Vì sao hạt sầu riêng lên cơn sốt, bán đắt hơn quả?

Hạt sầu riêng bỗng chốc lên cơn sốt, giá bán đắt hơn quả. Liệu có gì bất thường hay không? Hay lại là chiêu trò của thương lái?

Nếu mọi năm giá hạt sầu riêng chỉ khoảng 20.000-30.000 đồng/kg thì hiện nay con số này đã tăng gấp 4-5 lần, giá hạt sầu riêng dao động từ 60.000-90.000 đồng/kg. Đặc biệt, giá bán hạt sầu riêng trên các trang mạng còn cao hơn nhiều, lên tới 150.000 đồng/kg.

Theo Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Lâm Đồng, hiện nay giá bán sầu riêng khá cao 55 - 60.000 đồng/kg quả (giống Ri6, Monthong, Chín Hóa...), nên nông dân tập trung tăng diện tích trồng, thay thế một số diện tích cây trồng kém hiệu quả như điều, vườn tạp.

Hạt sầu riêng sốt giá, dao động từ 60.000- 90.000 đồng/kg hạt.

Tại các huyện Bảo Lâm, Di Linh, Lâm Hà, Đức Trọng, Đam Rông và thành phố Bảo Lộc, cây sầu riêng và cây bơ được trồng xen trong nhiều vườn cà phê, chè. Do nhu cầu cây giống cao nên giá bán cây giống sầu riêng ghép tốt (2 năm) từ 140.000 đồng -150.000 đồng/cây, giá cây ghép 1 năm từ 55.000 - 60.000 đồng/cây. 

Nhu cầu cây giống sầu riêng, bơ và cây cà phê ghép gia tăng đột biến tại các tỉnh Tây Nguyên và Đông Nam bộ do nông dân các tỉnh này chuyển đổi cây trồng kém hiệu quả kinh tế như cao su, hồ tiêu, điều sang cây ăn trái có giá trị kinh tế cao hơn.

Mặt khác, do biến đổi khí hậu, nước biển xâm nhập tại nhiều vùng sản xuất cây ăn trái tại Nam bộ nên nhiều nông dân đã di cư đến các tỉnh Tây Nguyên và Đông Nam bộ (kể cả Lâm Đồng) để sinh sống và sản xuất cây ăn trái, hình thành một số vùng chuyên canh cây có múi (cam, bưởi da xanh,...) và cây sầu riêng.

Sở NN&PTNT Lâm Đồng cho biết, việc mua hạt sầu riêng ở Lâm Đồng đã diễn ra từ đầu tháng 5/2018, khi vụ thu hoạch sầu riêng bắt đầu từ huyện Đạ Huoai, giá thu đầu vụ từ 30.000 – 35.000 đồng/kg hạt, đến nay giá hạt giống sầu riêng trung bình từ 60.000 đồng - 70.000 đồng/kg (Đạ Huoai) đối với hạt tốt giá lên đến 90.000 đồng/kg (Bảo Lộc).

Nguyên nhân chính là do các vùng trồng sầu riêng ở Nam bộ và Tây nguyên đã chuyển đổi sang các giống hạt lép như Ri6, Chín Hóa, Monthong và Dona nên không có đủ hạt giống tốt làm gốc ghép từ các vùng đã chuyển đổi này.

Hiện nay, vùng cung cấp hạt giống sầu riêng chính cho cả nước chỉ còn nhiều ở Lâm Đồng như: xã Đạm Ri, thị trấn Đạm Ri (Đạ Houai); xã Lộc Thành, Lộc Nam (Bảo Lâm), xã Đinh Trang Hòa (Di Linh) và một số vùng khác còn giống cũ, hạt to ở Lâm Đồng.

Do giá thu mua sầu riêng giống cũ (trồng thực sinh) thương phẩm hiện chỉ từ 20.000 - 25.000 đồng/kg; giá bán 30.000-35.000 đồng/kg nên các điểm bán sầu riêng dọc quốc lộ 20 đã khuyến mãi ăn sầu riêng hạt tại chỗ và mua hạt sau khi ăn để thu gom hạt cung cấp cho vùng nhân giống sầu riêng tại Bến Tre, Tiền Giang và Vĩnh Long cũng như cung cấp hạt giống cho các vườn ươm tại Bảo Lộc, Bảo Lâm (số hạt trung bình/kg đạt từ 40 - 50 hạt, nếu hạt lớn chỉ 25-30 hạt/kg).

Do đó, nếu khách ăn sầu riêng tại chỗ chỉ trả thêm khoảng 10.000 -15.000 đồng/kg quả mua.

“Cũng có thông tin từ một số điểm thu mua, có thương lái người Trung Quốc đến Lâm Đồng mua hạt giống sầu riêng làm giống gốc cho vùng sầu riêng của họ bên Campuchia và Lào. Tuy nhiên thông tin này chưa được kiểm chứng dù nhu cầu nhập khẩu sầu riêng của Trung Quốc khá lớn và họ cũng đang phát triển trồng sầu riêng tại Campuchia và Nam Lào”, Sở cho hay.

Tại Lâm Đồng hiện có 4 vườn cây đầu dòng sầu riêng Ri6, Dona và Monthong với năng lực cung cấp hàng năm 236.000 chồi. Hiện có 7 vườn sản xuất sầu riêng giống với năng lực 306.000 cây giống/năm. Một số vườn giống đã nhập cây giống Musang King và sầu riêng ruột đỏ Sukang từ các tỉnh khác về bán tại Lâm Đồng.

Sở NN&PTNT Lâm Đồng cho biết, hiện nay, sầu riêng là cây ăn quả có giá trị kinh tế cao được các tỉnh Tây nguyên và Nam Trung Bộ phát triển mạnh trên các vùng đất bazan có lợi thế cạnh tranh với cây trồng đang có xu thế giảm do giá cả xuống thấp và dịch bệnh như: cao su, hồ tiêu, điều và cà phê.

Do đó, nhu cầu cây giống sầu riêng là rất lớn trong những năm tiếp theo, việc thu mua hạt sầu riêng tại Lâm Đồng của các điểm bán quả sầu riêng dọc quốc lộ 20 là nhu cầu tất yếu của người nhân giống sầu riêng trong và ngoài tỉnh, đồng thời cũng có lợi cho các bên mua và bán sầu riêng quả.

Về mặt kỹ thuật, việc thu mua lại hạt từ các quả sầu riêng thực sinh bán cho khách ăn cung cấp số lượng lớn hạt và hạt có chất lượng cho các vườn ươm để sản xuất cây gốc khỏe, hạn chế việc các vườn giống mua quả chín non, rụng non do gió để làm hạt giống.

Đây cũng là cảnh báo về sự thiếu hụt cây gốc ghép khi các vùng trồng cây sầu riêng giống ghép chưa chủ động xây dựng các vườn cây cung cấp hạt giống cho việc nhân giống sầu riêng.