Mỹ và thế giới”.

Tổng thống Trump thậm chí còn cho rằng, nếu ông thất cử, Trung Quốc sẽ “sở hữu Mỹ”.

Suốt nhiệm kỳ đầu tiên, ông Trump công kích Trung Quốc về đại dịch, công nghệ, Biển Đông và đặc biệt khiến Bắc Kinh “phiền lòng” khi tăng cường quan hệ, bán vũ khí cho Đài Loan.

Tuy nhiên, việc ông Trump tái đắc cử vào tháng 11 tới vẫn có thể mang lại lợi ích cho Bắc Kinh, theo một số chuyên gia.

“Trung Quốc 4 năm qua đã được ông Trump trao cơ hội để nâng cao vị thế toàn cầu. Trung Quốc đứng ra bảo vệ xu hướng toàn cầu hóa, chủ nghĩa đa phương và hợp tác quốc tế. Trong khi đó, ông Trump luôn bảo lưu quan điểm nước Mỹ trên hết và gây mất lòng đồng minh”, Zhu Zhiqun – giáo sư quan hệ chính trị quốc tế tại Đại học Bucknell (Mỹ) – nhận xét.

Ngay khi vừa nhậm chức Tổng thống, ông Trump rút Mỹ khỏi một thỏa thuận hợp tác thương mại châu Á – Thái Bình Dương, mặc cho Nhật Bản – đồng minh thân cận của Mỹ – hết lời can ngăn.

Tiếp theo là việc ông Trump rút Mỹ khỏi các thỏa thuận khí hậu toàn cầu, thỏa thuận giải trừ vũ khí hạt nhân với Iran, bất chấp sự phản đối của các đồng minh như Anh, Pháp, Đức.

Việc ông Trump rút bớt quân đội khỏi Đức cũng được cho là xuất phát từ mối quan hệ không mấy vui vẻ với Thủ tướng Đức Angela Merkel.

Đặc biệt, trong khi dịch Covid-19 đang bùng phát toàn cầu, ông Trump tuyên bố Mỹ rút khỏi và cắt viện trợ cho Tổ chức Y tế Thế giới (WHO). Hành động này đồng nghĩa với việc Mỹ rút lui khỏi vị thế lãnh đạo chương trình chăm sóc sức khỏe toàn cầu và trao cơ hội về tay Trung Quốc.

Ông Trump đã nhiều lần công kích Trung Quốc trong suốt 4 năm nhiệm kỳ đầu (ảnh: Asian Times)

Khi Mỹ rút lui, Trung Quốc tiến đến.

Trung Quốc đã khẳng định vị thế bảo hộ thương mại tự do toàn cầu và liên tiếp đưa ra các cam kết cắt giảm khí thải được quốc tế hoan nghênh.

Trong dịch Covid-19, Trung Quốc tuyên bố hỗ trợ thế giới 2 tỷ USD khắc phục thiệt hại do dịch bệnh gây ra. Vắc xin Covid-19 cũng được Trung Quốc cam kết sử dụng như hàng hóa công cộng toàn cầu.

Không thể phủ nhận những nỗ lực của ông Trump nhằm kiềm chề sự trỗi dậy của Trung Quốc. Tuy nhiên, điểm yếu về chiến lược ngoại giao của chính quyền Trump đang bị Trung Quốc khai thác triệt để.

“Nhiệm kỳ thứ hai của ông Trump có thể giúp Trung Quốc thêm nhiều thời gian để tiếp tục tăng cường ảnh hưởng quốc tế”, giáo sư Zhu nói.

Philippe Le Corre – chuyên gia nghiên cứu Trung Quốc tại Đại học Harvard – cho rằng, tư tưởng “nước Mỹ trên hết” của ông Trump đang bị lạm dụng thái quá và đem lại lợi ích lâu dài cho Trung Quốc.

“Ông Trump đang khiến Mỹ tách khỏi các đồng minh truyền thống và tạo khoảng trống cho Trung Quốc chen chân. Theo tôi, khả năng vực dậy kinh tế Mỹ của ông Biden còn bỏ ngỏ, nhưng ông ấy mang đến sự ổn định. Người Mỹ hiện tại chẳng cần gì hơn một cuộc sống bình thường”, ông Philippe nhận xét.