Chuyên gia tranh luận về '5 kịch bản đẩy Mỹ-Trung vào chiến tranh thực sự'

Báo cáo của chuyên gia quân sự Mỹ nêu 5 kịch bản có thể dẫn đến một cuộc chiến tranh Mỹ-Trung, song các chuyên gia Trung Quốc lại không đồng ý với quan điểm trên.

Tờ South China Morning Post ngày 12-2 dẫn báo cáo của bà Stacie Pettyjohn - thành viên cấp cao và giám đốc chương trình quốc phòng tại Trung tâm An ninh mới của Mỹ có trụ sở tại Washington, trong đó dự đoán năm tình huống có thể dẫn đến một cuộc chiến tranh giữa Mỹ và Trung Quốc liên quan vấn đề Đài Loan.

Các kịch bản có thể dẫn đến chiến tranh Mỹ-Trung

Các kịch bản bao gồm: (1) Trung Quốc quyết định thống nhất Đài Loan, (2) nỗ lực thành lập liên minh ở khu vực, (3) leo thang căng thẳng ở Biển Đông, (4) leo thang căng thẳng ở biển Hoa Đông và (5) các vấn đề an ninh ở Triều Tiên.

Tuy nhiên, ông lưu ý rằng không có kịch bản nào trong này có thể khiến Trung Quốc bắt đầu một cuộc chiến tranh, từ đó giúp Mỹ và các đồng minh có thời gian để ngăn chặn xung đột thực tế.

Theo bà Pettyjohn, chiến lược của Trung Quốc là dần khuất phục Đài Loan bằng các chiến thắng nhỏ, hoặc bằng cách đưa Đài Bắc vào thế bị động. Theo thời gian, các biện pháp trừng phạt và răn đe của Trung Quốc sẽ gây ra đủ sức nặng và buộc Đài Loan phải đầu hàng.

Một máy bay chiến đấu Đài Loan theo dõi một máy bay ném bom của Trung Quốc ở eo biển Đài Loan. Ảnh: HANDOUT

Bà cũng cho rằng từ quan điểm của Trung Quốc, không có bất kỳ cuộc chiến nào có thể hấp dẫn nước này. Điều đó giúp Mỹ và đồng minh có thêm thời gian để tăng cường khả năng răn đe, từ đó giảm khả năng xảy ra chiến tranh.

Báo cáo cũng cảnh báo: "thách thức của Mỹ cần phải chứng minh rằng họ có khả năng và sẵn sàng ngăn chặn các cuộc tấn công của Trung Quốc mà không vô tình dẫn đến xung đột".

Cảnh báo được đưa ra trong bối cảnh căng thẳng giữa hai nước gia tăng, sau khi Mỹ duyệt thương vụ bán vũ khí mới nhất cho Đài Loan, theo đó Washington sẽ cung cấp trang thiết bị và dịch vụ trị giá 100 triệu USD giúp hòn đảo "duy trì, bảo dưỡng và cải thiện" hệ thống phòng thủ tên lửa Patriot.

Tuy nhiên, bất chấp năm kịch bản nêu trên, rủi ro lớn nhất trong thời gian tới là sự leo thang vô tình hoặc ngẫu nhiên, gây ra do nhận thức sai hoặc tính toán sai của hai bên, theo báo cáo của bà Pettyjohn.

Bộ Quốc phòng Mỹ nên thực hiện các bước để giảm thiểu rủi ro bằng cách tạo ra các cơ chế liên lạc và thiết lập các giới hạn trong cạnh tranh quân sự với Bắc Kinh - bà nói

Chuyên gia Trung Quốc lên tiếng

Tuy nhiên, ông Weidong - nhà phân tích các vấn đề Mỹ tại Học viện Khoa học Xã hội Trung Quốc ở Bắc Kinh, không đồng ý với quan điểm "đơn giản hóa" này, nói rằng nó đã đánh giá quá cao các rủi ro an ninh.

Ông Liu nói rằng một cuộc chiến do tính toán sai lầm sẽ khó xảy ra vì cả Bắc Kinh và Washington đều biết rất rõ các yếu tố có thể dẫn đến đối đầu và do đó sẽ rất cẩn thận trong việc giải thích thông điệp của nhau.

"Nếu có bất kỳ cuộc đối đầu quân sự nào, tôi nghĩ nó sẽ liên quan nhiều đến lợi ích cốt lõi của Trung Quốc, như các vấn đề lãnh thổ" - ông Liu nói.

"Nếu một vấn đề có liên quan nước thứ ba, chẳng hạn như Triều Tiên, thì rất khó để nói liệu đó có phải là lợi ích cốt lõi của Bắc Kinh hay không. Vì vậy, tôi nghĩ các kịch bản trong báo cáo hơi đơn giản" - ông nói và chỉ ra rằng rất nhiều dự đoán tương tự trong quá khứ đã được chứng minh là sai.

Chuyên gia quan hệ quốc tế Liang Yunxiang tại Đại học Bắc Kinh nói rằng mặc dù lo ngại xung đột là có thật, nhưng báo cáo của bà Pettyjohn có thể đóng vai trò là tài liệu tham khảo để hai nước thận trọng hơn về những rủi ro tiềm ẩn.

"Những xích mích giữa Trung Quốc và Mỹ vẫn tồn tại và rất khó để xoa dịu chúng. Các vấn đề như Đài Loan, Biển Đông, bán đảo Triều Tiên có thể dẫn đến một cuộc đối đầu quân sự thực sự" - ông Liang nói.

"Do đó, những báo cáo này có thể thúc đẩy Trung Quốc và Mỹ xây dựng các lằn ranh bảo vệ cần thiết để tránh xung đột, có thể đảm bảo thông tin liên lạc cấp cao và quân sự trong trường hợp xảy ra xung đột và ngăn chặn rủi ro ở mức có thể kiểm soát được" - ông nói thêm.

Nguồn: [Link nguồn]Nguồn: [Link nguồn]