Nga mải đấu Thổ Nhĩ Kỳ, IS tiến quân đến vị trí trọng yếu

Trong lúc Nga đang tung nhiều "đòn" nhắm vào Thổ Nhĩ Kỳ và quân nổi dậy ở Syria thì IS đã đánh chiếm gần tới một vị trí quan trọng có ý nghĩa chiến lược ở phía bắc Syria.

Nga bị cáo buộc "đạn đạo hóa" miền nam Syria để mở đường cho quân chính phủ Syria tái chiếm Aleppo và Idlib.

Nga không tỏ dấu hiệu nào cho thấy nước này đã tha thứ và quên đi quyết định Thổ Nhĩ Kỳ bắn hạ máy bay ném bom Su-24 của Nga 2 tuần trước.

Moscow đã quyết định trả đũa vụ việc bằng đòn giáng trả vào kinh tế Thổ Nhĩ Kỳ thay vì đối đầu trực diện Ankara có thể gây ra hậu quả tệ hại hơn.

Quan chức Liên Hợp Quốc McClatchy tuyên bố vào hôm thứ Hai vừa qua rằng Nga đang “đạn đạo hóa” khu vực để dẹp bỏ tầm ảnh hưởng của Thổ Nhĩ Kỳ ở khu vực miền nam Syria và giúp quân đội chính phủ giành được quyền kiểm soát Aleppo, thành phố lớn thứ hai tại Syria.

Nga đã thực hiện chiến dịch ném bom nhằm vào khu vực Bayirbucak ở miền tây bắc Syria, gần thành phố trọng điểm Azaz. Mục tiêu các đợt oanh tạc là quân nổi dậy người Turkmen và lực lượng tiếp tế đi theo hỗ trợ.

Các đợt truy quét nằm trong mục tiêu của Nga nhằm hạn chế sức mạnh của quân nổi dậy Syria đang chống trả quyết liệt chính quyền Tổng thống Bashar al-Assad và ngăn ngừa người Turk xây dựng vùng đệm cản trở quân đội chính phủ tái chiếm Aleppo.

Aleppo là thành phố lớn thứ hai tại Syria và bị chia cắt bởi quân chính phủ và phe nổi dậy. Chính quyền Assad đã thực hiện các đợt phản công quy mô lớn nhằm tái chiếm thành phố trọng yếu này từ giữa tháng 10 với sự trợ giúp từ Nga và Iran.

 “Có dấu hiệu cho thấy các đợt không kích ngày càng dày đặc tại miền bắc Syria sau khi máy bay Su-24 của Nga bị bắn rơi”, Boris Zilberman, một chuyên gia về Nga tại Quỹ Bảo vệ dân chủ có trụ sở ở Washington (Mỹ) trả lời trên tờ Business Insider.

Ông nói: “Cung cấp lối thoát cho chính quyền Assad nhằm chiếm lấy Aleppo là chiến lược nhất quán của Nga. Cuộc khủng hoảng chính trị với Thổ Nhĩ Kỳ chỉ là cái cớ để gia tăng các đợt không kích”.

Thực tế, các cuộc không kích nhằm vào phe do Thổ Nhĩ Kỳ hậu thuẫn và liên quân ở miền bắc Syria là nhằm đẩy nhanh hơn nữa thắng lợi cho chính phủ Syria được Nga ủng hộ.

Các khu vực trọng yếu trên bản đồ Syria

 “Nếu Syria bị chia cắt, Assad sẽ xây dựng nhà nước của riêng mình ở Latakia và khu vực Bayirbucak chắc chắn là một điểm trọng yếu chiến lược. Người Turkmen sẽ bị đánh bật khỏi khu vực này”, Abdurrahman Mustafa, chủ tịch Hội đồng người Turkmen Syria trả lời báo Independent tuần trước.

Về phần mình, Nga luôn khẳng định các mục tiêu bị nhắm bắn là “khủng bố”. Tuy nhiên Thổ Nhĩ Kỳ tuyên bố ngôi làng mà Nga từng ném bom ở tây bắc Syria trước đây đã được dân thường và phiến quân Turkmen sinh sống một thời gian – họ cũng không phải là thành viên của nhóm Mặt trận Al-Nusra hay IS.

“Mục tiêu lúc này của Putin là cắt đứt đường tiếp tế của Thổ Nhĩ Kỳ tới Aleppo, dọn đường cho Assad để bao vây, tái chiếm thành phố”, chuyên gia về Trung Đông Tony Badran, một nhà nghiên cứu ở Quỹ Bảo vệ dân chủ có đoạn viết vào tuần trước.

Metin Gurcan, một chuyên gia quân sự Thổ Nhĩ Kỳ cũng bày tỏ quan điểm tương tự trên tờ Al-Monitor tháng trước. Ông cho rằng chiến dịch của Nga gần biên giới Thổ Nhĩ Kỳ giúp quân đội chính phủ Syria tiêu diệt quân nổi dậy ở Latakia – một động thái cần thiết để “dọn đường cho quân chính phủ Syria tiến về Idlib và Aleppo”.

Gurcan còn cho biết chiến dịch không kích giúp chính quyền Assad “bảo vệ các vùng lãnh thổ mở rộng trước khi một hiệp định ngừng bắn từng được cân nhắc trước đây ở hội nghị Vienna có tác dụng”.

Hệ thống phòng không S-400 được điều tới căn cứ Khmeimim gần Latakia (Syria). S-400 có thể tiêu diệt mục tiêu ở cự li 400km.

Sau khi máy bay Nga bị bắn hạ, không quân nước này đã điều động hệ thống phòng không tối tân nhất S-400 tới căn cứ không quân Khmeimim gần Latakia (Syria), cách biên giới Thổ Nhĩ Kỳ chỉ 48km. Ngoài ra, máy bay chiến đấu Nga được trang bị thêm tên lửa không-đối-không tầm ngắn và trung để tăng khả năng tự vệ.

Tuy nhiên, liên quân do Mỹ đứng đầu trong đó Thổ Nhĩ Kỳ là một thành viên sẽ can thiệp nếu như các cuộc không kích của Nga tạo điều kiện cho IS tiến gần thị trấn chiến lược Azaz và thẳng tiến Aleppo.

Azaz giáp biên giới Thổ Nhĩ Kỳ, nơi dẫn tới cửa khẩu quan trọng nhất giữa hai nước, nên được coi là thị trấn "yết hầu" của Aleppo. Nếu IS chiếm Azaz, con đường tiếp tế từ Thổ Nhĩ Kỳ tới Aleppo sẽ bị chặn lại khiến hoạt động của quân nổi dậy được Mỹ và liên quân hậu thuẫn tại thành phố này bị tê liệt.

“Mọi người biết rằng bất cứ động thái sai lầm nào cũng tạo ra sơ hở và IS sẽ tận dụng ngay", nhân viên Liên Hợp Quốc McClatchy cho biết. “Thực tế IS đã chiếm được một phần lãnh thổ gần Azaz”.

Ông Badran thì cho rằng điều này đã được Nga tính toán cẩn thận từ trước.

 “Bằng việc tạo bàn đạp cho IS tiến công Azaz, Putin có thể gây sức ép khiến Mỹ và châu Âu bắt ép Thổ Nhĩ Kỳ đóng cửa phần biên giới này. Nếu IS tới Azaz, Nga có thể “mời” chính Mỹ và châu Âu gia nhập liên minh không kích chống lại IS”, ông nói.

Ông Zilberman cho rằng, trong trường hợp này, việc đóng cửa phần biên giới trọng yếu giữa Thổ Nhĩ Kỳ và Syria là nhằm đảm bảo lợi ích của liên minh quân sự chống IS.

“Mỹ chắc chắn sẽ thúc ép Thổ Nhĩ Kỳ đóng cửa biên giới, ngăn chặn các phiến quân khủng bố cũng như dòng tiền chảy qua biên giới này”, ông Zilberman trả lời BI bằng email. “Đây là lợi ích an ninh quốc gia của cả Mỹ và châu Âu”.