Những nước cờ cuối cùng của Tổng thống Trump

Tổng thống Mỹ Donald Trump và các đồng minh đảng Cộng hòa (GOP) đang cố gắng trì hoãn quy trình công nhận người chiến thắng ở các bang chiến trường.

Báo The New York Times hôm 20-11 cho biết đây là một phần quan trọng trong chiến lược của GOP nhằm lật ngược kết quả bầu cử đang nghiêng về ông Joe Biden.

Ê kíp Tổng thống Trump hy vọng nếu các quan chức bang bỏ lỡ thời hạn chứng nhận thì kết quả bỏ phiếu phổ thông sẽ bị hủy và những người ủng hộ nhà lãnh đạo Mỹ sẽ được đưa vào danh sách đại cử tri, từ đó giúp ông tái đắc cử trong cuộc bỏ phiếu chính thức của đại cử tri đoàn vào ngày 15-12.

Nhưng điều này cực kỳ khó xảy ra.

Dưới đây là phân tích về thời hạn chứng nhận cũng như các mốc thời gian quan trọng khác ở những bang chiến trường cho đến ngày tổng thống nhiệm kỳ sau nhậm chức vài ngày 20-1-2021:

Ngày 20-11: Bang Georgia

Hạn chót để các quan chức chứng nhận kết quả bầu cử tại bang Georgia là 17 giờ chiều 20-11 (giờ địa phương), nơi ông Biden hiện được tuyên bố chiến thắng trước Tổng thống Trump.

Kiểm phiếu lại tại TP Atlanta, bang Georgia ngày 14-11. Ảnh: The New York Times

Tổng thư ký bang Georgia Brad Raffensperger (Đảng viên Cộng hòa) tuyên bố đáp ứng thời hạn chót vào ngày 20-11 sau khi 5 triệu phiếu bầu vừa được kiểm lại ở đây. Ông Raffensperger chịu trách nhiệm chứng nhận kết quả và nhất quyết bảo vệ quy trình bầu cử của bang.

Một quan chức địa phương thông báo ngày 19-11 rằng Georgia đã hoàn thành việc kiểm lại tất cả phiếu bầu bằng tay. Kết quả, ông Biden giành chiến thắng. Cùng ngày, một thẩm phán liên bang ở Georgia - Steven Grimberg, trước do Tổng thống Trump bổ nhiệm - đã từ chối yêu cầu chặn chứng nhận kết quả. Ê kíp Tổng thống Trump vẫn có thể đề nghị kiểm lại phiếu bằng máy nhưng ông Biden có thể vẫn thắng.

Ngày 23-11: Hai bang Michigan, Pennsylvania

Ông Biden được tuyên bố đã giành chiến thắng tại hai bang này. Ngày 23-11 là thời hạn chót để xác nhận tổng số phiếu đã kiểm tại bang Pennsylvania, sau đó gửi kết quả cho Tổng thư ký Kathy Boockvar chứng nhận.

Tại bang Michigan, ủy ban bầu cử lên lịch cho một cuộc họp vào ngày 23-11 để xem xét và chứng nhận kết quả từ các hạt gửi đến. Bất chấp những phản đối của GOP về việc chứng nhận kết quả ở hạt Wayne, bao gồm TP Detroit, bang Michigan dự kiến vẫn chứng nhận đúng hạn.

Nhân viên bầu cử ở hạt Clark, bang Nevada scan phiếu bầu qua thư hôm 5-11. Ảnh: AP

Ngày 20-11, Tổng thống Trump mời các nghị sĩ GOP tại bang Michigan tới Nhà Trắng, với mục đích cố gắng ngăn chặn quá trình cấp giấy chứng nhận nhằm bổ nhiệm một người ủng hộ Tổng thống Trump vào danh sách đại cử tri. Nếu trường hợp này xảy ra, Thống đốc bang Michigan Gretchen Whitmer (Đảng viên Dân chủ) có thể chứng nhận một nhóm đại cử tri riêng biệt ủng hộ ông Biden. Sau đó, tùy thuộc Quốc hội lựa chọn giữa hai phương án nhưng các luật sư bầu cử nói rằng luật liên bang đem lại lợi thế cho phía bà Whitmer.

Ngày 24-11: Ba bang Minnesota, Bắc Carolina và Ohio

Đây là thời hạn chứng nhận kết quả tại ba bang này và không có trường nào được cho là sẽ gây tranh cãi. Hiện ông Biden thắng bang Minnesota, còn Tổng thống Trump thắng hai bang Bắc Carolina và Ohio.

Ngày 30-11: Ba bang Arizona, Iowa và Nebraska

Ông Biden thắng bang Arizona, còn Tổng thống Trump thắng bang Iowa. Tại bang Nebraska, Tổng thống Trump thắng toàn bộ nhưng ông Biden giành một phiếu đại cử tri ở Khu vực Quốc hội số 2 của bang.

GOP đã yêu cầu tòa án hoãn chứng nhận ở hạt Maricopa, bao gồm TP Phoenix, của bang Arizona nhưng bị thẩm phán từ chối.

Ngày 1-12: Hai bang Nevada và Wisconsin

Ông Biden thắng cả hai bang này. Tại bang Nevada, bước đầu tiên là các ủy viên hạt chứng nhận kết quả và gửi cho tổng thư ký bang, người sẽ trình bày tóm tắt cho Tòa án Tối cao Nevada. Cuối cùng, thống đốc sẽ xác nhận kết quả. Ê kíp Tổng thống Trump tuyên bố ông thực sự thắng bang Nevada và cố gắng vô hiệu hóa kết quả song e là không thành công.

Bang Wisconsin đã hoàn thành chứng nhận cấp hạt nhưng ê kíp Tổng thống Trump muốn kiểm phiếu lại một phần, dự kiến sẽ không thay đổi kết quả đáng kể. Sau khi hoàn tất kiểm phiếu, Ủy ban Bầu cử Wisconsin sẽ họp để chứng nhận kết quả trên toàn bang.

Nhân viên bầu cử di chuyển máy bỏ phiếu ở hạt Clark, bang Nevada hôm 4-11. Ảnh: AP

Ngày 8-12: Ngày quan trọng trong tiến trình dân chủ

Nếu các bang giải quyết tất cả tranh chấp và chứng nhận kết quả trước ngày 8-12, các thách thức pháp lý khác sẽ không còn tác dụng. Thống đốc của mỗi bang tổng hợp kết quả được chứng nhận và gửi chúng tới quốc hội.

Ngày 14-12: Các đại cử tri nhóm họp và bỏ phiếu

Cuộc bỏ phiếu này, về mặt Hiến pháp, sẽ quyết định tổng thống tiếp theo của nước Mỹ. Nhiều bang yêu cầu các đại cử tri của họ bỏ phiếu cho ứng cử viên mà họ cam kết sẽ bỏ phiếu, thường là người chiến thắng trong cuộc bỏ phiếu phổ thông của bang. Trong lịch sử, rất ít đại cử tri "lật kèo".

Ngày 6-1-2021: Quốc hội chứng nhận kết quả

Quốc hội chịu trách nhiệm cuối cùng về việc kiểm phiếu và xác nhận kết quả do đại cử tri bỏ phiếu, dự kiến thực hiện vào ngày 6-1.

Ngày 20-1-2021: Người chiến thắng sẽ tuyên thệ nhậm chức tổng thống Mỹ.