Thang giá điện... “cong và uốn lượn”

“Thang giá điện của EVN (Tập đoàn Điện lực Việt Nam) hiện nay như một cái thang uốn lượn khó hiểu, hay thang này là một “đường cong mềm mại” chăng? Do đó, cần phải tính toán sửa đổi lại cơ bản mức giá ở các bậc mới là cải tiến”.

Tại cuộc đối thoại “Giá bán lẻ điện: Hài hòa lợi ích các bên” tổ chức chiều 29.9, GS-VS Trần Đình Long cho biết, từ trước tới nay chúng ta vẫn đưa ra triết lý của giá điện bậc thang lũy tiến là dùng càng nhiều điện thì phải trả nhiều tiền để hạn chế việc sử dụng điện. Tuy nhiên, biểu giá điện 6 bậc thang hiện nay lại đang cho thấy không phải người dùng điện nhiều nhất thì bị đánh giá cao nhất.

Ông Long dẫn chứng biểu giá điện hiện hành thì bậc 1 là 1.484 đồng/kWh. Bậc 2: 1.533 đồng/kWh; cách bậc 1: 49 đồng (bậc khởi điểm). Bậc 3: 1.786 đồng/kWh; cách bậc 2: 253 đồng. Bậc 4: 2.242 đồng/kWh; cách bậc 3: 456 đồng. Bậc 5: 2.503 đồng/kWh; cách bậc 4: 261 đồng. Bậc 6: 2.587 đồng; cách bậc 5: 84 đồng (lúc này giá điện đã tăng 74% so với bậc 1 - 1.103 đồng/kWh). Lẽ ra ở bậc 6 thì giá điện phải cách cao nhất thì lại chỉ chênh có 84 đồng/kWh. Ông Long cho biết, chính ông cũng không hiểu biểu giá điện 6 bậc hiện nay tại sao lại được thiết kế bước nhảy giữa các bậc như vậy.

Với biểu giá điện này thì chỉ người sử dụng điện ở bậc thang đầu có lợi. Tuy nhiên với mức sống và mức tiêu thụ điện của người dân hiện nay thì số người dùng bậc thang đầu (mức 50 kW) không nhiều, nếu không nói là rất ít. Nếu có thay đổi hay bù giá điện cho lớp người sử dụng này thì cũng không có ảnh hưởng gì lớn. Còn lại, phần lớn người sử dụng điện ở các bậc thang từ 3-5 đã bị thiệt khi giá điện chênh quá lớn, tức giá điện bị đánh quá cao ở các bậc này, do vậy mới dẫn đến tình trạng tiền điện của người dân tăng vọt khi vào mùa nắng nóng.

Từ thực tế này, ông Long kiến nghị: Biểu giá điện tới đây vẫn cần nhiều bậc, có thể gộp bậc 1 và 2 của biểu giá hiện hành làm một và 4 bậc còn lại giữ nguyên. Tuy nhiên, EVN phải hạ mức chênh lệch giá giữa các bậc để phù hợp với mức sống của đa số người dân. “Với số bậc càng nhiều và khoảng cách giá giữa các bậc thấp vừa phải thì chất lượng điều tiết giá càng tốt và số lượng người bị thiệt sẽ ít đi. Bởi suy cho cùng, biểu giá điện bao nhiêu bậc thì tổng doanh thu của EVN cũng không thay đổi. Doanh thu bán điện của tập đoàn này vẫn bằng giá bán điện sinh hoạt bình quân 1.747 đồng/kWh nhân với lượng điện bán lẻ sinh hoạt” - ông Long nói.