Giải mã bức tượng mèo vẫy tay “câu khách” mà nhiều cửa hàng ở Việt Nam thường dùng

Bức tượng mèo vẫy tay “câu khách” xuất hiện trong nhiều cửa hàng ở châu Á, Việt Nam và các khu phố tàu trên khắp thế giới, nhưng khác với lầm tưởng của một số người, bức tượng nổi tiếng này hoàn toàn không có nguồn gốc từ Trung Quốc.

Tượng mèo thần tài được nhiều thương nhân ưa chuộng (ảnh: JP)

Với một bàn chân giơ lên, đôi tai nhọn màu đỏ, chân còn lại ôm đồng xu hoặc thỏi vàng, bức tượng Maneki Neko (mèo vẫy tay) được nhiều người coi là biểu tượng của sự may mắn trong nhiều thế kỷ. Bức tượng này có nguồn gốc từ Nhật Bản, theo Tofugu.

Truyền thuyết Nhật Bản kể rằng, bức tượng mèo vẫy tay hay còn gọi là “chiêu tài miêu” có xuất xứ từ ngôi đền cổ Gotokuji ở phường Setagaya, Tokyo (Nhật Bản). Vào khoảng những năm 1400, Gotokuji chỉ là một ngôi đền nhỏ, nơi các nhà sư sống trong cảnh thanh bần và nuôi một con mèo nhỏ.

Một ngày nọ, lãnh chúa vùng Hikone (thành phố thuộc tỉnh Shiga ngày nay) đi ngang qua đền Gotokuji và được con mèo “ra dấu” mời vào đền. Cảm thấy kỳ lạ, vị lãnh chúa ra lệnh cho đoàn tùy tùng vào đền Gotokuji nghỉ ngơi. Ngay sau đó, một trận cuồng phong kinh hoàng kèm theo sấm sét nổi lên. Nhờ trú trong đền nên vị lãnh chúa và những người hầu cận không ai bị thương.

Cho rằng đền Gotokuji nuôi được con mèo “linh thiêng”, lãnh chúa Hikone đã quyên góp tiền xây dựng lại và giúp ngôi đền trở nên khang trang hơn. Thời gian trôi qua, câu chuyện về con mèo biết mời khách ở đền Gotokuji ngày càng nổi tiếng. Khi tới đền Gotokuji cầu nguyện và đạt được như ý, du khách thường dâng lên một bức tượng Maneki Neko để tỏ lòng biết ơn, theo CNN.

Có hàng nghìn bức tượng mèo trong đền Gotokuji (ảnh: JP)

Có hàng nghìn bức tượng Maneki Neko trong đền Gotokuji với đủ kích thước. Bức tượng nhỏ nhất chỉ cao khoảng 3cm, nhưng cũng có bức tượng lớn tới vài mét. Những người tới thăm đền Gotokuji cũng có thể xin một tượng Maneki Neko về nhà, nếu họ cần may mắn.

Thực tế là có nhiều loại tượng mèo vẫy tay với các ý nghĩa khác nhau dựa trên màu sắc hay hình dáng:

- Tượng mèo giơ chân trái lên được cho là giúp thu hút khách hàng.

- Tượng mèo giơ chân phải lên mang ý nghĩa thu hút tiền bạc.

- Tượng mèo giơ cả 2 chân lên được cho là có thể giúp thu hút cả khách hàng lẫn tiền bạc.

Tượng mèo vẫy tay thông thường có màu trắng với ý nghĩa thu hút may mắn và tài lộc. Nếu tượng mèo mang màu đen, màu đỏ, màu hồng, chúng có ý nghĩa lần lượt là xua đuổi tà khí, cầu sức khỏe tốt và cầu tình duyên. Ở đền Gotokuji, hầu hết tượng mèo đều có màu trắng và giơ chân phải lên.

Bức tranh miêu tả cảnh tượng mèo vẫy tay được bày bán ở Nhật Bản vào thời phong kiến (ảnh: National Geographic)

Tượng Maneki Neko thường được làm bằng gốm. Tuy nhiên nó cũng có thể được làm bằng nhiều vật liệu khác nhau từ nhựa, đến gỗ, giấy bồi cho đến đất sét. Một số tượng Maneki Neko đắt tiền có thể làm bằng vàng. Loại có bàn chân chuyển động được đa phần làm từ nhựa.

Hầu hết tượng Maneki Neko được miêu tả là đeo chuông, yếm hoặc vòng cổ. Đây được cho là trang phục phổ biến của những con mèo sống trong các gia đình giàu có vào thời Edo (1603 – 1868) ở Nhật Bản. Một chân tượng Maneki Neko thường ôm đồng xu vàng, tiếng Nhật gọi là “koban”. Mỗi đồng vàng koban nặng khoảng 1 lạng.

Có nhiều lý do khiến tượng mèo vẫy tay trở nên nổi tiếng. Ngoài truyền thuyết được lưu truyền qua hàng trăm năm, trong văn hóa của người Nhật, mèo được coi là loài vật linh thiêng và có thể giúp chủ nhân gặp may mắn.

Năm 1602, chính phủ Nhật Bản ra quy định bảo vệ mèo trên khắp nước Nhật để chúng kiểm soát các loài gặm nhấm gây hại. Số lượng mèo ở Nhật Bản nhờ vậy tăng lên nhanh chóng. Ở Nhật Bản ngày nay có nhiều “đảo mèo”, nơi số lượng mèo đông hơn dân cư, theo National Geographic.

“Tượng mèo vẫy tay nổi tiếng nhờ truyền thuyết cho rằng chúng có thể mang lại may mắn cho chủ nhân. Ở Nhật, có một nói lưu truyền trong dân gian rằng, nếu giết một con mèo, linh hồn của nó sẽ ám gia đình bạn trong 7 thế hệ. Người Nhật từ xưa đã tin rằng loài mèo mang sức mạnh tâm linh có thể đem lại may mắn”, Yoshiko Okuyama, giáo sư tiếng Nhật tại Đại học Hawaii, cho biết.

Bảo tàng tượng mèo may mắn ở bang Ohio, Mỹ (ảnh: CNN)

Vào khoảng những năm 1980 – 1990, kinh tế Nhật Bản có bước phát triển rực rỡ. Kinh tế và văn hóa Nhật ảnh hưởng tới nhiều quốc gia châu Á, thậm chí là cả Mỹ. Cùng với làn sóng người di cư, nhập cư, tượng mèo vẫy tay cũng được mang ra khỏi Nhật Bản và ngày càng trở nên phổ biến trên thế giới. Ở Việt Nam, nhiều cửa hàng đặt tượng mèo vẫy tay để trang trí và mong thu hút nhiều khách hàng.

Ở Nhật Bản, vào tháng 9 hàng năm, nhiều thành phố thường tổ chức lễ hội Maneki Neko để tôn vinh tượng mèo vẫy tay. Ở tỉnh Okayama (Nhật Bản) thậm chí có một Bảo tàng Nghệ thuật Maneki Neko, nơi trưng bày bộ sưu tập hơn 700 bức tượng mèo vẫy tay thuộc nhiều thời đại.

Ở Mỹ, những người yêu mèo có thể đến Bảo tàng mèo may mắn tại bang Ohio để tham qua. Nơi này có hơn 2.000 bức tượng Maneki Neko với đủ các phong cách nghệ thuật.

Nguồn: [Link nguồn]Nguồn: [Link nguồn]