Lý do thực sự khiến Mỹ nối lại viện trợ bom lượn tầm xa cho Ukraine

00:00 / 0:00

Chuẩn

Tốc độ đọc

Đối với các nhà sản xuất vũ khí như Boeing và Saab, cải tiến và khắc phục nhược điểm của bom đường kính nhỏ phóng từ mặt đất (GLSDB) cũng là cách để hai công ty này cứu vãn uy tín.

Bom dẫn đường tầm xa GLSDB được phóng từ mặt đất.

Reuters gần đây đưa tin, Mỹ đang chuẩn bị gửi tới Ukraine một lô bom lượn tầm xa GLSDB dành cho các hệ thống tên lửa M142 HIMARS và M270 MLRS. Đây là loại vũ khí kết hợp giữa động cơ phản lực của rocket M26 và bom lượn dẫn đường chính xác GBU-39. GLSDB có tầm bắn lên tới 160km.

Loại bom này từng được Ukraine sử dụng trong giai đoạn đầu năm 2024 nhưng sau đó “biến mất” vì bị Nga khắc chế bằng tác chiến điện tử. Nga hiện là quốc gia sở hữu năng lực tác chiến điện tử hàng đầu thế giới và đã vô hiệu hóa nhiều vũ khí dẫn đường hiện đại của phương Tây kể từ năm ngoái.

Sau gần một năm nghiên cứu, nhà sản xuất Boeing và Saab đã khắc phục nhược điểm lớn nhất trên của GLSDB. Ngoài ra, các thành phần bên trong GLSDB cũng đã được nâng cấp nhằm tăng cường độ ổn định, đặc biệt là bộ phận kết nối giữa động cơ và bom, trước đây từng gặp trục trặc.

Trong vài tuần qua, 19 quả GLSDB đã được nhà sản xuất Mỹ và Thụy Điển thử nghiệm, cho thấy mức độ tin cậy cao. Một lô hàng đã có mặt tại châu Âu, đồng nghĩa với việc Ukraine có thể sớm nhận được trong thời gian tới.

Vũ khí gây thất vọng lớn

GLSDB là loại vũ khí kết hợp giữa động cơ phản lực của rocket M26 và bom lượn dẫn đường chính xác GBU-39.

Trang Defense Express của Ukraine nhấn mạnh, GLSDB là một ví dụ điển hình về một loại vũ khí được kì vọng cao nhưng thực tế lại không đáp ứng mong đợi. Mỹ viện trợ loại bom lượn tầm xa này cho Ukraine từ tháng 2/2024. GLSDB được đặt hàng thông qua Sáng kiến Hỗ trợ An ninh cho Ukraine (USAI), nghĩa là vũ khí được mua trực tiếp từ nhà sản xuất.

Đến tháng 4/2024, Thứ trưởng Quốc phòng Mỹ khi đó là Bill LaPlante thừa nhận GLSDB là một loại vũ khí không đạt hiệu quả chiến đấu như mong đợi do hiệu quả sử dụng ở Ukraine rất thấp. Vũ khí này mới chỉ xuất hiện trong biên chế quân đội Mỹ vào năm 2023.

Boeing và Saab đứng trước áp lực

Theo tờ Defense Express, đối với Boeing và Saab – hai công ty hợp tác phát triển GLSDB – việc vũ khí không đáp ứng được kỳ vọng là điều khó chấp nhận. Nó không chỉ ảnh hưởng đến hợp đồng hiện tại mà còn ảnh hưởng đến uy tín và làm giảm cơ hội ký hợp đồng mới trong tương lai.

GLSDB đã gây thất vọng lớn trong xung đột ở Ukraine.

Đó là lý do hai công ty này tiếp tục gửi bom dẫn đường GLSDB cho Ukraine theo hợp đồng ký từ thời chính quyền tiền nhiệm Joe Biden, báo Ukraine nhận định. Bom GLSDB nâng cấp nếu hoạt động hiệu quả ở Ukraine có thể giúp Boeing và Saab tiếp tục phát triển loại vũ khí này thay vì có thể phải hủy bỏ dự án ký với quân đội Mỹ.

GLSDB à một trong những vũ khí hiếm hoi mà chỉ quân đội Mỹ có và Ukraine là quốc gia đầu tiên được Mỹ chuyển giao để sử dụng trong thực chiến.

Câu hỏi lớn đặt ra là hệ thống dẫn đường của bom GLSDB đã được cải tiến ra sao. Việc bổ sung hệ thống chống nhiễu chỉ là một giải pháp mang tính tình thế. Thực tế, nguyên lý hoạt động của GLSDB đòi hỏi quả bom phải được phóng lên độ cao đáng kể và rất dễ bị ảnh hưởng trong môi trường tác chiến điện tử dày đặc. Đây chính là điểm yếu lớn nhất so với bom dẫn đường được thả từ máy bay, vốn có thể tấn công mục tiêu với thời gian cần thiết ngắn hơn nhiều.

Một giải pháp khác được cân nhắc là thay đổi cách sử dụng hệ thống này, chẳng hạn như kết hợp bom GLSDB với thiết bị dẫn đường bán chủ động bằng laser. Binh sĩ dưới mặt đất sẽ chỉ thị mục tiêu bằng laser để bom GLSDB có thể tấn công mà không lo bị gây nhiễu.

Tuy nhiên, độ chính xác của GLSDB vẫn là yếu tố quyết định. Bởi với trọng lượng chỉ 129 kg, loại vũ khí này chỉ thực sự hiệu quả nếu có thể tấn công chính xác mục tiêu trong phạm vi vài mét.

Do đó, không có gì đảm bảo bom dẫn đường tầm xa GLSDB có thể đạt hiệu quả và mức độ tin cậy trong môi trường xung đột ở Ukraine, tờ Defense Express nhận định.