Nguy cơ căng thẳng nếu Trump gặp lãnh đạo Đài Loan

Tổng thống Mỹ đắc cử Donald Trump để ngỏ khả năng gặp lãnh đạo Đài Loan Thái Anh Văn sau khi tuyên thệ nhậm chức.

Tổng thống Mỹ đắc cử Donald Trump (trái) và lãnh đạo Đài Loan Thái Anh Văn.

Theo tờ Bưu điện Hoa nam Buổi sáng (SCMP), khi được phóng viên hỏi về khả năng gặp bà Thái Anh Văn, ông Trump nói tại tại khu nghỉ dưỡng Mar-a-lago để đón năm mới: “Theo nguyên tắc, điều này không phù hợp lắm nhưng cứ để đó rồi xem”.

Các nhà phân tích tin rằng, lãnh đạo Đài Loan nhiều khả năng sẽ tránh việc thổi bùng làn sóng căng thẳng mới bằng cách gặp Donald Trump. Dù vậy, các quan chức Đài Loan vẫn có thể liên lạc với đội ngũ Trump.

Việc bà Thái Anh Văn quá cảnh ở Mỹ vốn đã làm xói mòn quan hệ Mỹ-Trung. Bắc Kinh có thể áp đặt biện pháp cứng rắn, bao gồm cả đe dọa quân sự nếu như bà Thái Anh Văn gặp trực tiếp Donald Trump.

“Trong quá khứ, lãnh đạo Đài Loan Lý Đăng Huy có chuyến thăm cấp cao đến Mỹ đã gây ra những rắc rối lớn”, Chen Xiancai, phó giám đốc viện nghiên cứu thuộc Đại học Hạ Môn nhận định.

Chuyến thăm Mỹ năm 1995 của ông Lý đã kích hoạt những cuộc tập trận phóng tên lửa của Trung Quốc. Tổng thống Mỹ khi đó, Bill Clinton đã phải công khai làm rõ vấn đề bằng chuyến thăm đến Bắc Kinh.

Donald Trump trả lời báo chí khi khi đang nghỉ dưỡng ở Mar-a-lago.

Ông Chen dự đoán, Bắc Kinh sẽ còn phản ứng mạnh hơn nữa để gây sức ép với Đài Loan. “Bằng cách xích lại gần Washington, bà Thái Anh Văn sẽ phải nhìn nhận xem liệu Đài Loan có đủ sức chăn chặn sức ép từ đại lục hay không. Về vấn đề này, Mỹ chỉ quan sát chứ không can thiệp”.

Lãnh đạo Đài Loan dự kiến có chuyến thăm đến Trung Mỹ trong tuần này. Bà Thái Anh Văn quá cảnh ở Houston, Texas để tới Honduras và quay lại San Francisco ngày 13.1 trước khi trở về Đài Loan.

Theo các quy định, ông Trump sẽ hạn chế gặp các nhà lãnh đạo nước ngoài khi Tổng thống Mỹ sắp mãn nhiệm Obama còn nắm quyền. Bà Thái Anh Văn cũng khẳng định không tiếp xúc với các thành viên trong đội ngũ chuyển giao quyền lực của ông Trump.

Tuy nhiên, quan chức hai bên gặp nhau khi bà Thái Anh Văn quá cảnh ở Mỹ là điều có thể xảy ra. Theo giới phân tích, lãnh đạo Đài Loan muốn từng bước làm rõ chính sách của ông Trump.

“Không ai biết chắc ông Trump sẽ đưa ra chính sách nào đối với eo biển Đài Loan khi lên nắm quyền. Đó là cách lý giải vì sao chính quyền của bà Thái Anh Văn muốn làm rõ để có sự chuẩn bị trước”, Wang Kung-yi, Giáo sư quan hệ quốc tế và chiến lược tại Đại học Tamkang ở Đài Bắc nói.