Cú "ngã" khiến ủy viên Bộ Chính trị TQ đánh mất tất cả

Tôn Chính Tài là ngôi sao sáng giá cho thế hệ lãnh đạo tiếp theo, nhưng việc bị miễn nhiệm chức Bí thư Thành ủy Trùng Khánh khiến cho con đường thăng tiến gần như chấm hết.

Cú "ngã" khiến ủy viên Bộ Chính trị TQ đánh mất tất cả - 1

Tôn Chính Tài bước đi sau ông Tập Cận Bình trong Đại hội Nhân dân toàn quốc năm 2013.

Theo Bloomberg, Tôn Chính Tài, 53 tuổi là nhân vật trẻ nhất trong Bộ Chính trị Trung Quốc. Ông đã bị miễn nhiệm chức Bí thư Thành ủy Trùng Khánh ngày 15.7 tuần trước.

Tôn Chính Tài hiện đang bị điều tra về hành vi “vi phạm kỷ luật đảng”, theo 4 quan chức giấu tên Trung Quốc.

Các quan chức này nói họ đã tham dự cuộc họp ở Trùng Khánh vào ngày 16.7. Trong cuộc họp, các lãnh dạo đảng cấp cao ở địa phương nói ông Tôn đã làm tổn hại nghiêm trọng đến lợi ích của đảng.

Không còn cơ hội tiến xa

Cú ngã của ông Tôn diễn ra ngay trước thềm đại hội đảng toàn quốc lần thứ 19 diễn ra vào cuối năm nay.

Giới chuyên gia từng nhận định, Tôn Chính Tài hoàn toàn đáp ứng yêu cầu về tuổi tác để trở thành một trong 7 người thuộc ban Thường vụ Bộ Chính trị Trung Quốc. Đó sẽ là cơ sở để ông Tôn trở thành nhà lãnh đạo hàng đầu sau năm 2022.

Điềm xấu đến với Tôn Chính Tài bắt đầu từ hồi đầu năm nay. Ủy ban Kiểm tra Kỷ luật Trung ương Trung Quốc ra thông báo về kết quả thanh tra toàn diện thành phố Trùng Khánh, cho rằng các lãnh đạo ở đây đã không thành công trong việc "loại bỏ tàn dư độc hại" từ thời cựu bí thư Bạc Hy Lai.

Bạc Hy lai từng là bí thư Trùng Khánh, cũng từng được coi là ngôi sao sáng và hiện đang phải ngồi tù chung thân vì tội nhận hối lộ, tham nhũng, lạm dụng quyền lực.

Cú "ngã" khiến ủy viên Bộ Chính trị TQ đánh mất tất cả - 2

Tôn Chính Tài đã không còn cơ hội trở thành một trong 7 người quyền lực nhất Trung Quốc.

Thay thế Tôn Chính Tài chính là Trần Mẫn Nhĩ, nhân vật từng làm việc dưới quyền ông Tập Cận Bình khi Chủ tịch Trung Quốc còn là bí thư tỉnh ủy Chiết Giang. Trước khi trở thành bí thư Trùng Khánh, Trần Mẫn Nhĩ là bí thư tỉnh ủy Quý Châu.

Theo quy định về độ tuổi nghỉ hưu, ông Tập và Thủ tướng Lý Khắc Cường sẽ là hai người cũ duy nhất còn lại trong ban Thường vụ Bộ Chính trị Trung Quốc sau đại hội 19.

Giới phân tích nhận định với việc bị miễn chức bí thư Trùng Khánh và đang bị điều tra, ông Tôn gần như chắc chắn đã đánh mất cơ hội trở thành ủy viên Thường vụ Bộ Chính trị.

"Đại hội 18 bầu Tôn Chính Tài và Hồ Xuân Hoa vào Bộ Chính trị, hai người này rất có thể sẽ kế nhiệm Chủ tịch Tập Cận Bình và Thủ tướng Lý Khắc Cường", Joseph Fewsmith, giáo sư chính trị Trung Quốc tại Đại học Boston, Mỹ, cho biết. "Nhưng giờ đây, một phần quyết định này đã bị thay đổi. Chúng ta sẽ chờ xem phần còn lại như thế nào".

Tập trung quyền lực

Theo Bloomberg, cú ngã của Tôn Chính Tài có thể là cơ hội để để Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình lựa chọn thế hệ lãnh đạo tiếp theo.

“Trùng Khánh một lần nữa lại trở thành trung tâm chính trị Trung Quốc, 5 năm sau thời Bạc Hy Lai, dù tầm ảnh hưởng của ông Tôn chưa thể so sánh với Bạc thời đó”, Zhang Jian, giáo sư phân tích chính trị tại Đại học Bắc Kinh nhận định. “Điều này cho thấy ông Tập Cận Bình đang hoàn toàn làm chủ tình hình”.

Cú "ngã" khiến ủy viên Bộ Chính trị TQ đánh mất tất cả - 3

Ông Tập Cận Bình trở thành "lãnh đạo cốt lõi" vào năm ngoái.

Ông Zhang phân tích, cú ngã của Tôn Chính Tài tạo cơ hội để của ông Tập siết chặt quyền lực trước thềm đại hội đảng. Ông Tập được trao danh hiệu "lãnh đạo cốt lõi" vào tháng 10 năm ngoái. Đây là thay đổi chấn động trong giới tinh hoa Trung Quốc sau hơn 3 thập kỷ.

Quyền lực và sự ủng hộ đối với ông Tập càng lớn hơn nhờ chiến dịch chống tham nhũng “đả hổ, diệt ruồi” trên phạm vi toàn quốc.

Từ đó, ông Tập đang đứng trước cơ hội lấp chỗ trống ở những vị trí cấp cao bằng các đồng minh thân cận.

Theo ông Zhang, khả năng là ông Tập đang lên kế hoạch cho nhiệm kỳ ba sau khi hai nhiệm kỳ của ông kết thúc vào năm 2022, và người kế nhiệm ông sẽ "không phải là những nhân vật được người tiền nhiệm đề cử từ 5 năm trước".