Xuất khẩu gạo: Lượng tăng, giá trị giảm

Xuất khẩu gạo cả năm nay có thể đạt 7,5 triệu tấn, cao nhất từ trước đến nay nhưng giá trị khó bằng năm 2011.

Tính đến hết tháng 9/2012, theo số liệu của Hiệp hội Lương thực VN (VFA), hợp đồng gạo mà các doanh nghiệp đã ký đạt 7,2 triệu tấn, cao nhất từ trước đến nay, nhưng giá trị xuất khẩu (XK) giảm 7,9% so với cùng kỳ năm 2011 do giá gạo giảm mạnh. Cụ thể, giá gạo XK bình quân của chín tháng đầu năm nay đạt 443,3 USD/tấn, thấp hơn 35,7 USD/tấn so với giá bình quân cùng kỳ năm 2011. Riêng tháng 9/2012, giá gạo XK chỉ đạt 440 USD/tấn, giảm trên 80 USD/tấn so với cùng kỳ năm 2011.

Nhiều doanh nghiệp hiện đang tồn một lượng lớn gạo chờ xuất khẩu - Ảnh: TRẦN MẠNH

Do đó theo dự báo của VFA, xuất khẩu gạo năm nay có thể đạt khoảng 7,5 triệu tấn, mức cao nhất từ trước đến nay nhưng giá trị khó đạt con số 3,5 tỉ USD của năm 2011. Ông Trương Thanh Phong - chủ tịch VFA - cho biết giá gạo XK giảm trong những tháng đầu năm nay do các nước xuất gạo lớn như VN, Thái Lan, Mỹ... đều được mùa, Campuchia và Myanmar bắt đầu tham gia XK gạo, ngoài ra Ấn Độ cũng XK gạo trở lại từ cuối năm 2011. Theo ông Phong, áp lực giảm giá gạo vẫn còn vì nguồn cung gạo thời gian tới vẫn dồi dào.

Ngoài ra, nhiều doanh nghiệp XK gạo trong nước đang có lượng hàng tồn kho khá lớn, chấp nhận bán giá thấp. Ông Lê Minh Trượng, giám đốc Công ty lương thực Sông Hậu, cho biết đã đề nghị VFA chưa áp dụng giá sàn để các doanh nghiệp tự do bán hàng, giải phóng hàng tồn kho. Cũng có một số ý kiến cho rằng nên sớm áp dụng giá sàn XK để tránh tình trạng đua nhau giảm giá bán. Ông Lê Việt Hải, giám đốc Công ty CP Mekong (Cần Thơ), cho rằng nên ấn định giá sàn XK để không cho giá xuống dưới mức 430-450 USD/tấn với gạo 5% tấm.

Tuy nhiên, nhiều chuyên gia kỳ vọng thị trường XK gạo sẽ diễn biến tích cực hơn vào những tháng cuối năm, đồng thời giá lúa trong nước cũng giữ mức ổn định. Ông Phạm Văn Bảy, giám đốc Công ty CP Xuất nhập khẩu nông sản thực phẩm An Giang, cho rằng thị trường những tháng cuối năm nay không đến nỗi bi quan lắm, nhất là khi số lượng gạo trong nước có nhu cầu XK còn lại không nhiều. Đồng quan điểm, ông Nguyễn Trung Kiên, phó chủ tịch VFA, cho biết nhu cầu gạo cao cấp từ châu Phi vẫn còn. Một số nhà nhập khẩu từ châu Á cũng đang đặt vấn đề mua gạo cao cấp từ VN nên tình hình tiêu thụ gạo chất lượng cao từ nay đến cuối năm không đáng ngại.

Kim ngạch và sản lượng gạo xuất khẩu trong 9 tháng đầu năm 2012
và so với cùng kỳ những năm trước

Nguồn: VFA - đồ họa : V.CƯỜNG

Ông Trương Thanh Phong cho rằng dù bị cạnh tranh gay gắt từ Ấn Độ và Pakistan, nhưng gạo chất lượng cao VN còn nhiều tiềm năng tại thị trường châu Phi (hiện chiếm 25% tổng lượng gạo XK) nhờ cạnh tranh được về giá với gạo Thái Lan. Ngoài ra, Ấn Độ và Nga có khả năng ngưng xuất khẩu gạo và lúa mì, chưa kể các thị trường châu Á vẫn còn tiềm năng cho gạo VN trong những tháng cuối năm. Do đó, ông Phong đề nghị các doanh nghiệp đừng vội chào bán giá thấp, đặc biệt là phải tiếp tục mua lúa gạo của nông dân đợi cơ hội cuối năm.