Lãnh đạo châu Âu cam kết tăng cường quốc phòng, tuyên bố có thể giành chiến thắng trước Nga

00:00 / 0:00

Chuẩn

Tốc độ đọc

Các lãnh đạo châu Âu ngày 6/3 tuyên bố sẽ ủng hộ Ukraine và chi nhiều hơn cho quốc phòng, trong bối cảnh chính quyền Tổng thống Mỹ Donald Trump đảo ngược nhiều chính sách ngoại giao và bày tỏ sẵn sàng nối lại quan hệ với Nga.

"Châu Âu phải chấp nhận thách thức này, cuộc chạy đua vũ trang này. Và phải giành chiến thắng", Thủ tướng Ba Lan Donald Tusk phát biểu khi ông đến hội nghị thượng đỉnh ở Brussels.

"Châu Âu thực sự có khả năng giành chiến thắng trong bất kỳ cuộc đối đầu quân sự, tài chính, kinh tế nào với Nga. Chúng ta mạnh hơn", ông Tusk cho biết.

Nhiều lãnh đạo Liên minh châu Âu (EU) hoan nghênh các đề xuất của Ủy ban châu Âu, nhằm mang lại cho họ sự linh hoạt về tài chính đối với chi tiêu quốc phòng.

Tổng thống Ukraine bắt tay các lãnh đạo châu Âu tại Brussels (Bỉ) ngày 6/3. (Ảnh: Reuters)

“Chúng tôi ở đây để bảo vệ Ukraine", chủ tọa cuộc họp - Chủ tịch Hội đồng châu Âu Antonio Costa - nói khi ông và Chủ tịch Ủy ban châu Âu Ursula von der Leyen nồng nhiệt chào đón Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky. Bầu không khí này trái ngược hẳn với cuộc gặp giữa Tổng thống Mỹ Trump và ông Zelensky tại Phòng Bầu dục tuần trước.

Nhiều thập kỷ phụ thuộc vào sự bảo vệ của Mỹ và sự khác biệt về tài chính đã cho thấy các nước EU sẽ khó khăn như thế nào để lấp đầy khoảng trống mà Mỹ để lại sau khi nước này đóng băng viện trợ quân sự cho Ukraine.

Theo Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO), hơn 40% viện trợ quân sự cho Ukraine trong năm 2024 đến từ Washington. Trong số đó, có một số hạng mục viện trợ mà châu Âu không thể dễ dàng thay thế. Một số lãnh đạo EU vẫn kỳ vọng Washington có thể sẽ nghĩ lại.

"Chúng ta phải đảm bảo, với cái đầu lạnh và sáng suốt, rằng sự hỗ trợ của Mỹ vẫn được duy trì trong những tháng và năm tới, vì Ukraine cũng phụ thuộc vào sự hỗ trợ của Washington cho quốc phòng", Thủ tướng Đức sắp mãn nhiệm Olaf Scholz cho biết.

Một trở ngại khác đối với EU, là việc Thủ tướng Hungary Viktor Orban - một đồng minh của ông Trump - có thể phủ quyết một tuyên bố chung ủng hộ Kiev, mặc dù ông đã nói rõ rằng sẽ ủng hộ các biện pháp tăng chi tiêu cho quốc phòng của riêng châu Âu.

Chủ tịch Hội đồng Châu Âu Antonio Costa (trái) và Thủ tướng Hungary Viktor Orban. (Ảnh: Reuters)

Răn đe hạt nhân

Hội nghị thượng đỉnh Brussels diễn ra trong bối cảnh châu Âu lo sợ rằng Nga, được tiếp thêm sức mạnh từ chiến dịch ở Ukraine, có thể tấn công một quốc gia EU và châu Âu không thể trông cậy vào Mỹ để hỗ trợ.

"Tôi muốn tin rằng Mỹ sẽ sát cánh cùng chúng ta. Nhưng chúng ta phải sẵn sàng nếu điều đó không xảy ra", Tổng thống Pháp Emmanuel Macron nhấn mạnh trong bài phát biểu trước hội nghị thượng đỉnh.

Ông nhấn mạnh rằng Nga trở thành mối đe dọa đối với toàn bộ châu Âu. Những phát biểu này đã vấp phải sự chỉ trích mạnh mẽ từ Mátxcơva.

Trong một dấu hiệu cho thấy tính nghiêm trọng của tình hình, Tổng thống Macron cho biết Pháp sẵn sàng thảo luận về việc mở rộng “chiếc ô hạt nhân” cho các đối tác châu Âu.

Tổng thống Ukraine Zelensky và Tổng thống Pháp Macron. (Ảnh: Reuters)

Một số lãnh đạo, bao gồm Tổng thống Gitanas Nauseda của Lithuania, cho biết "chiếc ô hạt nhân như vậy sẽ thực sự có tác dụng răn đe Nga". Ba Lan nói rằng ý tưởng này đáng để thảo luận, trong khi những nước khác, như Đức, nhấn mạnh việc cần thiết phải có sự tham gia của Mỹ.

Tổng thống Mỹ Trump trước đó tuyên bố châu Âu phải chịu trách nhiệm nhiều hơn đối với an ninh của mình, và Mỹ sẽ không bảo vệ một đồng minh NATO không chi đủ cho quốc phòng.