Nhiều nước đồng minh căng mình đón "đòn thuế quan" mới của Mỹ

Những tuyên bố mới của Tổng thống Mỹ Donald Trump về việc tiếp tục thực hiện kế hoạch áp thuế với Mexico và Canada, cũng như để ngỏ khả năng sẽ sớm áp thuế với Liên minh châu Âu (EU) đang khiến các đồng minh của Washington đối diện sức ép lớn, với những dự báo về nguy cơ leo thang căng thẳng thương mại.

Đòn giáng mới nhắm tới EU

Phát biểu trước báo giới sau cuộc họp nội các đầu tiên kể từ khi quay lại nắm quyền, Tổng thống Donald Trump ngày 26/2 (giờ địa phương) tuyên bố sẽ sớm công bố áp thuế mới đối với hàng nhập khẩu từ EU. "Chúng tôi đã đưa ra quyết định, sẽ sớm công bố mức thuế quan mới khoảng 25% và mức thuế đó sẽ áp dụng cho ôtô và những thứ khác của EU. EU là một trường hợp khác với Canada… Về cơ bản, họ không chấp nhận các sản phẩm nông nghiệp của chúng tôi. Còn chúng tôi thì chấp nhận mọi thứ của họ", ông Trump nhận định.

Chính sách thuế quan mới của Mỹ có thể gián tiếp khiến gia tăng căng thẳng thương mại toàn cầu. Ảnh: US News

Ngay lập tức, Ủy ban châu Âu (EC) tuyên bố sẽ phản ứng "ngay lập tức và kiên quyết" đối với các rào cản thương mại mà họ cho là phi lý, ảnh hưởng tiêu cực tới thương mại tự do và công bằng. "Để bảo vệ lợi ích của châu Âu, chúng tôi sẽ không có lựa chọn nào khác ngoài việc phản ứng kiên quyết và nhanh chóng. Nhưng chúng tôi hy vọng sẽ tránh được kịch bản này và vẫn cam kết đối thoại mang tính xây dựng... Cần nhắc lại rằng mối quan hệ xuyên Đại Tây Dương là mối quan hệ tự nhiên nhất đối với chúng ta. Tôi tin chắc rằng cả EU và Mỹ đều nên hợp tác để củng cố mối quan hệ này và mở rộng sang các thị trường mới", Ủy viên Thương mại châu Âu Maros Sefcovic nhấn mạnh.

Trong khi đó, Chủ tịch EC Ursula von der Leyen đã lên án động thái mới của Mỹ, bày tỏ sự hối tiếc sâu sắc về quyết định này. Trước đó, bà từng tuyên bố EU sẽ không đáp trả bằng cách áp thuế lên hàng hóa Mỹ. Còn theo một phát ngôn viên của EC, EU sẽ có biện pháp đáp trả đối với các biện pháp thương mại không thỏa đáng và công bằng, trong đó có thuế quan được sử dụng để thách thức các chính sách pháp lý và gây tổn hại đến thương mại tự do. Quan chức này đồng thời nhấn mạnh EU là thị trường tự do lớn nhất thế giới và đã mang lại lợi ích cho chính nước Mỹ.

Trên thực tế, tranh chấp thương mại giữa Mỹ và EU đã gia tăng kể từ khi ông Trump công bố kế hoạch áp dụng nhiều loại thuế nhập khẩu trong nỗ lực giải quyết những gì ông mô tả là mất cân bằng thương mại. Mỹ và EU đã mắc kẹt trong cuộc tranh chấp thương mại ở nhiệm kỳ đầu tiên của Tổng thống Trump, khi ông áp dụng mức thuế 25% đối với thép nhập khẩu từ châu Âu và 10% đối với nhôm. EU đáp trả bằng các biện pháp đối phó tương ứng.

Mexico và Canada sẵn sàng ứng phó

Không chỉ với EU, Tổng thống Mỹ Donald Trump cũng cảnh báo sẽ không dừng các mức thuế quan đã lên kế hoạch đối với hàng hóa từ Canada và Mexico mà chỉ trì hoãn việc áp thuế đối với hàng nhập khẩu từ 2 nước này đến ngày 2/4, muộn hơn khoảng một tháng so với thời hạn mà ông tuyên bố hồi đầu tháng 2.

Trước đó, hôm 1/2, Tổng thống Trump đã ký sắc lệnh tăng thuế nhập khẩu 25% đối với hàng hóa từ Mexico và Canada, viện dẫn sắc lệnh nhằm đối phó với tình trạng khẩn cấp quốc gia về fentanyl và nhập cư trái phép vào Mỹ. Tuy nhiên, ông đã quyết định tạm hoãn biện pháp này đến ngày 4/3 sau cuộc điện đàm với 2 nhà lãnh đạo Mexico và Canada.

Trong những tuần qua, Mexico và Canada cũng có nhiều động thái nhằm xoa dịu Mỹ. Mexico đã triển khai 10.000 binh sĩ đến biên giới nhằm ngăn chặn nạn buôn bán ma túy vào Mỹ. Trong khi đó, Washington cũng ghi nhận số lượng người nhập cư trái phép vượt biên giới từ Mexico giảm đáng kể.

Dự kiến, trong ngày 27/2, Bộ trưởng Kinh tế Mexico Marcelo Ebrard sẽ nhóm họp với ông Jamieson Greer - người vừa được Thượng viện Mỹ phê chuẩn phụ trách đàm phán thương mại chính với Mexico, và họp cùng Bộ trưởng Thương mại Mỹ Howard Lutnick. Bộ Kinh tế Mexico nhấn mạnh nước này đang thúc đẩy sự hiểu biết với Mỹ dựa trên thương mại song phương nhằm mang lại lợi ích cho cả hai bên. Chính phủ của Tổng thống Mexico Claudia Sheinbaum tái khẳng định mong muốn duy trì đối thoại cởi mở với chính quyền Mỹ để giải quyết những khác biệt về thương mại và tăng cường hợp tác kinh tế.

Giới quan sát nhận định, mặc dù EU, Mexico và Canada hiện nằm trong số đối tác thương mại lớn nhất của Mỹ, nhưng chính các đồng minh này lại đang đối diện trực tiếp với áp lực thuế quan mới từ Mỹ. Tuy nhiên, lời đe dọa áp thuế của ông Trump đồng thời làm dấy lên những lo ngại trên toàn thế giới, thậm chí buộc một số quốc gia phải chuẩn bị các phương án ứng phó, nhằm tránh nguy cơ hàng xuất khẩu của họ bị Mỹ áp thuế.

Việc các quốc gia, bao gồm cả những đồng minh lâu đời của Mỹ được đặt vào thế "sẵn sàng" đối phó với các động thái tiếp theo về thuế quan có thể sẽ kéo theo một số hệ lụy với chính Washington.

Những mặt tích cực ít ai ngờ tới từ cuộc chiến thuế quan

Thuế quan của Mỹ - cả đe dọa và áp đặt - đối với các đối tác thương mại bao gồm Trung Quốc, Canada, Mexico và Liên minh châu Âu (EU) nhanh chóng gây...

Bấm xem >>