Ông Trump có cơ hội nắm quyền nhiệm kỳ ba?

00:00 / 0:00

Chuẩn

Tốc độ đọc

Một hạ nghị sĩ đảng Cộng hòa ngày 23/1 đã công bố nghị quyết nhằm sửa đổi Hiến pháp Mỹ để cho phép Tổng thống Donald Trump — và một số tổng thống Mỹ trong tương lai — có thể nắm quyền tới ba nhiệm kỳ ở Nhà Trắng.

Tổng thống Mỹ Donald Trump làm việc ở Nhà Trắng. Ảnh: Reuters.

Đề xuất sửa đổi Hiến pháp

Trump "đã chứng tỏ ông là nhân vật duy nhất trong lịch sử hiện đại có khả năng đảo ngược sự suy thoái của nước Mỹ và đưa quốc gia trở lại thời kỳ vĩ đại và ông ấy phải được trao đủ thời gian cần thiết để hoàn thành mục tiêu đó", Hạ nghị sĩ bang Tennessee, Andy Ogles, công bố nghị quyết để Hạ viện bỏ phiếu.

"Điều cấp thiết là chúng ta phải cung cấp cho Tổng thống Trump mọi nguồn lực cần thiết để sửa chữa đường lối sai lệch dưới thời chính quyền tiền nhiệm Joe Biden", ông Ogles nói thêm.

"Ông Trump tận tụy khôi phục nền cộng hòa và cứu lấy đất nước. Chúng ta, với tư cách là nhà lập pháp phải làm mọi thứ trong khả năng của mình để ủng hộ ông ấy", ông Ogles nhấn mạnh. “Tôi đề xuất sửa đổi Hiến pháp để khắc phục hạn chế do Tu chính án thứ 22 áp đặt đối với các nhiệm kỳ tổng thống".

Động thái trên diễn ra 3 ngày sau khi ông Trump trở lại nắm quyền ở Nhà Trắng trong nhiệm kỳ hai và cũng là nhiệm kỳ cuối cùng. Nhà Trắng hiện chưa lên tiếng bình luận.

Tu chính án thứ 22 trong Hiến pháp Mỹ nêu rõ: "Không ai được bầu vào chức vụ Tổng thống quá hai lần". Ông Ogles muốn sửa đổi Tu chính án thứ 22 với nội dung: “Không ai được bầu vào chức vụ tổng thống quá ba lần, cũng như không được bầu thêm bất cứ nhiệm kỳ nào khác sau khi đã được bầu hai nhiệm kỳ liên tiếp". Nội dung đề xuất sửa đổi này đồng nghĩa những người trải qua hai nhiệm kỳ tổng thống không liên tiếp như ông Trump có thể được bầu thêm nhiệm kỳ thứ 3, còn những người làm tổng thống hai nhiệm kỳ liên tiếp sẽ hết cơ hội.

Tu chính án thứ 22 được đề xuất năm 1947 và được đưa vào Hiến pháp Mỹ năm 1951. Ở thời điểm đó, các nghị sĩ Mỹ muốn ngăn chặn việc một tổng thống có thể đắc cử tới 4 nhiệm kỳ như Tổng thống Franklin Roosevelt.

Ông Roosevelt tuyên thệ nhậm chức nhiệm kỳ 4 vào ngày 20/1/1945. Ông nắm quyền thêm 90 ngày và qua đời vào ngày 12/4/1945.

Liệu có khả thi?

Theo Newsweek, ông Ogles có quyền đề xuất sửa đổi Hiến pháp nhưng quy trình thông qua đòi hỏi sự ủng hộ to lớn của quốc gia. Tu chính án thứ 5 nêu rõ, hai phần ba nghị sĩ Hạ viện và Thượng viện tán thành thì nghị quyết sửa đổi Hiến pháp mới có thể được thông qua bước đầu hoặc hai phần ba các bang ở Mỹ (34 trên 50 bang) triệu tập một hội nghị đề xuất sửa đổi.

Bước hai, ba phần tư cơ quan lập pháp của các bang (38 trên 50 bang) phải thông qua sửa đổi hoặc ba phần tư các bang tổ chức hội nghị phê chuẩn và đồng ý thông qua.

Từ năm 1789 đến nay, chỉ có 27 sửa đổi Hiến pháp được thông qua trong tổng số hàng ngàn đề xuất. Tuy vậy, nếu ông Trump đạt được sự ủng hộ to lớn của nước Mỹ thông qua 4 năm nắm quyền hiện tại thì cơ hội mở ra nhiệm kỳ ba không phải là điều không thể.

Trong quá khứ, ông Trump từng bày tỏ sự sẵn sàng nắm quyền nhiệm kỳ ba. “Tôi nghĩ rằng tôi sẽ không thể tái tranh cử lần ba, trừ phi mọi người đồng tình rằng ‘tôi giỏi đến mức chúng ta phải tìm cách khác'", ông Trump nói sau khi tái đắc cử vào tháng 11/2024.

Việc Trump để ngỏ khả năng nắm quyền nhiệm kỳ ba không phải là điều bất ngờ đối với những người thân cận với ông, theo CNBC. Cựu nhà báo Fox News Geraldo Rivera, người có mối quan hệ gần gũi với ông Trump, dự đoán ông Trump và các đồng minh sẽ sớm tìm cách sửa đổi Tu chính án thứ 22. “Bước đầu tiên có thể sẽ là thử phản ứng của dư luận về việc sửa đổi Tu chính án thứ 22”, ông Rivera đưa ra nhận định vào tháng 12/2024.

Còn cách nào khác?

Theo giáo sư Philip Klinkner của Đại học Hamilton, vẫn còn cách khác để ông Trump nắm quyền sau ngày 20/1/2029. “Tu chính án thứ 22 giới hạn một tổng thống Mỹ nắm quyền không quá hai nhiệm kỳ thông qua bầu cử. Nhưng biết đâu ông Trump có thể trở thành tổng thống bằng một cách khác, hoặc là tổng thống không chính thức”, ông Klinkner phân tích.

Một giải pháp là ông Trump tranh cử với tư cách Phó Tổng thống để “phó tướng” J.D Vance làm tổng thống, sau đó chuyển quyền lực trở lại cho ông Trump.

Ông Trump cũng có thể giúp người thân trong gia đình nhậm chức tổng thống và ông sau đó chi phối ảnh hưởng ở phía sau hậu trường, ông Klinkner phán đoán.