Thương lái TQ lại “làm giá” khoai lang

Từ khi có sự can dự của đội quân thương lái Trung Quốc, đầu ra của khoai lang ĐBSCL trở nên biến động bất thường, đẩy không ít gia đình vào cảnh trắng tay vì lỡ dốc sức đầu tư.

Sau một thời gian rớt xuống thảm hại, hiện giá khoai lang tại ĐBSCL tăng trở lại do thương lái Trung Quốc (TQ) gom hàng. Vì vậy, nhiều nông dân đã ồ ạt mở rộng diện tích trồng khoai mặc cho giá cả lên xuống thất thường do chính thương lái TQ quyết định.

Khoai “đè bẹp” lúa

Thời điểm này, tại tỉnh Vĩnh Long, trái với hình ảnh xác xơ, thưa thớt ở các ruộng lúa là những cánh đồng khoai lang xanh ngút tầm mắt. Nhiều ruộng lúa Đông Xuân mới thu hoạch xong cũng vội nhường đất để trồng khoai. Ông Bùi Văn Tám, Phó Chủ tịch UBND xã Thành Đông, huyện Bình Tân – Vĩnh Long, cho biết nông dân trên địa bàn vừa xuống giống 560 ha khoai, trong đó 90% là khoai lang tím của Nhật - loại chuyên xuất khẩu sang thị trường TQ.

Theo ông Tám, phần lớn diện tích đất đã chuyển sang trồng khoai từ 10 năm nay. Chỉ đến khi khoai lang rớt giá thê thảm, từ 1,2 triệu đồng xuống còn hơn 100.000 đồng/tạ, người dân mới xen vào một vụ lúa để bù lỗ và lấy vốn tái đầu tư vào… khoai. “Huyện đề ra chủ trương “2 vụ lúa, 1 vụ màu”, chúng tôi đã tuyên truyền, vận động thực hiện nhưng người dân thấy khoai có giá nên vẫn cứ trồng loại này là chính” - ông Tám băn khoăn.

Chỉ tay về ruộng khoai vừa được trồng cặp Tỉnh lộ 908, ông Sơn Văn Luận, Chủ nhiệm HTX Khoai lang Tân Thành, lo lắng: “Trước Tết, thấy khoai tăng giá, nông dân đã bỏ lúa trồng lại loại này. Tuy nhiên, giá khoai hiện nay chỉ còn 600.000-700.000 đồng/tạ, giảm một nửa so với trước Tết. Không biết từ nay đến cuối vụ, giá có giảm nữa không?”.

Ông Võ Văn Theo, Trưởng Phòng NN-PTNT huyện Bình Tân, cho biết toàn huyện đã thu hoạch 316 ha khoai lang. Trước Tết, giá khoai ở mức 1,2 - 1,3 triệu đồng/tạ nhưng nông dân không có để bán.

Giá khoai lang có lúc lên 1,2 triệu đồng/tạ, có lúc chỉ còn 100.000 đồng. Ảnh: CA LINH

Bấp bênh vì thương lái

Trò chuyện với chúng tôi, từ nông dân đến cán bộ địa phương và cả đại diện HTX thu mua nông sản đều tỏ ra rất cay cú với kiểu thu mua khoai của người TQ. Trước đây, thương lái TQ nhờ dân địa phương dẫn ra tận ruộng để gom hàng, kết quả là giá vọt lên trên 1,2 triệu/tạ. Việc xuất hiện những hộ “tỉ phú khoai lang” khiến cả vùng đổ xô đầu tư vào loại cây củ này thay vì lúa gạo. Tuy nhiên, khi khoai ngập đồng thì cũng là lúc giá thu mua bị ép xuống đến tận đáy.

Theo ông Bùi Văn Tám, chỉ cần giá khoai rớt xuống 220.000 đồng/tạ, nông dân đã lỗ khoảng 2 triệu đồng/công đất; nếu chỉ còn 120.000 đồng/tạ thì coi như lâm nguy. Đáng buồn hơn, nhiều hộ thấy trồng khoai có thể giàu nhanh nên bán hết ruộng để sang Nông trường Sông Hậu thuê đất trồng, nuôi mộng đổi đời. Tuy nhiên, gặp phải lúc giá khoai bèo bọt, họ mất hết vốn, trở về tay trắng, tiền hết mà ruộng cũng không còn nữa. “Nhiều khi khoai rớt giá thảm hại mà không hiểu tại sao. Nói chung là nghề trồng khoai bấp bênh lắm” - ông Tám ngao ngán.

Thạc sĩ Nguyễn Văn Liêm, Phó Giám đốc Sở NN-PTNT tỉnh Vĩnh Long, cho rằng thực chất, chủ trương của ngành nông nghiệp là trồng khoai lang luân canh với lúa nhưng người dân thấy khoai mang lợi nhuận cao nên chỉ trồng loại này trong nhiều năm liền, dẫn đến đất cằn cỗi, sâu bệnh hoành hành. Bên cạnh đó, số lượng khoai tăng nhanh chóng dẫn đến mất giá cũng là điều dễ hiểu.