Vì sao chi phí sản xuất ô tô ở Việt Nam cao hơn Thái Lan 10-20%

Tại Diễn đàn Doanh nghiệp Việt Nam 2017, Nhóm công tác công nghiệp Ô tô – Xe máy đã chỉ ra nguyên nhân khiến chi phí sản xuất ô tô ở Việt Nam cao hơn Thái Lan.

Theo đó, nhà sản xuất trong nước phải chịu thêm chi phí đóng gói, logistics và thuế nhập khẩu, khiến chi phí sản xuất xe cao hơn xe lắp ráp tại Thái Lan hoặc Indonesia. Khoảng cách này có thể lên tới khoảng 10-20% sau khi loại bỏ thuế quan trong khối ASEAN vào năm 2018. 

Ông Sumito Ishii, Tổng giám đốc của Công ty TNHH General Motors Việt Nam, trưởng nhóm Trưởng Nhóm Công tác công nghiệp Ô tô - Xe máy chỉ ra các khó khăn mà DN trong nước gặp phải. Đầu tiên là vấn quy mô kinh tế. Hiện nay, ngành công nghiệp ô tô Việt Nam rất nhỏ, không có sự gia nhập đầy đủ của các công ty cung cấp linh kiện ô tô toàn cầu vào thị trường.

“Chúng tôi đang phải đương đầu với những bất lợi của sản xuất nhỏ và không đủ quy mô kinh tế trong nhập khẩu linh kiện để sản xuất, lắp ráp xe ô tô. Bởi nhà cung cấp toàn cầu không thể đầu tư mà không có một kế hoạch kinh doanh rõ ràng, liệu các nhà sản xuất ô tô có duy trì hay tăng sản lượng sản xuất tại Việt Nam hay không – khi nào và tăng bao nhiêu? Về xuất khẩu cũng chưa có đủ cơ sở cho nhiều doanh nghiệp xem xét”, ông Sumito Ishii nói.

Năm 2018, chi phí sản xuất ô tô trong nước cao hơn Thái Lan 10-20%. Ảnh minh hoạ internet

Một trong những vướng mắc lớn nhất là vướng mắc khiến mối liên kết giữa các DN có vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) và DN trong nước chưa hiệu quả. Như việc thiếu cơ sở dữ liệu, hồ sơ nhà cung cấp linh kiện ô tô trong nước.

“Hầu hết các linh kiện ô tô đều đòi hỏi phải được sự cho phép về bản quyền, chuyển giao công nghệ hoặc hợp đồng li xăng từ nhà cung cấp linh kiện chính hãng cho các nhà cung cấp nội địa hóa ở Việt Nam, ngoại trừ các linh kiện mà các doanh nghiệp trong nước có thể tự thiết kế và phát triển. Nếu có được các cơ sở dữ liệu này, chúng tôi có thể dễ dàng tham chiếu và liên hệ với các nhà cung cấp”, ông Sumito Ishii cho biết.

Nhóm công tác Công nghiệp Ô tô xe máy đề nghị DN FDI đưa ra những hướng dẫn cho các nhà cung cấp về quy trình tuyển chọn nhà cung cấp của họ, cung cấp danh sách các linh kiện ô tô cần nội địa hóa với các chi tiết cụ thể hơn. Điều này có thể giúp các nhà cung cấp trong nước có thể có được chuyển giao công nghệ hoặc bí quyết kỹ thuật.

Việc kết nối giữa DN trong nước và DN FDI rất quan trọng cho cả doanh nghiệp và nền kinh tế quốc gia. Đối với ngành công nghiệp ô tô, ưu tiên số một là phải đảm bảo có một thị trường tăng trưởng ổn định, trong khi từng bước tăng cường năng lực tham gia chuỗi cung ứng của các nhà cung cấp trong nước có sự hỗ trợ và liên kết của các doanh nghiệp có vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài.

Để giải quyết khó khăn trên, mở rộng sản xuất xe trong nước, Nhóm Công tác công nghiệp Ô tô Xe máy đề nghị sự tham gia của cả các nhà lắp ráp ô tô và các nhà cung cấp linh kiện. Hàng tháng, cơ quan quản lý nhà nước và doanh nghiệp tổ chức cuộc họp thảo luận các dự thảo chính sách cho ngành ô tô và báo cáo tiến độ lên Thủ tướng.

Tiếp theo, nhà xây dựng chính sách tiếp tục làm việc với doanh nghiệp để xây dựng các giải pháp thu hẹp khoảng cách về chi phí sản xuất. Từ đó giảm áp lực cạnh tranh cho các nhà sản xuất xe trong nước trong năm 2018. Đồng thời, phát triển các chương trình phù hợp để hỗ trợ kết nối các doanh nghiệp trong ngành ô tô, cập nhật thường xuyên cơ sở dữ liệu nhà cung cấp; áp dụng chính sách ưu đãi cho DN đang sản xuất kinh doanh hiệu quả.

“Những động thái của Chính phủ giúp hỗ trợ cho các doanh nghiệp sản xuất ô tô trong nước có thể duy trì hoạt động sản xuất kinh doanh sau tháng 1/2018 khi thuế nhập khẩu xe ô tô nguyên chiếc trong khối ASEAN giảm xuống còn 0%. Tôi tin tưởng rằng ngành công nghiệp ô tô của Việt Nam sẽ ngày càng phát triển, cạnh tranh lành mạnh hơn và tạo ra một sân chơi bình đẳng cho tất cả các doanh nghiệp”, ông Sumito Ishii khẳng định.