Ông Trump chưa nhậm chức, tỷ phú Musk đã gây sức ép "choáng váng" lên Quốc hội Mỹ

00:00 / 0:00

Chuẩn

Tốc độ đọc

Chỉ trong vòng 12 giờ, Elon Musk - người đứng đầu cơ quan không chính thức mang tên "Bộ Hiệu quả Chính phủ" dưới thời Tổng thống đắc cử Donald Trump - đã gây áp lực mạnh mẽ, làm chao đảo tiến trình thông qua một dự luật ngân sách quan trọng của Quốc hội Mỹ.

Tỷ phú Elon Musk đang ngày càng có ảnh hưởng chính trị lớn hơn kể từ khi giúp ông Trump đắc cử Tổng thống Mỹ. Ảnh: Reuters.

Bắt đầu từ một dòng trạng thái ngắn gọn

Rạng sáng ngày 18/12, khi phần lớn người dân ở thủ đô Washington D.C vẫn đang chìm trong giấc ngủ, tỷ phú Elon Musk đã khuấy động chính trường Mỹ với một bài đăng đơn giản trên nền tảng mạng xã hội X (trước đây là Twitter): “Dự luật này không nên được thông qua”. Dòng trạng thái, xuất hiện lúc 4 giờ 15 phút sáng (giờ địa phương) nhanh chóng trở thành trung tâm của một cơn bão chính trị.

Ông Musk, với tư cách là người đứng đầu “Bộ Hiệu quả Chính phủ” (DOGE) - cơ quan không chính thức do Trump thành lập để tìm cách cắt giảm chi tiêu liên bang - đã đưa ra một loạt quan điểm phản đối dự luật ngân sách mà các nhà lãnh đạo Quốc hội đang chuẩn bị thông qua nhằm tránh nguy cơ chính phủ Mỹ phải đóng cửa.

Cơn bão mạng xã hội của Elon Musk

Chỉ trong vài giờ, ông Musk đã biến sự phản đối thành một "chiến dịch truyền thông" dày đặc. Trong 12 giờ sau bài đăng đầu tiên, ông đăng tải hơn 60 nội dung, liên tục sử dụng các cụm từ như "kinh khủng", "vô lương tâm", "không thể chấp nhận" để mô tả dự luật. Ông cũng kêu gọi cử tri loại bỏ bất kỳ nghị sĩ nào dám bỏ phiếu ủng hộ dự luật này trong vòng hai năm tới.

Đỉnh điểm của cơn thịnh nộ, Ông Musk tuyên bố: “Bất kỳ thành viên nào của Hạ viện hay Thượng viện bỏ phiếu cho dự luật chi tiêu vô lý này đều xứng đáng bị bãi nhiệm”. Một giờ sau, ông tiếp tục kêu gọi không thông qua bất kỳ dự luật nào cho đến ngày 20/1 - thời điểm ông Trump chính thức nhậm chức.

Ảnh hưởng trực tiếp lên Quốc hội

Những lời kêu gọi của Musk không chỉ lan tỏa mạnh mẽ trên mạng xã hội mà còn gây ảnh hưởng lớn đến các nghị sĩ Quốc hội. Một số nhà lập pháp đã dùng lời của Musk để củng cố lập trường phản đối dự luật.

Nghị sĩ Eric Burlison của đảng Cộng hòa, người thuộc phe ủng hộ ông Musk, nói: “Thật tốt khi họ (Quốc hội) nhận ra thất bại, để hiểu rằng cử tri sẽ không để yên nếu họ không hành động”.

Ông Musk nhanh chóng nhận được sự ủng hộ từ các nghị sĩ khác như Andy Harris, chủ tịch nhóm Freedom Caucus (một nhóm chính trị trong Quốc hội Mỹ). “Ông Musk đang bắt đầu thực hiện mục tiêu kiểm soát quy mô và tốc độ tăng trưởng của chính phủ liên bang ngay cả trước khi ông Trump nhậm chức”, ông Harris nói.

Chưa đầy 12 giờ sau, Musk tuyên bố thắng lợi: “Dự luật tồi tệ này đã thất bại. Tiếng nói của nhân dân đã chiến thắng”. Theo Washington Post, trước sức ép của ông Musk, đảng Cộng hòa đã hủy bỏ kế hoạch thông qua dự luật ngân sách để ngăn chính phủ đóng cửa vì dự luật có các điều khoản thỏa hiệp với đảng Dân chủ. Hiện chưa rõ chuyện gì xảy ra tiếp theo. Chính phủ Mỹ đối mặt nguy cơ đóng cửa sau ngày 20/12.

Tỷ phú Elon Musk được kì vọng sẽ giúp chính phủ Mỹ giảm đáng kể chi tiêu không cần thiết trong nhiệm kỳ sắp tới của ông Trump. Ảnh: Washington Post.

Tuy nhiên, các nhà phân tích cũng chỉ ra một số thông tin ông Musk đưa ra trong chiến dịch gây sức ép là không chính xác. Ông Musk cáo buộc dự luật bao gồm “tăng lương 40% cho Quốc hội”, gọi đó là “không thể chấp nhận”. Thực tế, dự luật chỉ đề xuất tăng lương 3,8% - tương đương khoảng 6.600 USD/năm - so với mức lương hiện tại là 174.000 USD. Ông cũng tuyên bố dự luật cấp 60 tỷ USD mới cho Ukraine, dù không có bằng chứng nào cho thấy điều này nằm trong văn bản. Một số chuyên gia, bao gồm các trợ lý Quốc hội, khẳng định rằng con số này có thể xuất phát từ một gói viện trợ đã được phê duyệt trước đó vào tháng 4.

Ngoài ra, Ông Musk lan truyền thông tin rằng dự luật tài trợ 3 tỷ USD cho một sân vận động bóng bầu dục mới ở Washington D.C., trong khi thực tế chỉ là việc chuyển giao quyền sử dụng đất cho chính quyền địa phương mà không hề có ngân sách liên bang.

Sức mạnh chính trị mới của ông Musk

Sự kiện này đã làm nổi bật sức ảnh hưởng ngày càng lớn của tỷ phú Elon Musk, không chỉ trong lĩnh vực công nghệ mà còn trên chính trường Mỹ. Với hơn 200 triệu người theo dõi trên mạng xã hội và khả năng tài chính mạnh mẽ, ông Musk đã trở thành một nhân vật quyền lực không chính thức.

Robert Weissman, đồng chủ tịch tổ chức Public Citizen, nhận định: “Musk là một nhân vật đáng gờm. Ông có thể huy động cử tri và tạo áp lực lớn lên các chính trị gia thông qua mạng xã hội. Sự kết hợp giữa quyền lực tài chính và ảnh hưởng xã hội khiến bất kỳ chính trị gia nào cũng phải dè chừng”.

Một số ý kiến cũng lo ngại rằng việc ông Musk chi hàng trăm triệu USD cho các chiến dịch chính trị trong cuộc bầu cử vừa qua, cùng khả năng tác động trực tiếp đến các nghị sĩ, có thể gây ra tình trạng mất cân bằng trong hệ thống dân chủ.

Vai trò của ông Trump

Điều đáng chú ý là trong suốt quá trình ông Musk phản đối dự luật, Tổng thống đắc cử Donald Trump gần như giữ im lặng. Mãi đến chiều muộn, Trump mới đưa ra tuyên bố chính thức cùng với Phó Tổng thống đắc cử J.D. Vance: “Đảng Dân chủ đừng mong dọa đóng cửa chính phủ để đạt được mọi yêu sách của họ. Đảng Cộng hòa cần phải thông minh mà cứng rắn hơn nữa”.

Dù ông Trump lên tiếng phản đối dự luật, giới quan sát cho rằng chính Elon Musk mới là người quyết định vận mệnh của dự luật lần này. Gordon Gray, Giám đốc Viện Chính sách Pinpoint, nhận xét: “Khó có thể tìm thấy trường hợp nào mà một cá nhân lại có thể gây ảnh hưởng mạnh mẽ như vậy chỉ trong thời gian ngắn”.