Loại "sâm" rẻ như khoai lang từ miền núi phía Bắc đang gây sốt Hà Nội
Hình thù và giá thành rẻ như khoai lang nhưng lại có tác dụng giải khát, thanh lọc cơ thể, nhuận tràng, loại sâm này đang tạo nên cơn sốt tại Hà Nội.
Trong một lần đi rừng Hoàng Liên Sơn, anh Dương Ngọc (Hà Nội) đói, mệt và đặc biệt là khát nước. Đi cùng đoàn có một người am tường về y thuật đã đào một củ trông như củ khoai lang rồi bảo ăn. “Vừa đói, vừa khát nên cứ thế là ăn thôi. Vừa cắn miếng đầu tiên đã có cảm giác ngọt, mát từ đầu lưỡi. Ăn đến đâu, thấy người khỏe hơn đến đấy” - anh Dương Ngọc chia sẻ.
Sau khi tỉnh táo, tìm hiểu anh mới biết, củ anh vừa ăn có tên gọi là Địa Tàng Thiên, có hình thù như củ khoai nên được người dân bản địa gọi là Sâm khoai hay Shin Cô.
Một vườn Địa Tàng Thiên tại Y Tý (Bát Xát - Lào Cai)
Trông rất giống củ khoai lang nên Địa Tàng Thiên được gọi là Sâm Khoai.
Anh Dương Ngọc đã thu mua một lượng khá lớn về làm quà tặng, biếu cho bạn bè, đồng nghiệp ở Hà Nội. Nhiều người sau khi sử dụng đã “nghiện” món này và bắt đầu đặt anh mua về. “Nhiều người nhờ mua, tôi đã đặt người dân xã Y Tý (Bát Xát - Lào Cai) khối lượng khá lớn để đưa về. Tuy nhiên, giá thành rẻ nhưng cước vận chuyển đắt, bảo quản Địa Tàng Thiên cũng khá khó. Vận chuyển cả chục tấn về thì dập, hỏng hơn nửa” - anh Dương Ngọc cho biết.
Nhiều thương lái bắt đầu tìm lên các huyện của tỉnh Lào Cai để buôn thứ sâm rẻ như khoai lang này về Hà Nội bán kiếm lời. “Tôi có người quen trên Bát Xát cũng trồng loại cây này nên mua luôn và nhờ thu mua thêm của dân bản địa về bán kiếm lời” - chị Hồng, một thương lái Địa Tàng Thiên ở Hà Nội chia sẻ.
Cứ đến cuối tháng 10, đầu tháng 11 là người dân bắt đầu thu hoạch loại Sâm khoai này.
Người dân gùi Sâm khoai xuống chợ bán.
Theo chị Hồng, cứ vào độ cuối tháng 10, đầu tháng 11 là người dân các xã thuộc huyện Bát Xát bắt đầu thu hoạch loại sâm này. “Khoảng tháng 8 là tôi lên và đặt hàng, sau đó nhờ người quen thu mua chuyển về Hà Nội. Tôi dưới này chỉ việc nhận hàng phân phối đi các đầu mối nhỏ hơn” - Chị Hồng nói. “Năm ngoái, giá bán tại vườn dao động từ 18.000đ - 20.000đ/kg, về Hà Nội tôi đổ cho các đầu mối từ 40.000đ -45.000đ/kg. Mỗi chuyến hàng cả tấn chỉ bán veo trong 2 - 3 ngày là hết” chị Hồng nói thêm.
Địa Tàng Thiên sinh trưởng trong những vùng núi cao, có khí hậu lạnh. Loại sâm khoai này mọc nhiều ở vùng núi quanh năm băng giá thuộc Tây Tạng, Trung Quốc và có tên gọi rất quý phái là Tuyết Liên Quả. Đây là một trong những loại củ được sử dụng nhiều trong các phương thuốc về giải nhiệt, thanh lọc và tiêu hóa cho cơ thể con người.
Người dùng có thể sử dụng bằng cách ăn sống, ép lấy nước hay nấu canh đều tốt.
Một xưởng sơ chế, sấy khô loại dược liệu này ở Lào Cai để làm trà giải độc Trường Sinh Thang
Anh Hải, một trong những khách hàng cho biết, vài năm nay cứ đến mua Địa tàng thiên là gia đình anh lại tìm kiếm để mua về sử dụng trong gia đình “Có nhiều cách sử dụng như ăn sống, ép nước uống hoặc nấu canh...Rất mát cho cơ thể”.
Ở Nhật Bản, người ta còn sử dụng một loại thớt đặc biệt chỉ để nghiền loại củ này.