Nói “thuế BVMT không làm tăng giá xăng dầu” là ngụy biện!

Chuyên gia kinh tế Ngô Trí Long cho rằng, thuế bảo vệ môi trường (BVMT) tăng 300% (từ 1.000 đồng/lít lên 3.000 đồng/lít với xăng từ 1.5.2015) thực tế đã “đẩy” giá xăng dầu tăng hơn 300 đồng/lít.

“Ông nói gà, bà nói vịt”…

“Bộ Tài chính cho rằng thuế BVMT không làm tăng giá xăng dầu chỉ là ngụy biện. Công thức tính của Bộ Tài chính chứng minh thuế BVMT không làm tăng giá xăng dầu là không chính xác và mang tính ngụy trang với những người không biết tính toán” - chuyên gia kinh tế Ngô Trí Long một lần nữa khẳng định.

Theo tính toán của các chuyên gia kinh tế, giá xăng dầu đã bị tăng lên khi thuế BVMT tăng lên. Ảnh minh họa: Đàm Duy

Ông Long cho biết, thuế nhập khẩu xăng dầu giảm thực tế không tương tác với thuế BVMT. Theo tính toán của ông Long, cộng cả hai lần giảm thuế nhập khẩu xăng dầu không bằng với mức tăng thuế BVMT, đã làm tăng giá xăng khoảng 305 đồng/lít.

Cụ thể: “Thuế nhập khẩu tính trên giá CIF của xăng dầu nhập khẩu, còn thuế BVMT tính trên giá bán lẻ xăng dầu. Thực tế, giá CIF xăng dầu nhập khẩu chỉ bằng hơn một nửa giá bán lẻ mặt hàng này. Tôi ví dụ anh bán xăng dầu giá 20 đồng thì anh nhập giá CIF chỉ hơn 10 đồng, vì giá nhập còn phải cộng chi phí mới ra giá bán. Bộ Tài chính giảm thuế nhập khẩu 15% (từ 35% xuống 20% với xăng), nhưng thuế BVMT tính trên giá bán lẻ thời điểm ngày 1.5 lại tăng hơn 15%. Do vậy, nhìn đơn giản cũng có thể thấy thuế BVMT tăng làm tăng chi phí cao hơn so với chi phí giảm khi giảm thuế nhập khẩu. Như thế không có gì là tương tác ở đây cả!” - ông Long khẳng định.

Hầu hết các chuyên gia kinh tế khi tính toán cụ thể cũng khẳng định, giá xăng dầu đã bị tăng lên khi thuế BVMT tăng lên. Chuyên gia kinh tế Phạm Tất Thắng cũng nhìn nhận: Ý kiến của Bộ Tài chính là không chính xác. Ông Thắng cũng đồng tình với việc do thuế BVMT tăng cao hơn so với việc giảm thuế nhập khẩu nên giá xăng dầu bị đội lên. “Tôi thấy Bộ trưởng Bộ Công Thương đưa ra phân tích và thừa nhận trước Quốc hội mới đây rằng, thuế BVMT tác động khiến giá xăng tăng thêm 162 đồng/lít. Bộ Tài chính lại nói không là sao(?!) Bản thân các Bộ đã “vênh” nhau như kiểu “ông nói gà, bà nói vịt” là rất có vấn đề!”- ông Thắng nhận định.

Muốn tăng thu hay điều hành kém?

Theo ông Ngô Trí Long, lấy lý do giá xăng dầu trong nước tăng là do giá thế giới tăng lên là đúng nhưng ông Long cho rằng, bản thân Bộ Tài chính đã không ngờ tăng thuế BVMT 300% là yếu tố cộng hưởng cùng với giá thế giới tăng làm giá xăng dầu tăng cao như vậy. “Chứng tỏ ở đây là dự báo, điều hành của chúng ta quá kém khi điều hành chính sách. Tôi còn nhớ lúc Quốc hội hỏi Bộ Tài chính tăng thuế BVMT có làm tăng giá xăng dầu không? Bộ Tài chính nói không. Nhưng thực tế, thuế BVMT tăng đột biến như vậy không thể không ảnh hưởng, cho thấy Bộ Tài chính mới chỉ nghĩ đến nguồn lợi thu về trước mắt” - ông Long thẳng thắn.

Trước đó, Bộ trưởng Công Thương Vũ Huy Hoàng cũng phân tích rõ: So với thời điểm trước khi thay đổi hai loại thuế là nhập khẩu giảm từ 35% về 20% với xăng và tăng 2.000 đồng thuế BVMT thì giá xăng tăng 162 đồng, tương đương 0,8% giá xăng hiện nay (20.430 đồng). Như vậy, việc tăng thuế môi trường đã làm giá xăng biến động dù không đáng kể. “Đây là con số đã được chúng tôi tính toán kỹ lưỡng. Tôi hoàn toàn chịu trách nhiệm về con số này” - Bộ trưởng Công thương Vũ Huy Hoàng khẳng định.

Trả lời câu hỏi của Dân Việt về việc Bộ Tài chính đưa ra các tính toán về thuế BVMT khi ngày mai (4.6) dự kiến đến kỳ điều hành giá xăng dầu, có tác động gì tới chính sách điều chỉnh giá xăng dầu không? Ông Long cho hay, liên quan hay không thì kỳ điều hành giá xăng dầu tới đây, giá mặt hàng này khó có thể tăng lên nữa mà chỉ có giảm giá hoặc giảm bớt chi quỹ bình ổn giá.

Ông Long cho rằng, giá xăng dầu thế giới những ngày qua đã giảm nhưng nguồn xả quỹ bình ổn giá xăng dầu hiện tương đối lớn khiến quỹ này đã cạn nên nhiều khả năng giảm chi quỹ bình ổn để giữ giá xăng dầu sẽ được đặt lên hơn trong lần điều hành này. “Tôi cho rằng, kỳ điều hành này không giảm giá xăng dầu thì sẽ giảm chi quỹ bình ổn chứ không thể tăng tiếp giá xăng dầu được” - ông Long dự báo.