F-16 Ukraine 'lép vế' trước Su-35 Nga?

00:00 / 0:00

Chuẩn

Tốc độ đọc

Ông Yuriy Ignat, cựu phát ngôn viên của Bộ Tư lệnh Không quân Ukraine, mới đây đã có một tuyên bố gây chấn động về khả năng chiến đấu của các máy bay F-16 mà nước này nhận được từ phương Tây.

Trong một cuộc phỏng vấn với truyền thông Ukraine, ông Yuriy Ignat thẳng thắn thừa nhận những chiếc F-16 này không đủ hiện đại để đối đầu trực tiếp với Su-35 của Nga trong không chiến một chọi một.

Máy bay F-16 của Không quân Hoàng gia Đan Mạch biểu diễn trong Triển lãm hàng không quốc tế Farnborough 2024, ngày 22/7/2024. (Nguồn: Getty Images)

Tuyên bố của ông Ignat nhanh chóng lan truyền trên các phương tiện truyền thông và mạng xã hội, làm dấy lên nhiều lo ngại về khả năng tác chiến của không quân Ukraine, cũng như tính hiệu quả của những chiếc F-16 trong cuộc xung đột với Nga. Điều này càng trở nên đáng chú ý khi Ukraine đang trong giai đoạn nỗ lực tích hợp các chiến đấu cơ phương Tây vào chiến lược quân sự của mình.

Nhận định của ông Ignat chủ yếu xuất phát từ thực tế những chiếc F-16 mà Ukraine nhận được đều là các mẫu cũ hơn, thiếu công nghệ tiên tiến để có thể ngang tầm với Su-35, một chiến đấu cơ hiện đại của Nga với khả năng cơ động tốt và vũ khí tiên tiến.

Theo ông Ignat, khoảng cách công nghệ này sẽ khiến các phi công Ukraine gặp bất lợi lớn khi tham gia các trận không chiến trực tiếp. Dù không nêu rõ cụ thể về từng mẫu F-16 được cung cấp, nhưng Ignat nhấn mạnh rằng dù các máy bay này là bổ sung quan trọng cho lực lượng Ukraine, chúng vẫn chưa đủ khả năng để thách thức sự thống trị trên không của Nga.Quá trình tiếp nhận F-16 và những thách thức kèm theo

Việc Ukraine nhận F-16 là kết quả của nhiều tháng đàm phán và giải quyết các rào cản hậu cần. Tính đến đầu năm 2025, nước này đã tiếp nhận khoảng 20 chiếc F-16 từ Hà Lan, Đan Mạch và có thể cả Mỹ, dù con số chính xác vẫn chưa được xác nhận do lý do an ninh.

Hà Lan cam kết cung cấp 24 chiếc, bắt đầu bàn giao từ giữa năm 2024, trong khi Đan Mạch cam kết 19 chiếc và đã giao một phần. Mỹ chủ yếu hỗ trợ huấn luyện phi công, nhưng không rõ liệu có chuyển giao trực tiếp F-16 hay không. Ukraine hy vọng sẽ có tổng cộng khoảng 80 chiếc trong dài hạn, nhưng điều này phụ thuộc vào quyết định của các nước NATO.

Ban đầu, sự xuất hiện của F-16 được xem là biểu tượng của sự ủng hộ từ phương Tây dành cho Ukraine. Tuy nhiên, nhận định của Ignat đã nhấn mạnh thực tế rằng các thiết bị quân sự mà Kyiv nhận được thường có những hạn chế.

Nhiều chiếc F-16 là biến thể cũ đã ngừng hoạt động tại các quốc gia tài trợ và được tân trang lại trước khi chuyển giao. Mặc dù vẫn có giá trị sử dụng, chúng không được trang bị các công nghệ tiên tiến như những mẫu hiện đại do không quân NATO vận hành.

Ukraine từng tuyên bố cần ít nhất 128 chiến đấu cơ để hiện đại hóa lực lượng không quân, nhưng với số lượng F-16 hiện tại, họ buộc phải tận dụng tối đa những gì có sẵn. Những chiếc F-16 này chủ yếu được triển khai cho nhiệm vụ phòng thủ, đánh chặn tên lửa hành trình và UAV của Nga hơn là tham gia vào không chiến trực tiếp.

Một trong những thành công đáng chú ý nhất của F-16 tại Ukraine là vào tháng 1/2025, khi một phi công nước này bắn hạ sáu tên lửa hành trình trong một phi vụ. Dù vậy, khả năng của chúng trong các trận không chiến trực diện với Su-35 vẫn còn nhiều hạn chế.

Những hạn chế này xuất phát từ nhiều yếu tố. Trước hết, F-16 của Ukraine thiếu các vũ khí tiên tiến nhất. Chúng được trang bị các loại tên lửa như AIM-9 Sidewinder và AIM-120 AMRAAM, nhưng không phải các phiên bản mới nhất có thể mở rộng tầm bắn hoặc tăng độ chính xác. Điều này buộc các phi công Ukraine phải tiếp cận gần mục tiêu hơn so với các đối thủ Su-35, vốn có thể khai hỏa từ khoảng cách xa hơn.

Ngoài ra, radar và hệ thống tác chiến điện tử của F-16 không sánh được với Su-35, khiến chúng rơi vào thế bất lợi trong các cuộc đối đầu trên không.

Yếu tố đào tạo cũng là một thách thức lớn. Dù các phi công Ukraine đã trải qua huấn luyện tại Mỹ và châu Âu, nhưng họ vẫn đang phải thích nghi với nền tảng máy bay hoàn toàn khác biệt so với các loại MiG và Sukhoi thời Liên Xô mà họ từng điều khiển.

Hơn nữa, số lượng F-16 quá ít so với lực lượng không quân Nga, vốn sở hữu hơn 100 chiếc Su-35, tạo ra sự chênh lệch lớn trong các trận không chiến.

Các chuyên gia quân sự Nga từ lâu đã tự tin vào khả năng của Su-35 trước F-16. Ngay từ năm 2023, khi phương Tây bắt đầu đàm phán cung cấp F-16 cho Ukraine, các nhà phân tích quân sự Nga đã khẳng định rằng những chiếc F-16 được chuyển giao sẽ là phiên bản cũ, không thể tạo ra khác biệt đáng kể trong xung đột.

Su-35 là một chiến đấu cơ thế hệ 4++, có ưu thế về tốc độ, khả năng cơ động, radar và hỏa lực. Nó được trang bị radar Irbis-E có thể theo dõi nhiều mục tiêu ở khoảng cách xa, cùng các tên lửa như R-77, có tầm bắn lên đến 100km, gấp đôi một số loại tên lửa của F-16 Ukraine.

Ngoài ra, Su-35 sở hữu động cơ đẩy vectơ, giúp nó thực hiện các thao tác nhào lộn linh hoạt và tránh né đối thủ một cách hiệu quả. Trong khi đó, F-16 của Ukraine, có thể là các biến thể A/B hoặc C/D từ những năm 1980-1990, có tốc độ thấp hơn, radar kém mạnh hơn và khả năng cơ động không thể sánh bằng Su-35. Điều này khiến các phi công Ukraine thường phải tránh đối đầu trực tiếp với các máy bay Nga.

Một vấn đề khác là hậu cần và bảo trì. Nga có chuỗi cung ứng trong nước để duy trì Su-35, trong khi Ukraine phải phụ thuộc vào sự hỗ trợ từ nước ngoài, vốn có thể chậm trễ và hạn chế.