Iran bất ngờ ra điều kiện đàm phán với Mỹ

Tổng thống Iran Hassan Rouhani mới đây cho biết ông vẫn hy vọng có thể đối thoại được với Chính phủ Mỹ và Tổng thống Donald Trump, nếu Mỹ chấp nhận quay trở lại hiệp ước hạt nhân mà 2 nước đã ký kết từ năm 2015.

Tổng thống Iran bất ngờ để ngỏ khả năng đàm phán với Mỹ về vấn đề hạt nhân giữa 2 nước (Ảnh: Reuters, AP)

Phát biểu trên truyền hình Iran vào hôm Chủ nhật vừa qua (14.7), Tổng thống Rouhani cho biết ông sẵn sàng mở cuộc đối thoại với Mỹ ngay trong ngày hôm nay, nhưng với điều kiện nước này phải tuân thủ những thỏa thuận hạt nhân đã được ký kết dưới thời cựu Tổng thống Barack Obama, đồng thời gỡ bỏ các lệnh trừng phạt mà Mỹ mới áp đặt lên Iran trong thời điểm hiện tại.

Các lệnh trừng phạt của Mỹ từ lâu đã là mối quan tâm hàng đầu của Iran, khi chính quyền Tehran cho biết tiến trình đối thoại chỉ có thể xảy ra một khi nước này được phép xuất khẩu dầu mỏ trở lại, như thời điểm trước khi Mỹ rút khỏi thỏa thuận hạt nhân và kích hoạt các biện pháp cấm vận vào năm 2018.

“Chúng tôi vốn luôn tin tưởng vào khả năng đối thoại,” Tổng thống Rouhani cho biết, “Nếu họ (Chính phủ Mỹ) dỡ bỏ lệnh trừng phạt, chấm dứt việc gây áp lực kinh tế, và quay trở lại thỏa thuận, chúng tôi sẵn sàng mở cuộc đối thoại với họ trong hôm nay, ngay bây giờ và ở bất cứ đâu.”

Tổng thống Donald Trump vốn đã rút Mỹ khỏi thỏa thuận hạt nhân với Iran từ năm 2018. Theo nguồn tin bị rò rỉ tại văn phòng cựu Đại sứ Anh tại Mỹ Kim Darroch, hành động này của Tổng thống Trump vốn chỉ nhằm mục đích hạ bệ người tiền nhiệm Barack Obama, và ông từng gọi đây là “một sự phá hoại mang tính ngoại giao.” Đáp lại, Tổng thống Trump cho biết những phát biểu trên của cựu Đại sứ Darroch là “ngu ngốc và kiêu ngạo.”

Căng thẳng giữa Mỹ và Iran vốn đã gia tăng kể từ chiến dịch tranh cử của Tổng thống Trump vào năm 2016, thời điểm ông Trump đã coi việc chỉ trích thỏa thuận hạt nhân với Iran là một trong số những vấn đề trọng tâm của mình khi đối thoại với cử tri. Hai nước đã từng suýt rơi vào một cuộc xung đột vũ trang chưa từng có từ trước đến nay, sau thời điểm Iran bắn hạ 1 máy bay không người lái của Mỹ vào tháng 6 vừa qua. Tổng thống Trump coi đây là “một sai lầm lớn,” đồng thời đã quyết liệt triển khai các động thái quân sự trên eo biển Hormuz thuộc Vịnh Ba Tư.

“Các đường biên giới là lằn ranh đỏ của chúng ta và bất kỳ kẻ thủ nào vi phạm chúng sẽ không còn đường về và sẽ bị tiêu diệt. Kẻ thù chỉ có một con đường duy nhất là tôn trọng chủ quyền lãnh thổ và lợi ích quốc gia của Iran,” Cơ quan thông tấn Iran Far News, trích lời Thiếu tướng Hossein Salami, chỉ huy quân đoàn Vệ binh Cách mạng Hồi giáo Iran (IRGC), cho biết sau thời điểm máy bay bị bắn hạ.

Tổng thống Trump suýt nữa đã ủy quyền cho một cuộc trả đũa quân sự trước khi rút lại ý định trên, được cho là vì ông lo sợ sẽ gây thương vong đối với dân thường. Động thái này đã vấp phải sự phản ứng mạnh mẽ từ Quốc hội Mỹ, khi Hạ viện mới đây đã thông qua một tu chính án nghiêm cấm Tổng thống Trump triển khai bất kỳ một hành vi quân sự nào với Iran, mà không được Quốc hội cho phép. Tuy nhiên, tu chính án trên sau đó đã bị Thượng viện Mỹ bác bỏ.