Lực lượng nào dám tấn công tàu chiến Mỹ ở Trung Đông?

Đợt tấn công bằng tên lửa hành trình Tomahawk của Mỹ nhằm vào mục tiêu của phiến quân Houthi ở Yemen có thể sẽ đẩy Washington can thiệp sâu hơn vào cuộc nội chiến ở quốc gia này.

Lực lượng Houthi đang ngày càng trỗi dậy mạnh mẽ ở Yemen.

Lực lượng Houthi bắt nguồn từ đâu?

Houthi đóng vai trò chính trong liên minh nổi dậy ở Yemen, còn được biết đến với tên gọi Ansar Allah, thuộc dòng Hồi giáo Shiite.

Tên gọi Houthi đến từ Hussein Badr al-Din al-Houthi, người đã dẫn đầu cuộc nổi dậy năm 2004 nhằm chiếm khu tự trị rộng lớn hơn và bảo vệ những người Shiite khỏi Hồi giáo dòng Sunni.

Houthi bị sát hại năm 2004 nhưng gia đình và những người ủng hộ tiếp tục phong trào nổi dậy. Tầm ảnh hưởng của phong trào lan rộng sau khi Tổng thống Yemen Ali Abdullah Saleh bị lật đổ năm 2012.

Ngày nay, lực lượng Houthi kiểm soát một khu vực rộng lớn ở phía bắc Yemen, chiếm thủ đô Sanaa vào tháng 9.2014 và đẩy bộ máy chính phủ hợp pháp đi lưu vong tháng 11.2015.

Thế lực nào ủng hộ Houthi?

Saudi Arabiaa, quốc gia Hồi giáo dòng Sunn cùng đồng minh Mỹ luôn cáo buộc chính phủ Hồi giáo dòng Shiite ở Iran hỗ trợ tài chính và quân sự cho Houthi.

Iran luôn phủ nhận điều này dù hải quân Mỹ nói đã chặn được một số tàu Iran bị tình nghi mang vũ khí đến Yemen. Iran cũng là đối thủ lớn nhất của Saudi Arabia trong khu vực Trung Đông.

Tuy nhiên, Viện nghiên cứu Washington cho rằng quan hệ Iran-Houthi chỉ ở mức hạn chế. “Houthi cũng giống như Hezbollah, luôn muốn ly khai và hành động vì lợi ích riêng. Iran có thể hỗ trợ gián tiếp cho lực lượng này”.

Tàu khu trục USS Mason hai lần bị phiến quân Houthi nhắm bắn bằng tên lửa hành trình.

Saudi Arabia và Ai Cập lo ngại nội chiến ở Yemen sẽ ảnh hưởng đến Vịnh Aden và kênh đào Suez, hai cửa ngõ nối liền với nhiều tuyến đường giao thương quan trọng.

Houthi tấn công tàu chiến Mỹ?

Lực lượng Houthi ngày 13.10 phủ nhận cáo buộc của Mỹ về hai vụ tấn công bằng tên lửa hành trình từ Yemen, nhằm vào tàu khu trục USS Mason.

Houthi nói tên lửa không được phóng đi từ khu vực do họ kiểm soát, Reuters đưa tin. Thủ lĩnh lực lượng Houthi lên án hành động tấn công của Mỹ, phá hủy 3 trạm radar quân sự của phiến quân.

Trong khi đó, quan chức Mỹ nói có bằng chứng quả quyết rằng chính phe Houthi đã bắn tên lửa vào tàu USS Mason. Lực lượng này có thể đã cho các tàu nhỏ để giúp dẫn đường cho tên lửa bắn vào tàu chiến Mỹ. Washington cũng điều tra khả năng radar do Houthi kiểm soát đã chĩa về phía tàu Mason để giúp định vị, hỗ trợ tấn công.

Phát ngôn viên lực lượng Houthi, Thiếu tướng Sharaf Luqman Haq nói hành động tấn công trực tiếp của người Mỹ vào lãnh thổ Yemen là không thể chấp nhận được và mọi diễn biến tiếp theo sẽ được đáp trả một cách phù hợp. Ông Sharaf Luqman Haq không nêu rõ lực lượng Houthi sẽ phản ứng với Mỹ như thế nào.

Mỹ là đồng minh lớn nhất của Saudi Arabia trong cuộc chiến chống phiến quân Houthi và do đó, tàu chiến Mỹ hoạt động trong khu vực lãnh hải Yemen sẽ là mục tiêu tấn công tiềm tàng của phiến quân.

Mỹ đáp trả bằng loạt tên lửa Tomahawk, phá hủy 3 căn cứ radar của lực lượng Houthi.

“Những cáo buộc như vậy chỉ là cái cớ để Mỹ làm gia tăng căng thẳng trong khu vực và che giấu những tội ác nhằm vào người Yemen”, lực lượng Houthi tuyên bố.

Mỹ can thiệp sâu hơn vào nội chiến Yemen?

Mỹ cho đến nay chỉ hỗ trợ hậu cần và tiếp dầu cho đồng minh Saudi Arabia trong cuộc chiến với phiến quân Houthi. Chiến dịch quân sự của Mỹ tập trung vào Al-Qaeda ở Yemen nhiều hơn.

Năm 2015, Houthi thậm chí còn phóng tên lửa đạn đạo Scud nhằm vào căn cứ quân sự của Saudi Arabia nhưng không thành công.

Giám đốc hãng an ninh hàng hải Anh MAST, Gerry Northwood cho rằng, dù không công khai can thiệp vào tình hình Yemen nhưng Mỹ sẽ đề phòng trước mối đe dọa từ phiến quân Houthi.

Lực lượng Houthi sẽ rất khó có thể lặp lại việc phóng tên lửa đạn đạo, tên lửa hành trình vào tàu chiến hay lực lượng quân sự của Mỹ và đồng minh. “Mỹ đã trực tiếp can thiệp, sẽ rất khó để Houthi có thể chuẩn bị tên lửa cho các đợt tấn công tiếp theo”, ông Northwood nói.