Nở rộ nhà nuôi chim yến

Nhiều người tin rằng chỉ cần bỏ tiền ra xây nhà để dụ chim yến ở thì chỉ vài năm là có thể thu hồi vốn và cứ thế sẽ ngồi hưởng lộc trời mà chẳng phải bỏ công sức lao động vất vả.

Vì vậy, trong vài năm qua trên địa bàn TP Đà Nẵng, từ ngoại thành cho đến nội thành đã mọc lên nhiều ngôi nhà yến. Với sức hấp dẫn của nguồn lợi tổ yến, nhiều người bỏ tiền tỷ đầu tư xây dựng nhà yến, tuy nhiên không phải ai cũng được hưởng lộc trời.

Phong trào xây nhà dụ chim yến bắt đầu từ năm 2007, lúc ấy sau cơn bão Xangsane (2006) những đàn chim yến ở Cù Lao Chàm (Quảng Nam) bị gió bão cuốn vào đất liền. Và không hiểu vì sao, nhiều đàn chim yến không quay trở về với hang đá mà chúng chọn định cư ở một vài ngôi nhà ở trong thành phố để cư trú, làm tổ và sinh con.

Chủ nhân của những ngôi nhà ấy như nhận được lộc trời, bởi vì giá một kg yến lên vài chục triệu đồng, nhiều người nhanh chóng nắm bắt thời cơ, xây nhà, mở loa dụ chim yến vào ở, cốt sao thu về nhiều tổ yến nhất. Thấy việc xây nhà nuôi yến chẳng khó khăn gì, lại có nguồn thu rất lớn, thế là nhiều người tham gia xây nhà nuôi yến. Từ những nhà yến ban đầu đến nay trên địa bàn thành phố đã xuất hiện hàng trăm ngôi nhà khác, tập trung chủ yếu ở các quận Sơn Trà, Cẩm Lệ, Ngũ Hành Sơn và Hải Châu.

Nhiều người bỏ tiền tỷ đầu tư xây dựng nhà yến (Ảnh minh họa)

Tìm hiểu thực tế tại P. Hòa Thọ Đông (Cẩm Lệ), ngoài những ngôi nhà yến được xây dựng trước đây, hiện ở phường này có nhiều người cũng đầu tư vào xây nhà để dụ chim yến. Một người xây nhà nuôi yến cho biết: “Gia đình tôi đang xây nhà để ở thì có một cặp chim yến bay vào vì vậy tôi đã cho xây thêm một tầng nữa, rồi mua dàn âm thanh nữa để dụ yến. Nghe người ta nói nuôi yến mang lại nguồn thu lớn nên tôi mới bỏ tiền ra đầu tư, chứ thật tình cũng không có kinh nghiệm nuôi yến nhưng hy vọng sẽ có nhiều chim yến vào ở trong năm nay”. Không ít người cũng có tâm lý ngồi mát ăn bát vàng như vậy khi quyết định đầu tư xây nhà nuôi yến. Tuy nhiên không phải nhà yến nào cũng trở thành mỏ vàng trắng như nhiều người mong đợi.

Trường hợp của anh D. người đầu tư xây nhà chim yến ở gần Cầu Đỏ (Q. Cẩm Lệ) là một ví dụ. Anh kể, khi thấy nhiều người có thu nhập lớn về việc nuôi chim yến, anh hùn vốn với vài người bạn để đầu tư xây nhà nuôi yến. Không có kinh nghiệm nên anh phải thuê chuyên gia đến hướng dẫn kỹ thuật dẫn dụ chim yến, mua thiết bị âm thanh, tạo mùi… Số tiền anh D. bỏ ra lên đến vài tỷ đồng, thế nhưng qua 2 năm miệt mài phát âm thanh gọi yến nhưng nhà yến của anh chỉ thu hút hơn chục cặp chim yến vào trú ngụ, nên chỉ thu được vài tổ yến gọi là.

Không ít nhà yến ở Đà Nẵng cũng lâm vào tình cảnh tương tự như anh D., bởi lẽ để nuôi được chim yến không phải là điều dễ dàng. Chị Hồ Thị Thu Giang – Chủ tịch Hội nông dân P. Hòa Thọ Đông (Cẩm Lệ) cho hay, thời gian qua trên địa bàn đã vài trường hợp từ bỏ không nuôi chim yến nữa hay chuyển nhượng cho người khác. Anh Nguyễn Minh Sơn (P. Hòa Thuận Đông, Q. Hải Châu), người có nhiều kinh nghiệm nuôi yến cho biết, việc đầu tư xây nhà nuôi yến chứa đựng rủi ro cao bởi vì xây nhà xong chưa chắc yến đã vào, yến vào nhà chưa chắc đã ở, yến ở chưa chắc đã làm tổ hoặc làm tổ ít.

Việc xây dựng nhà dụ yến tỷ lệ thành công rất thấp nhưng không nhiều người biết được điều này. “Ngoài hạ tầng thì kỹ thuật tạo mùi, kỹ thuật âm thanh dẫn dụ và chăm sóc chính là yếu tố thu hút nhiều chim yến về làm tổ. Thông thường phải sau 2 năm nhà yến đưa vào hoạt động thì chủ đầu tư mới có thể bắt đầu thu hoạch. Nhưng một số người không nắm được bí quyết hoặc quá kỳ vọng vào mức doanh thu cao trong thời gian ngắn nên khi chim yến vẫn còn trong giai đoạn thăm dò hay mới làm tổ thì đã khai thác, làm chim yến sợ hãi, bỏ đi. Ngoài ra, không phải nhà to là chim yến sẽ vào ở, mà cần môi trường thích hợp, chọn hướng xây nhà hợp lý. Không phải cứ có tiền đầu tư là thành công mà còn đòi hỏi nhiều yếu tố khác” – anh Sơn chia sẻ kinh nghiệm của mình.

Trước đây ở các tỉnh miền Nam chuyện xây nhà nuôi chim yến diễn ra rất rầm rộ, tuy nhiên chỉ được một thời gian thì phải dừng lại vì nhiều người thua lỗ. Và điều này có nguy cơ lặp lại ở Đà Nẵng khi mà số lượng nhà nuôi yến mọc lên ngày càng nhiều. Hiện nay, vẫn chưa có thống kê nào cho biết hiện trên địa bàn TP Đà Nẵng có bao nhiêu nhà nuôi chim yến.

Việc quản lý cơ sở nuôi yến dường như cũng bị bỏ ngỏ, khi mà cơ quan chức năng không có sự quản lý, để người dân tự phát xây nhà nuôi yến trong khu dân cư. Điều này gây ra nhiều hệ lụy cho môi trường, cũng như việc phát triển nguồn lợi chim yến ở Đà Nẵng. Tiềm năng kinh tế từ mô hình nuôi chim yến trong nhà ở Đà Nẵng là điều có cơ sở nếu được định hướng đúng cách. Nhiều người có nhà nuôi chim yến thành công cho biết, ngoài chim yến ở Cù Lao Chàm thì tại vài điểm ở bán đảo Sơn Trà cũng tồn tại những hang có chim yến sinh sống. Với nguồn chim hoang dã như vậy, nếu xây dựng căn nhà yến bảo đảm các tiêu chuẩn kỹ thuật, thì khả năng dụ được chim yến vào nhà là rất cao. Hiện ở Đà Nẵng có vài người sở hữu ngôi nhà mà trong đó có vài ngàn chim yến sinh sống, với số chim yến ấy thì hằng năm họ có thể thu về vài trăm triệu đồng từ việc bán tổ yến, tuy nhiên số lượng những ngôi nhà như thế không nhiều.

Con chim yến đã và đang mang lại nhiều niềm vui cũng như không ít nỗi buồn cho các nhà đầu tư trên địa bàn TP Đà Nẵng. Thiết nghĩ, đã đến lúc các ngành chức năng thành phố cần có kế hoạch quản lý tốt việc nuôi chim yến để nhằm phát triển và bảo vệ đàn chim yến. Bởi đây việc nuôi yến thành công sẽ trở thành một mô hình làm ăn bền vững, mang lại nguồn lợi không nhỏ cho người dân.