Ông Trump rốt cuộc đã lên tiếng vụ bị Thổ Nhĩ Kỳ "qua mặt" để mua S-400 Nga

Tổng thống Mỹ Donald Trump hôm thứ Ba vừa qua (16.7) cho biết chính phủ Mỹ sẽ không bán các dòng máy bay chiến đấu F-35 Lightning II cho Thổ Nhĩ Kỳ, nếu nước này vẫn quyết định mua hệ thống phòng thủ tên lửa S-400 từ Nga.

Tổng thống Mỹ Donald Trump cân nhắc hủy bán máy bay chiến đấu F-35 cho Thổ Nhĩ Kỳ (Ảnh:Twitter)

“Chúng ta phải nói cho Thổ Nhĩ Kỳ biết rằng chúng ta sẽ không bán các loại máy bay chiến đấu F-35 cho nước này,” Tổng thống Trump cho biết trong một buổi họp Nội các.

Dù vậy, ông Trump vẫn chưa đưa ra bình luận về việc có hay không áp đặt thêm các lệnh trừng phạt bắt buộc của Quốc hội Mỹ lên chính quyền Ankara, một đồng minh của NATO, về việc mua hệ thống phòng thủ tên lửa đất đối không S-400 của nước này, điều mà giới chức Mỹ lo sợ sẽ được lợi dụng để thu thập các thông tin tình báo về F-35.

“Họ đang gặp phải một tình huống rất khó khăn được đặt ra từ phía Mỹ,” Tổng thống Trump cho biết, “Chúng ta đang phải khắc phục những thứ được nêu trên. Chúng ta sẽ xem điều gì sẽ xảy ra, nhưng nó sẽ không thực sự công bằng.”

Chính phủ Mỹ, từ lâu đã đe dọa sẽ ngăn chặn việc bán F-35 cho Thổ Nhĩ Kỳ nếu nước này tiếp nhận gói vận chuyển S-400, vẫn kín tiếng về các kế hoạch của mình kể từ thứ Sáu tuần trước, khi Ankara tiếp nhận hệ thống S-400 từ Nga, một động thái được cho là “vuốt mặt” Washington.

Hôm thứ Ba vừa qua (16.7), ứng cử viên Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Mark Esper cho biết quyết định trên của Thổ Nhĩ Kỳ là một quyết định “sai lầm và đáng thất vọng.” Phát biểu tại phiên điều trần của Ủy ban Vũ trang Thượng viện Mỹ, ông Esper cho biết ông đã nói với người đồng cấp Thổ Nhĩ Kỳ “chỉ được phép chọn hoặc S-400 hoặc F-35, chứ không được phép sở hữu cả hai.”

Thổ Nhĩ Kỳ là 1 trong 9 quốc gia đối tác trong việc lắp ráp và bảo dưỡng các loại chiến đấu cơ F-35 đời mới, và đã lên kế hoạch mua ít nhất 100 loại máy bay trên, một thương vụ có giá trị ước tính 9 tỉ đô la Mỹ.

Nhưng với việc nước này mua hệ thống S-400 từ Nga, một động thái không phù hợp với cơ chế của NATO, giới chức Mỹ lo ngại chính quyền Moscow sẽ có thể thu thập được các thông tin mật về loại chiến đấu cơ được chế tạo bởi hãng Lockheed Martin này.

Việc sở hữu S-400 cũng sẽ gây ra hàng loạt những hình phạt mà giới lãnh đạo Lầu Năm Góc từng cho biết sẽ được thực hiện vào cuối tháng này, bao gồm việc chuyển vai trò bảo dưỡng F-35 từ Thổ Nhĩ Kỳ sang một nước khác, và buộc toàn bộ các nhân viên Thổ Nhĩ Kỳ tham gia vào chương trình trên phải rời khỏi nước Mỹ. Tháng trước, Bộ quốc phòng Mỹ cũng đã rút các ứng cử viên Thổ Nhĩ Kỳ ra khỏi chương trình huấn luyện lái máy bay F-35 của mình.

Bên cạnh đó, các Thượng nghị sĩ cấp cao vào tuần trước đã thúc giục Tổng thống Trump phải áp đặt các lệnh trừng phạt của Quốc hội Mỹ lên Thổ Nhĩ Kỳ, như một phần của Đạo luật Chống lại các kẻ thù của nước Mỹ thông qua biện pháp trừng phạt, vốn được dùng để xử phạt các đối tác của Mỹ dám tự ý mua trang thiết bị từ Nga.

“Trên nền tảng mạnh mẽ từ lưỡng đảng, Quốc hội đã làm rõ rằng cần phải có những hậu quả cho quyết định sở hữu S-400 đầy sai lầm của Tổng thống Recep Tayyip Erdoğan,” tuyên bố chung của các Thượng nghị sĩ này cho biết.