Dự đoán tình hình thế giới năm 2017

Chính sách đối ngoại của Donald Trump đối với Trung Quốc, làn sóng khủng bố kiểu “sói đơn độc” ở châu Âu, phiến quân Hồi giáo IS suy sụp… là những điểm nhấn của thế giới năm 2017.

Tổng thống Mỹ đắc cử Donald Trump.

Trong bối cảnh năm 2016 sắp trôi qua, báo Mỹ Business Insider mới đây đã có những dự đoán về tình hình thế giới năm 2017.

Mỹ cứng rắn hơn với Trung Quốc

Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình.

Sau khi đắc cử tổng thống, Donald Trump phá vỡ quy tắc ngoại giao suốt ba thập kỷ để điện đàm với lãnh đạo Đài Loan Thái Anh Văn. Ông Trump cũng đưa ra bình luận về chính sách “Một Trung Quốc” mà Mỹ tôn trọng lâu nay.

Vài tuần sau, Trung Quốc thu giữ tàu lặn không người lái của Mỹ ở vùng biển quốc tế thuộc Biển Đông. Ông Trump lên tiếng chỉ trích và tuyên bố Bắc Kinh “cứ giữ lấy”.

Trung Quốc sau đó đã sớm trả tàu lặn cho Mỹ nhưng bức tranh toàn cảnh phức tạp hơn những sự kiện đơn lẻ này, theo Business Insider.

Loạt ảnh vệ tinh mới nhất của Sáng kiến Minh bạch Hàng hải (AMTI) cho thấy, Trung Quốc vẫn đang tiếp tục phô trương quân sự trên Biển Đông. Báo Mỹ cho rằng Trung Quốc luôn sẵn sàng đối đầu với hải quân Mỹ, nhằm làm suy yếu vị thế của Washington ở Thái Bình Dương.

Những đối tác thương mại quan trọng của Mỹ trong khu vực như Singapore, Indonesia... sẽ có thể mất lòng tin nếu Washington không cứng rắn.

Đội ngũ của ông Trump đang nắm nhiều công cụ, trong nhiều lĩnh vực để đối đầu với Trung Quốc. Ông Trump từng nhiều lần cáo buộc Trung Quốc thao túng tiền tệ, đe doạ chiến tranh thương mại, ngầm ủng hộ Đài Loan, hoặc tăng cường tuần tra hàng hải xung quanh các căn cứ quân sự mà Trung Quốc xây trái phép trên Biển Đông.

Những dấu hiệu này cho thấy, chính quyền Mỹ dưới thời Donald Trump sẽ cứng rắn hơn với Trung Quốc trên mọi lĩnh vực vào năm tới, Business Insider nhận định.

Triều Tiên là thử thách đầu tiên của Donald Trump

Nhà lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong-un.

Triều Tiên luôn là ẩn số trong chính sách an ninh quốc gia Mỹ. Trong khi phần lớn chuyên gia có thể dự đoán tình hình của một số nước ở thời điểm nhất định, điều duy nhất họ có thể biết về lãnh đạo Triều Tiên là việc không ngại to tiếng và hành động cứng rắn.

Bình Nhưỡng luôn phản ứng dữ dội khi Mỹ tập trận thường niên với quân đội Hàn Quốc hoặc tàu hải quân Mỹ bị phát hiện đến gần bờ biển Triều Tiên. Năm 2016, Triều Tiên khiến thế giới chấn động bởi 2 vụ thử hạt nhân liên tiếp và các vụ phóng thử tên lửa.

Một trong những sự cố nóng nhất trên bán đảo Triều Tiên gần đây là việc, Bình Nhưỡng nã pháo vào hòn đảo Seoul kiểm soát năm 2010. Liệu ông Trump sẽ áp đặt chính sách cứng rắn nhằm vào Triều Tiên, khiến căng thẳng tiếp tục gia tăng? Hoặc nhà lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong-un có thể tiến gần hơn đến việc hoàn thiện vũ khí hạt nhân?

Nga tăng cường hoạt động ở khu vực Baltic

Binh sĩ được cho là quân đội Nga bao vây căn cứ quân sự Ukraine ở bán đảo Crimea năm 2014.

Sau khi sáp nhập bán đảo Crimea vào Liên bang Nga, Mỹ và phương Tây đã áp đặt lệnh trừng phạt mạnh mẽ, cáo buộc Nga can thiệp vào tình hình miền đông Ukraine. NATO đáp trả bằng cách tăng cường phòng thủ tại các nước Đông Âu khiến Moscow giận dữ.

Gần đây nhất, Tổng thống Mỹ Barack Obama ra lệnh trục xuất 35 nhà ngoại giao Nga trước cáo buộc Moscow tấn công mạng nhằm vào cuộc bầu cử Mỹ.

Business Insider nhận định, liệu năm 2017 có phải là giai đoạn Chiến tranh Lạnh trở lại? Liệu Nga sẽ phải lùi bước hay ông Trump sẽ đề xuất chính sách hoà giải mới? Tình hình trở nên khó dự đoán hơn vì Tổng thống Mỹ đắc cử từng nhiều lần bày tỏ lời khen ngợi ông Putin.

Liên quân tấn công vào thành trì cuối cùng của IS

Một đợt không kích chống IS của Mỹ ở Syria.

Kể từ năm 2014, tầm ảnh hưởng nhóm khủng bố IS đang có dấu hiệu thu hẹp, xu hướng này sẽ còn tiếp tục diễn ra trong năm tới, Business Insider nhận định.

Mỹ và Iraq bắt tay hợp tác toàn diện, nhằm đẩy lùi IS trên toàn lãnh thổ Iraq. Dù chiến dịch giải phóng Mosul diễn ra khá chậm, thành phố này có thể sẽ hoàn toàn trở về dưới sự kiểm soát của chính quyền Iraq đầu năm 2017.

Sau Mosul, liên quân chống IS sẽ từng bước đẩy lùi phiến quân trở về thành trì cuối cùng ở Syria. Một cuộc chiến tổng lực nhằm vào Raqqa là điều hoàn toàn có thể xảy ra, trong bối cảnh quân đội Syria đang giành được nhiều thắng lợi trên chiến trường.

Tuy nhiên, liên quân chống IS do Mỹ dẫn đầu sẽ hợp tác như thế nào với quân đội Syria, Nga và Iran vẫn là dấu hỏi lớn.

Làn sóng khủng bố kiểu “sói đơn độc” gia tăng

Cảnh sát Đức canh gác tại một khu chợ sau vụ tấn công khủng bố của IS ngày 19.12.

Trong bối cảnh IS bị đẩy vào thế phải cố thủ, nhóm khủng bố này sẽ càng tăng cường mạnh mẽ các hoạt động tuyên truyền, kích động những đối tượng cực đoan ở phương Tây.

Phần lớn những vụ khủng bố đẫm máu ở châu Âu trong năm 2016 đều do những phần tử “sói đơn độc” thực hiện, chủ yếu sử dụng các phương tiện đơn giản, dễ tìm như xe tải làm vũ khí, tấn công các mục tiêu mềm để gây thương vong.

Một nghiên cứu của Trung tâm Chống khủng bố ở Học viện Quân sự West Point (Mỹ) cảnh báo: “Khi IS đang mất dần lãnh thổ, cộng đồng quốc tế phải nâng cao cảnh giác chuẩn bị đối mặt với làn sóng khủng bố gia tăng”.

Tổng thống Syria Bashar al-Assad vẫn tại vị

Tổng thống Syria Bashar al-Assad gặp gỡ Tổng thống Nga Vladimir Putin.

Lần đầu tiên quân đội Syria giải phóng Aleppo, kể từ khi nội chiến nổ ra, ông Assad và các đồng minh như Nga và Iran đã củng cố vị thế và nắm quyền kiểm soát ở phần lớn miền đông Syria.

Tổng thống đắc cử Trump từng nhiều lần chất vấn chính sách của Mỹ về Syria. Ông Trump nói, việc Mỹ can thiệp vào các điểm nóng ở Trung Đông những năm qua càng khiến tình hình trở nên tồi tệ hơn.

Sau khi tuyên thệ nhậm chức, ông Trump có thể ngầm cho phép hoặc công khai ủng hộ ông Assad tiếp tục nắm quyền. Đây cũng có thể là cách để Mỹ xích lại gần Nga hơn.

Trong khi đó, phe đối lập Syria sẽ buộc phải rút lui. Khả năng Mỹ và đồng minh phương Tây từ bỏ việc hỗ trợ phe nổi dậy là điều hoàn toàn có thể xảy ra.

Mỹ không đảo ngược chính sách với Iran và Cuba

Người dân Cuba tại thành phố Santiago de Cuba ngày 3.12.2016.

Trong chiến dịch tranh cử, ông Trump phản đối thoả thuận Iran nhưng Business Insider nhận định, tỷ phú Mỹ sẽ không hủy bỏ thoả thuận ngay lập tức. Về cơ bản, đây là thoả thuận đa phương. Nếu Mỹ rút lui thì các nước khác vẫn có thể giao thương với Iran.

Khả năng dễ xảy ra hơn là việc ông Trump có thể tạo nhiều khó khăn cho việc đầu tư vào Iran, ảnh hưởng đến dự án của công ty Mỹ hoặc những nước đồng minh muốn rót vốn vào quốc gia Hồi giáo.

Donald Trump cũng phản đối các nội dung trong chính sách cởi mở quan hệ với Cuba của Tổng thống Obama. Ông đe doạ sẽ bãi bỏ toàn bộ nếu Havana không chịu chấp thuận “thoả thuận mới tốt hơn”.

Giáo sư Frank Mora đến từ trường Đại học Quốc tế Florida lo ngại, chính sách với Cuba có thể quay trở về như giai đoạn trước thoả thuận.

Nếu ông Trump quyết áp đặt một số chính sách trừng phạt, tỷ phú Mỹ có thể nhận được nhiều sự ủng hộ từ các nghị sĩ đảng Cộng hoà. Tuy nhiên, một số nghị sĩ khác vì muốn duy trì lợi ích, chắc chắn sách ủng hộ chính sách Nhà Trắng hướng về Havana, theo Business Insider.