Lợi thế chết người của Apple so với đối thủ
Apple đang tiến tới trở thành nhà sản xuất chip để giành ưu thế vượt trội so với các đối thủ như Samsung.
Trong video giới thiệu iPhone X, nhà thiết kế Jony Ive của Apple dùng giọng văn quen thuộc để nói về các tính năng hấp dẫn như khung thép không gỉ, cấu tạo mặt kính mới. Có hai lần ông đề cập tới con chip A11 “bionic” bên trong điện thoại.
Đây không phải điều ngẫu nhiên vì con chip mới phản ánh nỗ lực đầu tư nghiêm túc của Apple vào thiết kế chip. Công ty đã phát triển các chip tùy biến và linh kiện chip mới cho trí tuệ nhân tạo (AI), đồ họa và video. Smartwatch của hãng cũng được dùng 2 con chip mới để bổ sung kết nối dữ liệu mà không làm ảnh hưởng đến thời lượng pin.
Các nhà sản xuất thiết bị và máy tính có truyền thống outsource công việc thiết kế và sản xuất chip. Trong kỷ nguyên PC, Apple cũng đi theo con đường này: bộ xử lý trong máy tính Macintosh ban đầu do Motorola chế tạo, sau đó là Intel. Tuy nhiên, sang đến thời đại smartphone, giới quan sát cho biết chiến lược tự thiết kế chip của Apple đã mang lại lợi thế lớn so với các đối thủ.
Apple tiết lộ rất ít thông tin kỹ thuật về các con chip nhưng nói rằng theo đo lường, chip A11 trong iPhone 8 và iPhone X nhanh hơn 25% so với con chip trong iPhone 7. Theo công ty, tự thiết kế chip cho phép họ nó liên kết chặt chẽ hơn với các phần cứng, phần mềm khác. Nó cũng hỗ trợ các kỹ sư cân bằng được các ưu nhược khi gói một máy tính phức tạp vào lòng bàn tay bạn. Chẳng hạn, camera nhận diện gương mặt 3D trong iPhone X tiêu tốn nhiều năng lượng hơn và đòi hỏi xử lý dữ liệu nhanh chóng. Linh kiện “neural engine” của Apple giải quyết cả hai vấn đề này.
Dù lấy cảm hứng từ iPhone, các đối thủ Apple không thể dễ dàng sao chép chiến lược chip của họ. Samsung, nhà sản xuất điện thoại lớn nhất thế giới, thiết kế cả chip lẫn thiết bị nhưng lại tách bạch hai bộ phận. Chip Exynos phải được thiết kế để phục vụ cả khách hàng bên ngoài. Bên cạnh đó, công ty không kiểm soát được hệ điều hành Android của Google nên không có mối liên hệ chặt chẽ giữa thiết kế chip và phần mềm.
Hạn chế tương tự cũng áp dụng với Qualcomm, công ty mà theo Strategy Analytics là đơn vị cung ứng nhiều chip smartphone nhất. Họ phải phục vụ nhiều khách hàng với thiết kế đa dạng, không thể chỉ tập trung vào dòng chip hàng đầu trong các thiết bị đắt đỏ nhất. Khách hàng của Snapdragon 835 – con chip đầu bảng hiện tại – có cả Xiaomi, OnePlus, ZTE nhưng họ thường bán điện thoại giá thấp hơn iPhone.
Nhà phân tích Ben Bajarin của hãng nghiên cứu Creative Strategies nhận định: “Không công bằng nếu so sánh thiết kế chip của Apple với của Qualcomm, Intel hay AMD” do các đối thủ “không có được sự xa xỉ là tập trung thiết kế cho một thiết bị hay nền tảng duy nhất”.
Thiết kế chip là lĩnh vực kinh doanh tốn kém, đầy rủi ro bởi các sai lầm trong thiết kế không dễ gì khắc phục. Apple ký hợp đồng với các nhà thầu như TSMC để sản xuất chip. Nhằm trở thành chuyên gia trong thiết kế chip, Apple mua lại PA Semi năm 2008 với giá khoảng 278 triệu USD và Intrinsity năm 2010 với giá khoảng 121 triệu USD. Song, chi phí dường như không thấm vào đâu so với doanh thu và lợi nhuận của công ty.
Tốc độ của chip A10 Fusion trong iPhone 7 đánh bại chip Samsung Exynos trong S8 và Qualcomm Snapdragon 835 trong Xiaomi 6
Để so sánh hiệu suất của các con chip, chúng ta dựa vào khái niệm “điểm chuẩn” (benchmark), đo lường tốc độ của chúng khi thực hiện một bộ tác vụ toán học cụ thể, ngay cả khi nó không phản ánh được thực tế hoạt động của một điện thoại ngoài thực tế. Trong các bài kiểm tra này, chip của Apple có xu hướng đánh bại đối thủ. Khi Linley Group kết hợp với các chuyên gia phần cứng Chipworks để so sánh chip A10 trong iPhone 7 với các sản phẩm khác năm ngoái, họ tuyên bố A10 là người chiến thắng rõ ràng. Báo cáo kết luận: “iPhone 7 mới có hiệu suất tốt hơn hẳn bất kỳ flagship nào khác và thậm chí còn đánh bại một số PC thấp cấp”.
Dữ liệu ban đầu từ ứng dụng phổ biến GeekBench gợi ý chip A11 tiếp tục nâng tiêu chuẩn lên cao hơn. Ngay sau sự kiện công bố iPhone mới hồi tuần trước, người dùng đã đăng tải các điểm số được cho là từ iPhone mới, trong đó mọi smartphone khác đều thua cuộc.
Dù cuộc phiêu lưu trong thế giới chip của Apple đã làm nên sức hấp dẫn của iPhone ngày nay, nó cũng là nhân tố chính trong nỗ lực đa dạng hóa nguồn thu của hãng. Avi Greengart, chuyên gia theo dõi nền tảng và thiết bị di động tại hãng phân tích GlobalData, nhận xét Apple Watch chứng minh chiến lược chip đã giúp “táo khuyết” cải tiến các sản phẩm khác ngoài iPhone.
Phiên bản Apple Watch mới hỗ trợ gọi di động, dùng con chip nhanh hơn 70% so với chip tiền nhiệm nhưng lại có kích cỡ và thời lượng pin gần như y hệt. Theo công ty, nó dùng con chip không dây tùy biến có thể tăng tốc độ kết nối Wi-Fi 85% và tiết kiệm pin hơn 50% so với mẫu cũ. Greengart cho rằng “không ai khác có khả năng làm ra một smartwatch với kiểu dáng và thời lượng pin hợp lý như vậy”.
Ngoài ra, không thể không nhắc đến thực tế tăng cường (AR), công nghệ mà CEO Tim Cook gọi là “ý tưởng vĩ đại không kém smartphone”. Bất kỳ thiết bị AR nào trong tương lai cũng sẽ phụ thuộc vào thiết kế chip riêng của Apple để làm nên điều khác biệt.
Giá 1.000 USD của iPhone X cũng chỉ như “muối bỏ biển” khi xếp cạnh các ấn phẩm có giá “cắt cổ” từng xentimét dưới...