Đưa tàu chiến “thách thức” TQ ở Biển Đông, Mỹ muốn gì?

Mỹ không thể trì hoãn việc đưa tàu chiến vào Biển Đông vì niềm tin của các đồng minh thân cận trong khu vực như Nhật Bản và Philippines đang bị xói mòn.

Tàu khu trục USS Lassen được điều tới Biển Đông từ thứ Hai (26.10)

Hôm 26.10, Mỹ công bố đưa tàu khu trục USS Lassen trang bị tên lửa đến tuần tra tại biển Đông gần khu vực đá Xu Bi (thuộc quần đảo Trường Sa của Việt Nam), một trong bảy địa điểm Trung Quốc ngang nhiên tuyên bố chủ quyền và xây dựng cơ sở trái phép từ năm ngoái. Trải qua 15 tháng, Trung Quốc đã biến các rạn san hô ngầm thành đảo nhân tạo trái phép.

Hình ảnh từ vệ tinh đảo nhân tạo Trung Quốc xây dựng trái phép

Trung Quốc tuyên bố phi lý về chủ quyền trên khoảng 80% diện tích Biển Đông, cũng như đơn phương tuyên bố vùng 12 hải lý quanh các đảo nhân tạo trái phép. Tuy nhiên, Mỹ cho rằng đây là khu vực mọi quốc gia được thụ hưởng tự do hàng hải. Theo Liên Hợp Quốc, các quốc gia xây dựng trái phép các đảo nhân tạo không được quyền tuyên bố chủ quyền với các khu vực lãnh thổ xung quanh.

Trước khi điều tàu chiến vào khu vực này, Mỹ tuyên bố sứ mệnh của mình nhằm bảo vệ tự do hàng hải. Điều đó đồng nghĩa rằng Washington không chấp thuận các hành động đơn phương của Trung Quốc nhằm thay đổi nguyên trạng tại các khu vực tranh chấp trên Biển Đông. Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Ashton Carter đã yêu cầu các quan chức Mỹ đưa ra kế hoạch hoạt động khi điều tàu chiến vào Biển Đông. 

Sở dĩ Mỹ không thể trì hoãn thêm nữa hành động này vì niềm tin giữa Mỹ và các đồng minh thân cận trong khu vực như Nhật Bản và Philippines đang bị xói mòn. Các quốc gia châu Á này cần một động thái rõ ràng từ phía Mỹ phản đối Trung Quốc.

Ông Carter sẽ có mặt tại một hội nghị thượng đỉnh quốc phòng khu vực quan trọng tại Malaysia tháng 11 này và cần phải tái khẳng định với các đồng minh châu Á rằng Mỹ thực sự nghiêm túc với vấn đề đối phó Trung Quốc.

Theo giới quan sát, hành động này của Mỹ sẽ không thực sự mang lại nhiều tác động. Nếu không có gì khác, động thái của Mỹ vẫn quá nhỏ để Trung Quốc thay đổi tham vọng của họ trên Biển Đông.