Trồng sắn ethanol: Sự đổ vỡ được báo trước

Việc chậm tiến độ xây dựng Nhà máy Nhiên liệu sinh học Phú Thọ đã gây thiệt hại và bức xúc rất lớn cho người dân ở các vùng nguyên liệu. Sự đổ vỡ này thực ra đã được dự báo trước.

Điệp khúc cam kết suông

Ông Bùi Đức Nhẫn- Chủ tịch UBND huyện Tân Sơn (Phú Thọ) cho biết: “Khi làm việc với chúng tôi, chủ đầu tư nhà máy là Công ty cổ phần Hóa dầu và nhiên liệu sinh học dầu khí (PVB) có cam kết sẽ hoàn thành nhà máy vào tháng 11.2010, nhưng cuối cùng lại không hoàn thành được mốc này. Sau đó, PVB lại cam kết tiếp sẽ hoàn thành vào tháng 6.2011 và kết quả cũng chưa hoàn thành. Còn đến nay, cũng chẳng thấy công ty cam kết lúc nào sẽ hoàn thành nữa”.

Dự án Nhà máy Nhiên liệu sinh học Phú Thọ (đặt tại huyện Tam Nông) hiện đã dừng hẳn thi công.

Lời hứa và cam kết suông của PVB đã kéo các địa phương đã triển khai vùng nguyên liệu sắn rơi vào cảnh “đâm lao thì phải theo lao”. Một mặt, các địa phương vẫn phải “chỉ đạo” dân trồng sắn, mặt khác vẫn phải nghe ngóng tiến độ xây dựng nhà máy. Ông Nguyễn Văn Long- Trưởng phòng NNPTNT huyện Thanh Sơn (Phú Thọ) bày tỏ: “Chúng tôi đã nhiều lần phải mời công ty vào làm việc, nhưng họ cũng không đưa ra lộ trình gì cụ thể. Có thể sang năm, chúng tôi sẽ chỉ đạo bà con nông dân dừng trồng sắn”.

Trong một văn bản gửi PVN mới đây, chính Tổng Công ty Dầu Việt Nam (PV OIL) đã phải thừa nhận: Chính quyền và nhân dân địa phương (vùng nguyên liệu của tỉnh Phú Thọ- PV) đã hết sức ủng hộ dự án, nên việc dừng dự án đã làm ảnh hưởng lớn đến đời sống của nhân dân địa phương. Điều này không chỉ làm giảm uy tín của PVB mà còn làm giảm uy tín của PVN và ngành dầu khí.

Dừng dự án vì mâu thuẫn

Dự án Nhà máy Nhiên liệu sinh học Phú Thọ là một dự án trọng điểm quốc gia, được triển khai xây dựng cùng với 3 dự án khác nằm trong kế hoạch và chương trình triển khai các dự án nhiên liệu sinh học của PVN.

Theo phê duyệt, toàn bộ dự án có tổng mức đầu tư 1.317,5 tỷ đồng. Dự án được giao cho Tổng Công ty cổ phần Xây lắp Dầu khí Việt Nam (PVC)- Alfa Laval (Ấn Độ) làm tổng thầu EPC (chìa khóa trao tay), thực hiện theo hình thức chỉ định thầu. Có nghĩa là, nhà thầu thực hiện từ khâu thiết kế, mua sắm cho đến xây lắp dự án. Theo hợp đồng, thời hạn hoàn thành dự án này chậm nhất là tháng 11.2011.

Thế nhưng, cho đến nay dự án này vẫn chưa được hoàn thành và đã dừng hẳn thi công. Một trong những nguyên nhân chính dẫn đến sự đổ vỡ của dự án này là do trong quá trình xây dựng nhà máy đã phát sinh nhiều mâu thuẫn giữa PVB với chính PVC.

Điều này được thể hiện qua chính báo cáo của PV OIL gửi PVN. Cụ thể, đến nay chưa có hạng mục nào hoàn thành 100%; khối lượng công việc khó khăn phức tạp, thi công mất nhiều thời gian; thiếu sự chỉ đạo của lãnh đạo nhà thầu…

Cũng theo báo cáo của PV OIL, qua quá trình làm việc của PVC từ đầu dự án đến nay, nhà thầu PVC đã đề xuất phát sinh hợp đồng EPC một cách thiếu trách nhiệm và vi phạm nghiêm trọng cam kết tại hợp đồng.

Hơn nữa, với ưu thế là một công ty thành viên của PVN, PVC đã được lựa chọn tổng thầu trọn gói để thực hiện toàn bộ các công việc từ đầu cho đến khi hoàn thành. Song chỉ được một thời gian ngắn, PVC đã yêu cầu chủ đầu tư phê duyệt chi phí phát sinh bổ sung trước khi tiếp tục thực hiện dự án. Điều này đã làm một số thành viên trong HĐQT của PVB kiên quyết không đồng ý…