Sẽ cấm bán hàng đa cấp qua mạng?

Theo ông Trần Hữu Linh, Cục trưởng Cục Thương mại điện tử và thông tin (Bộ Công thương), mô hình kinh doanh đa cấp thông qua các gian hàng trực tuyến trên mạng Internet có thể bị cấm trong thời gian tới.

Mới đây, Bộ Công Thương đã trình Thủ tướng Chính phủ Dự thảo Nghị định về Thương mại điện tử, trong đó đề xuất cấm hình thức cung cấp dịch vụ thương mại điện tử thông qua mạng lưới kinh doanh đa cấp.

Một trong các hành vi bị cấm trong hoạt động thương mại điện tử ở Việt Nam mà ông Linh đưa ra là việc cung cấp dịch vụ thương mại điện tử thông qua mạng lưới kinh doanh, tiếp thị, trong đó mỗi người tham gia phải đóng một khoản tiền ban đầu để mua dịch vụ và được nhận tiền hoa hồng, tiền thưởng hoặc lợi ích kinh tế khác từ việc vận động người khác tham gia mạng lưới.

“Hiện pháp luật Việt Nam vẫn chưa có quy định quản lý các mặt hàng kinh doanh trên gian hàng đa cấp này. Trong khi đó, với mức hoa hồng có thể lên tới 30%, sức lan tỏa của mô hình kinh doanh này đang phát triển rất mạnh”, ông Linh nhấn mạnh.

Điển hình nhất trong thời gian gần đây là vụ hàng trăm người dân các tỉnh, thành phố đã lâm vào cảnh nợ nần khi đua nhau đóng tiền để mua một gian hàng ảo trên trang web Muaban24 với hứa hẹn hoa hồng lên tới 1,5 triệu đồng nếu nếu lôi kéo được một người mới gia nhập.

Ông Linh cho biết, nếu Dự thảo Nghị định này được thông qua trong tháng 12 này, thì sẽ được áp dụng ngay trong năm 2013 nhằm “siết” lại hoạt động sàn giao dịch điện tử kinh doanh đa cấp và bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng.

Tuy nhiên, đây cũng chỉ là các giải pháp tình thế trong giai đoạn trước mắt. Về lâu dài, do mô hình kinh doanh này cũng là mô hình kinh doanh rất phát triển trên thế giới, giúp doanh nghiệp tiết kiệm chi phí, kinh doanh khá hiệu quả và thuận tiện, nên Bộ Công Thương cũng sẽ đề xuất thêm các giải pháp để quản lý hiệu quả mô hình kinh doanh này. Theo đó, các công ty kinh doanh đa cấp phải đăng ký kinh doanh và có vốn thế chấp tại cơ quan quản lý để bảo vệ quyền lợi của người tham gia khi có những phát sinh xảy ra.

Theo số liệu mới nhất của Cục Quản lý cạnh tranh (Bộ Công Thương), tính đến tháng 9.2012, cả nước có 77 doanh nghiệp được cấp phép tổ chức kinh doanh đa cấp. Trong đó, 23 doanh nghiệp ngừng hoạt động, 2 doanh nghiệp bị thu hồi giấy phép.

Theo thống kê, 90% doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực đa cấp có kinh doanh thực phẩm chức năng, bên cạnh đó là các mặt hàng mỹ phẩm, dụng cụ trang điểm, quần áo thời trang, đồ gia dụng, dụng cụ thể dục thể thao, thiết bị vật lý trị liệu… Nhiều công ty vì chạy theo lợi nhuận đã vi phạm các quy định pháp luật khi yêu cầu người tham gia mạng lưới phải đóng tiền; cho nhận hoa hồng, tiền thưởng để dụ người khác tham gia mạng lưới bán hàng đa cấp nhằm trục lợi.

Một số doanh nghiệp bán hàng đa cấp còn đưa thông tin sai lệch về tính năng, thổi phồng công dụng sản phẩm, bán giá trên trời để kiếm lời.