Nguồn cơn nào khiến ông Trump ‘quay lưng’ với ông Zelensky?

00:00 / 0:00

Chuẩn

Tốc độ đọc

Sự thất vọng và hoài nghi của Tổng thống Trump đối với Tổng thống Zelensky đã kéo dài và bộc phát thành "màn đấu khẩu” căng thẳng trong những ngày qua.

Mối quan hệ giữa Tổng thống Mỹ Donald Trump và người đồng cấp Ukraine Volodymyr Zelensky trở nên căng thẳng trong những ngày gần đây.

Trước bối cảnh đó, một câu hỏi vẫn còn tồn tại giữa các đồng minh của cả hai nhà lãnh đạo, đó là liệu “màn khẩu chiến” này có dập tắt hy vọng về một nền hòa bình do Mỹ làm trung gian hay không, hay có khả năng thúc đẩy hy vọng đó, theo đài CNN.

Tổng thống Mỹ Donald Trump và người đồng cấp Ukraine Volodymyr Zelensky (phải). Ảnh: Lauren Hurley/No 10 Downing Street

Nguồn cơn căng thẳng Trump-Zelensky

Ngày 19-2, đăng một thông điệp giận dữ trên nền tảng mạng xã hội Truth Social, ông Trump gọi ông Zelensky là "nhà độc tài không qua bầu cử", đổ lỗi cho tổng thống Ukraine đã ép buộc Mỹ chi hàng trăm tỉ USD "để tham gia vào một cuộc chiến không thể thắng được".

Bài đăng trên của ông Trump khó có thể là một cuộc tấn công đơn lẻ. Trong nhiều năm, ông Trump đã hoài nghi ông Zelensky, đặt câu hỏi về các quyết định của nhà lãnh đạo Ukraine.

Ông Trump đã đan xen những lời chỉ trích của mình đối với người tiền nhiệm Joe Biden và ông Zelensky, ám chỉ vào tối 19-2 rằng tổng thống Ukraine đã "ăn may" với sự hỗ trợ của Mỹ trong chính quyền Biden.

“Nếu bạn có chính quyền [Biden] thêm một năm nữa, bạn sẽ ở trong Thế chiến thứ III và điều đó sẽ không xảy ra bây giờ” - ông Trump nói tại một sự kiện ở bang Miami.

Gần đây, các trợ lý của Tổng thống Trump đã theo dõi chặt chẽ các tuyên bố công khai của Tổng thống Zelensky, đặc biệt là lời chỉ trích ngày càng gay gắt của ông về việc Mỹ loại Ukraine khỏi cuộc đàm phán với Nga ở Saudi Arabia vào ngày 18-2.

Các nguồn tin nói với CNN rằng sự thất vọng của chính quyền Tổng thống Trump đối với ông Zelensky đã tăng trước ngày 18-2 nhưng đã bùng nổ sau khi ông Zelensky nói rằng ông Trump đang sống trong một "mạng lưới thông tin sai lệch".

Một quan chức thân cận với ông Trump cho biết tổng thống Mỹ đã thảo luận riêng với các trợ lý, nói rằng ông muốn trực tiếp đáp trả phát ngôn trên của ông Zelensky. Và đó chính là nguồn cơn dẫn tới bài đăng trên Social Truth.

"Thật là thất vọng. Có một cảm giác mạnh mẽ và chính đáng rằng cuộc chiến tàn khốc này phải chấm dứt và con đường này đang bị thu hẹp thông qua các tuyên bố công khai của ông Zelensky" - một quan chức Nhà Trắng cho hay.

Quan điểm của ông Zelensky

Tuy nhiên, theo quan điểm của Tổng thống Zelensky, hồi kết của cuộc chiến ở Ukraine mà Tổng thống Trump đang hình dung có vẻ rất giống với những gì Nga đã yêu cầu. Bên cạnh đó, các quan chức cấp cao Mỹ cũng công khai tuyên bố tư cách thành viên của Ukraine trong Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) là không thực tế, và cho biết quân đội Mỹ sẽ không giúp đảm bảo an ninh cho Ukraine khi chiến sự kết thúc.

Vì những lý do đó, ông Zelensky cho biết ông không thể không lên tiếng.

Ông Zelensky (trái) gặp ông Trump tại Trump Tower (Mỹ) hồi tháng 9-2024. Ảnh: GLOBAL IMAGES UKRAINE

Trong nhiều tháng, Tổng thống Zelensky đã cẩn thận tìm cách tránh một sự rạn nứt hoàn toàn với người đồng cấp mới nóng tính ở Washington. Ông Zelensky đã sắp xếp một cuộc họp trong những tuần trước cuộc bầu cử tổng thống Mỹ vào năm ngoái nhằm xoa dịu một số sự hoài nghi của ông Trump (khi đó là ứng cử viên đảng Cộng hoà) về sự tham gia của Mỹ vào cuộc chiến.

Ông Trump và ông Zelensky đã tham gia cuộc thảo luận tại toà tháp Trump Tower ở Manhattan (Mỹ) để chứng minh thiện chí hòa thuận của họ. Ông Trump cho biết ông có "mối quan hệ rất tốt" với nhà lãnh đạo Ukraine, nhưng ông cũng có "mối quan hệ rất tốt" với Tổng thống Nga Vladimir Putin.

"Tôi hy vọng chúng ta có nhiều mối quan hệ tốt hơn” - ông Zelensky xen vào.

"Nhưng, bạn biết đấy, chỉ cần có hai người để khiêu vũ" - ông Trump trả lời.

Vào thời điểm đó, cuộc trao đổi này hầu như không được chú ý tới. Năm tháng sau, nó dường như báo trước sự rạn nứt đang nổi lên ngay khi Tổng thống Trump muốn ngồi vào bàn đàm phán với Tổng thống Putin ở Saudi Arabia.

Báo hiệu sự thay đổi trong chính sách của Mỹ?

Rất ít nhà lãnh đạo nước ngoài nào miễn nhiễm với những thay đổi tâm trạng của Tổng thống Trump. Điều này trong nhiệm kỳ đầu tiên của ông đã dẫn đến việc hủy bỏ các chuyến công du nước ngoài, các cuộc gọi điện thoại kết thúc đột ngột, và việc áp dụng các mức thuế quan mới cứng rắn.

Tuy nhiên, cho đến nay, sự thất vọng của ông Trump đối với ông Zelensky dường như không báo hiệu một sự thay đổi toàn diện như vậy trong chính sách đối ngoại của Mỹ: rời xa các đồng minh lâu năm ở châu Âu và ngả về phía Nga.

Tổng thống Mỹ Donald Trump. Ảnh: GETTY IMAGES

Nhiều đồng minh của ông Trump cho biết ông Zelensky đáng lẽ phải thấy trước cơn thịnh nộ của tổng thống Mỹ.

"Ý tưởng rằng ông Zelensky sẽ thay đổi suy nghĩ của Tổng thống [Trump] bằng cách nói xấu ông ấy trên phương tiện truyền thông đại chúng, mọi người biết tổng thống sẽ nói với bạn rằng đó là một cách tồi tệ để đối phó với chính quyền này" - ông Vance nói với tờ Daily Mail.

Khi giải thích những tuyên bố công khai gây sốc của Tổng thống Trump, các quan chức Nhà Trắng đã nhấn mạnh rằng mục tiêu chính của ông là chấm dứt cuộc xung đột kéo dài ba năm ở Ukraine, mà ông Trump tin rằng đã bị chính quyền trước quản lý một cách tồi tệ.

Bản thân ông Trump dường như không quan tâm đến các đường nét chính xác của giải pháp chấm dứt chiến sự.

"Tôi không quan tâm nhiều đến bất cứ điều gì khác ngoài việc tôi muốn hàng triệu người không còn phải chết nữa" - ông Trump nói vào tuần trước.

Tuy nhiên, vẫn chưa rõ Tổng thống Trump đạt được mục tiêu đó như thế nào trong khi chỉ trích ông Zelensky và liên kết mình với các quan điểm thảo luận của Nga.

Các đồng minh của ông Trump trong đảng Cộng hòa cho rằng tổng thống có thể đang có một kế hoạch lớn trong đầu.

"Điều tôi ủng hộ là một kết quả hòa bình ở Ukraine” - Lãnh đạo phe đa số Cộng hoà tại Thượng viện John Thune nói, tin rằng Tổng thống Trump và nhóm của ông đang nỗ lực đạt được hòa bình và "ngay bây giờ, bạn phải cho họ một số không gian".

Thượng nghị sĩ Kevin Cramer cho biết Tổng thống Trump "luôn định vị cho một điều gì đó", đồng thời nói thêm rằng ông nghi ngờ ông Trump có thể đang "định vị cho một cuộc đàm phán" với ông Putin thông qua những bình luận của ông về ông Zelensky.

Tuy nhiên, Tổng thống Trump sẽ yêu cầu sự đồng thuận từ Tổng thống Zelensky nếu bất kỳ kết thúc đàm phán nào cho cuộc xung đột thành công. Và nếu ông Trump nghiêm túc về việc giữ quân đội Mỹ tránh xa cuộc xung đột, tổng thống Mỹ sẽ cần các đồng minh châu Âu tăng cường quân đội gìn giữ hòa bình của riêng họ - một bước mà một số quốc gia đã đề xuất.