Obama có nằm trong nhóm tổng thống "tệ nhất lịch sử Mỹ"?

Tổng thống Mỹ sắp nhậm chức Donald Trump từng nhiều lần chê bai khả năng lãnh đạo của người tiền nhiệm Barack Obama, nhưng sự thật có phải như vậy?

Ông Obama kết thúc hai nhiệm kỳ làm Tổng thống Mỹ để nhường vị trí cho Donald Trump.

Mùa xuân năm 2006, khi Tổng thống George W Bush vẫn đang nắm quyền trong nhiệm kỳ thứ hai, nhà sử học Sean Wilentz tai Đại học Princeton đã đặt ra câu hỏi gây tranh cãi: “Ông Bush có phải Tổng thống tệ nhất lịch sử?”.

Ông Wilentz còn nói thêm, “Nhiều nhà sử học đang nghĩ rằng, liệu ông Bush sẽ được ghi nhớ là Tổng thống tệ nhất trong lịch sử Mỹ”.

Nhận định của ông Wilentz khi đó có lẽ còn quá sớm. Thật khó đánh giá bất cứ một tổng thống nào khi vẫn còn đương nhiệm. Nhà báo Robert W. Merry của tờ National Interest đặt ra câu hỏi về Tổng thống Mỹ Barack Obama, khi quãng thời gian ông Obama nắm quyền đã sắp kết thúc.

Đầu tiên, nhà báo Merry nhắc đến James Buchanan, người tiền nhiệm Abraham Lincoln. Buchanan không tạo ra cuộc khủng hoảng nô lệ, đe dọa an ninh nước Mỹ. Nhưng ông đã không thể đưa ra cách đối phó hiệu quả. Bởi vì ông là người thiếu tính cách, không vượt qua được lợi ích chính trị để rồi càng khiến cho tình hình trở nên tồi tệ hơn.

Nhưng dù lý giải thế nào, Buchanan cũng là Tổng thống thất bại trong lịch sử Mỹ. Đây được coi là thất bại mang tính sai sót.

James Buchanan bị đánh giá là một trong những nhà lãnh đạo tồi tệ nhất do khả năng lãnh đạo kém cỏi và quá nhu nhược.

Sự thất bại về chiến lược là khi Tổng thống trực tiếp tạo ra cuộc khủng hoảng, thông qua những quyết định sai lầm. Điển hình là trường hợp của Woodrow Wilson trong nhiệm kỳ Tổng thống thứ hai, từ năm 1917-1921.

Ông Wilson không chỉ thao túng các chính sách, kéo Mỹ vào Thế chiến 1 mà còn lợi dụng chiến tranh để làm cái cớ thay đổi xã hội Mỹ, theo cách tồi tệ hơn.

Ông quốc hữu hóa các ngành công nghiệp điện báo, điện thoại, đường sắt, năng lượng. Chính phủ trực tiếp can thiệp vào hoạt động của các tàu buôn, mua bán hàng hóa nông sản.

Thuế thu nhập cá nhân và doanh nghiệp tăng mạnh. Lệnh nhập ngũ bắt buộc được ban hành. Những người bất đồng chính kiến bị đàn áp

Kết quả là các chính sách này đã khiến nền kinh tế Mỹ vượt ra khỏi tầm kiểm soát. Lạm phát tăng lên 2 con số. Tổng sản phẩm trong nước giảm mạnh, gần 6,5% trong hai năm. Phân biệt chủng tộc và bạo loạn xảy ra khắp đất nước.

Woodrow Wilson là Tổng thống thứ 28 của nước Mỹ.

Ông Wilson nhanh chóng bị thay thế trong nhiệm kỳ tổng thống tiếp theo, khi người kế nhiệm Warren G. Harding lên nắm quyền với tỷ lệ số phiếu phổ thông ủng hộ lên tới 60,3%.

Trở lại với George W. Bush, chính sách đối ngoại của nước Mỹ khi đó được coi là sự thất bại. Ông Bush không gây ra thảm kịch 9.11 nhưng cách phản ứng, đưa quân đội Mỹ tham chiến ở nước ngoài, làm xáo trộn thế giới Hồi giáo theo mô hình dân chủ Mỹ đã tạo nên sự hỗn loạn.

Ngày nay, nhóm khủng bố Al-Qaeda vẫn tồn tại, với những nhóm thánh chiến trung thành, chiếm giữ phần lớn lãnh thổ Iraq.

Chiến tranh do ông Bush phát động cũng làm cạn kiện nguồn tài nguyên, khiến cho ngân sách Mỹ liên tục thâm hụt. Ông Bush đã không nỗ lực thắt chặt tài chính, khiến cho nợ quốc gia tăng lên, tăng trưởng kinh tế chậm lại, đỉnh điểm là tăng trưởng âm trong năm 2008. Đó cũng là thời điểm cuộc khủng hoảng tài chính nổ ra.

Nhà báo Merry phân tích trên National Interest, những điều trên là minh chứng cho thấy ông Bush nằm trong danh sách những Tổng thống Mỹ tệ nhất trong lịch sử.

George W. Bush đã khiến nền kinh tế Mỹ tăng trưởng âm năm 2008 vì những cuộc chiến tranh dai dăng ở nước ngoài.

Danh sách này bao gồm: James Buchanan-Tổng thống thứ 15, Franklin Pierce-Tổng thống thứ 14, Woodrow Wilson-Tổng thống thứ 28, Geogre W Bush-Tổng thống thứ 43 và Millard Fillmore-Tổng thống thứ 13.

Nhưng liệu ông Obama có rơi vào nhóm này? Điều này còn phụ thuộc vào kết quả của các chính sách mà Tổng thống Mỹ sắp mãn nhiệm đã đề ra. Nếu như hệ thống chăm sóc y tế mất ổn định, danh tiếng của ông Obama sẽ bị ảnh hưởng nghiêm trọng.

Ngược lại, nếu như chương trình y tế Obamcare là đúng đắn và nước Mỹ chuyển sang một giai đoạn chăm sóc sức khỏe mới, những đóng góp của ông Obama sẽ còn được nhắc đến trong lịch sử. Nói cách khác, danh tiếng của ông Obama gắn liền với chương trình Obamacare.

Tuy vậy, luật chăm sóc y tế Obamacare có nguy cơ chết yểu khi người kế nhiệm Donald Trump lên nắm quyền. Ông Trump coi hủy bỏ di sản tâm đắc nhất của Obama là ưu tiên hàng đầu.