Người ta đang bỏ Facebook đi đâu?

“Tôi không muốn nói một cách thô lỗ nhưng các bạn đã không còn là một mạng xã hội thông minh, vui vẻ nữa. Các bạn đã thay đổi. Rất nhiều", một trích đoạn trong lá thư “chia tay” của Eat24 gửi Facebook viết.

Eat24, một doanh nghiệp dịch vụ giao nhận tại Mỹ, là một trong rất nhiều thương hiệu đang ngấm ngầm hoặc công khai “định giá” lại mối quan hệ của họ với Facebook sau khi mạng xã hội này thay đổi các thuật toán tiếp cận các chia sẻ trên fanpage.

Theo một nghiên cứu của Ogilvy, một trong những tổ chức tư vấn nội dung số tốt nhất thế giới, năm 2012, thuật toán của Facebook cho phép các bài đăng trên fanpage hiển thị công khai tới 16% người theo dõi. Đến tháng 2/2014, con số này giảm xuống chỉ còn xấp xỉ từ 2 – 6%, phụ thuộc vào số lượng người theo dõi của fanpage đó.

Facebook đang ngày càng giới hạn tính phổ cập của các bài đăng trên fanpage để buộc khách hàng phải chi tiền

Điều đó có nghĩa trừ khi bạn chịu trả thêm tiền cho Facebook, nếu không, cho dù bạn có 1 triệu người theo dõi đi chăng nữa, cũng chỉ có khoảng 20.000 có thể thấy các nội dung mà bạn đã đăng tải.

Sự thay đổi này sẽ khiến cho Facebook trở nên giống với bất kỳ một nền tảng quảng cáo nào khác: các thương hiệu sẽ phải móc hầu bao để chi cho mỗi thông điệp được đăng lên. Khi ấy, Facebook sẽ không còn là nơi để chia sẻ liên kết hay trò chuyện nữa, có vẻ như đó sẽ chỉ còn là nơi để quảng cáo.

Và đương nhiên, không phải mọi công ty đều sẵn sàng chi tiền cho Facebook, đặc biệt là những doanh nghiệp nhỏ hay những tổ chức phi lợi nhuận. Việc ngày càng thu hẹp phạm vi tiếp cận của các bài viết trên fanpage, dẫn đến những cuộc “di cư” của các doanh nghiệp, tổ chức sang các nền tảng mạng xã hội khác.

Trở lại vụ “lá thư chia tay” của Eat24, một người theo dõi trên trang fanpage của hãng giao nhận này đã viết: “Tôi mong có nhiều doanh nghiệp nhỏ sẽ cùng góp tiếng nói (với Eat24)! Những chủ doanh nghiệp nhỏ, những nghệ sĩ, ca sĩ và nhiều đối tượng khác, những người đã mất công xây dựng trang fanpage của mình chỉ để nhằm mục đích KẾT NỐI THỰC SỰ với người hâm mộ của họ". 

Nếu chúng tôi muốn mua quảng cáo, chúng tôi sẽ tự mua. Thực tế, chúng tôi đã phải “trả giá” cho Facebook, bằng chính thời gian xây dựng trang fanpage của mình suốt từ năm này qua năm khác”.

Nhiều người trẻ đang kiếm tìm “điểm dừng chân” mới

Quảng cáo là một trong những nguyên nhân chính khiến cho người dùng, đặc biệt là những người dùng trẻ đang từ bỏ Facebook. 

Trong khi lượng quảng cáo ngày càng tăng, các bậc phu huynh và thậm chí là cảnh sát đang ngày càng xuất hiện nhiều trên Facebook thì sự gắn kết giữa những người dùng trẻ với nhau lại suy giảm đi nhiều.

Theo một báo cáo được công bố trên Istrategylabs.com, website của một hãng nội dung số tại Mỹ, hơn 3 triệu người dùng trong lứa tuổi teen đã từ bỏ Facebook từ năm 2007 đến nay.

Những người dùng tuổi teen đang có xu hướng di cư khỏi Facebook.

Những người đó đã “di cư” đi đâu?

Chắc hẳn rằng bọn trẻ không muốn cha mẹ chúng sẽ “bình luận” hay “thích” tất cả mọi thứ mà chúng chia sẻ trên trang cá nhân. Chúng cũng không có nhu cầu đọc lại những diễn biến nhàm chán mà chúng đã thấy ở trường. Và cuối cùng, chúng không mấy ưa những bài viết quảng cáo.

Thay vào đó, chúng muốn được thể hiện mình qua những bức ảnh, video mà chúng chia sẻ một cách tự do, thoát khỏi tầm nhìn của bố mẹ cũng như tránh được sự làm phiền của những thông điệp quảng cáo vô nghĩa với chúng. Kết quả là chúng sẽ "di cư" khỏi Facebook.

Một khảo sát trên hơn 1.000 người dùng internet trong độ tuổi từ 12 đến 13 cho thấy, Tumblr được 61% bọn trẻ lựa chọn, hơn hẳn so với con số 55% đối với  Facebook.

Một nghiên cứu khác về xu hướng sử dụng mạng xã hội từ năm 2013 cũng cho thấy các mạng xã hội như Twitter, Snapchat và Instagram đang có lượng người dùng tăng lên, trong khi Facebook lại giảm đi trông thấy. 

Theo đó, Snapchat từ chỗ mỗi ngày chỉ có gần 1 triệu snap (lượt chia sẻ hình ảnh, video) hồi tháng 5/2012, đến tháng 4/2013, con số này đã lên đến 140 triệu.

Instagram và Tumblr cũng có lượng người dùng tăng đáng kể với những con số khá ấn tượng, tương ứng là 47,49 và 60 triệu người dùng cho mỗi mạng.

Khi Facebook đang ngày càng thay đổi theo chiều hướng ít có lợi cho người dùng, dự đoán những người trẻ và các thương hiệu sẽ nhảy sang sân chơi mới như Instagram, Snapchat và Twitter.

Vậy Facebook sẽ “tận số”?

Với hơn 1 tỷ người dùng hiện tại, Facebook sẽ không bị lỗi thời trong tương lai gần. Với cơ sở dữ liệu và lượng người dùng khổng lồ như hiện nay, rõ ràng Facebook đang có nhiều lợi thế hơn hẳn về quảng cáo so với những trang dạng tiểu blog hay mạng xã hội khác.

Thêm nữa, Facebook đang mở rộng phạm vi hoạt động của mình bằng cách phát triển các ứng dụng Facebook Connect, cho phép người dùng đăng nhập vào hoạt động ở rất nhiều trang. Điều này giúp tăng sức mạnh đáng kể cho Facebook.

Đối với các thương hiệu, Facebook vẫn là một nền tảng hấp dẫn, đáng để chi tiền để quảng cáo nhờ lượng thông tin người dùng quá phong phú và các công cụ định vị mục tiêu, phân tích hành vi người dùng đã đươc Facebook xây dựng khá tốt.

Vấn đề duy nhất của Facebook hiện tại có lẽ chỉ là làm sao để chăm sóc được hết các khách hàng quảng cáo của mình để họ tiếp tục sử dụng dịch vụ của Facebook.

Đối với giới trẻ, các xu hướng mạng xã hội tương lai có vẻ mù mờ hơn. Có thể một số người sẽ “tái hòa nhập” cộng đồng Facebook khi họ tốt nghiệp đại học và muốn “tìm lại những khoảnh khắc xưa cũ” với bè bạn của mình.

Trong một nghiên cứu khác, EU cũng cho thấy, những người vị thành niên không dùng Facebook để kết nối với bạn bè nhưng lại dùng nó làm kênh kết nối với những thành viên trong gia đình và họ tộc cũ của mình. Có thể đây cũng là một hướng đi cho Facebook trong cộng đồng trẻ.

Cho nên, dẫu bây giờ tài khoản của những người dùng trẻ chẳng hề có hoạt động nào đi chăng nữa, Facebook vẫn hoàn toàn có cơ sở trông chờ rằng họ sẽ quay trở lại khi họ thực sự trưởng thành và rời trường Đại học.